Konu: ::::::: DİYARBAKIR ::::::: Salı Ekim 06, 2009 4:42 pm
Forum Admin demiş ki:
DİYARBAKIR’IN YEREL GÜVERCİN IRKLARI [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
Araştırmamızın başında Diyarbakır’da bir çok güvercin ırkı yetiştirildiğini belirtmiştik. Burada sadece “Diyarbakır Güvercinleri” adı ile bilinen yerel güvercin ırkı üzerinde duracağız. Birbirinden farklı özelliklere sahip “Diyarbakır Güvercinleri” 4 ayrı ırk altında toplanmaktadır. Bu ırklar, Göğsüak, Ketme, Kızılbaş ve İçağlı olarak adlandırılmaktadır. Bu güvercinler, ülke genelinde de fazla tanınmadığı gibi dünya üzerinde hiçbir yerde bulunmamaktadır. Diyarbakır dışında Diyarbakır’a komşu illerde az olarak bulunmaktadır. İstanbul’da oturan bazı Diyarbakırlıların götürmesi sonucu İstanbul kuş pazarlarında da nadiren rastlanmaktadır. Bu güvercinlerden bazı örneklerin önceki dönemlerde Diyarbakır’dan alınarak Irak, İran, Suriye ve Lübnan gibi ülkelere götürüldüğü bilinmektedir. Ancak bu ülkelerde ırkın orijinal özellikleri korunamamış ve çeşitli melez formlar ortaya çıkmıştır. Bu ülkelerde bugün bu kuşlara pek rastlandığı söylenemez. Diyarbakır güvercin ırklarından bazı örneklerin Ankara Hayvanat Bahçesi’nde bulunan güvercin teşhir bölümlerine getirildikleri bilinmektedir. Hatta Diyarbakır cinsi adı ile kayıtlara geçen bu güvercinlerden bugün Ankara Hayvanat Bahçesinde bir tane bile bulunmamaktadır. Ne yazık ki Diyarbakır güvercinleri de kendi ırklarımıza sahip çıkamamamızın güzel birer örneğidirler. Diyarbakır güvercinlerinin eski dönemlerden beri özelliklerinin titizlikle korunduğu bilinmektedir. Ancak son dönemlerde bu hassasiyet azalmış ve Diyarbakır ırklarının birbirleri ile yanlış şekilde kırılmaları sonucu ırkın standartlarına uygun olmayan biçimde kuşlar yaygınlaşmıştır. Günümüzde Diyarbakır güvercinlerinin özelliklerini belli oranlarda yitirdiklerini söylemek yanlış olmaz sanırım. Ancak hala ırkın orijinal yapısına uygun kuşlar bulunmaktadır ve bu kuşlar sahipleri tarafından adeta bir antika eşya gibi korunmaktadırlar. Bu kuşların değerleri bugün para ile ölçülemeyecek kadar fazladır. Diyarbakır güvercinleri bir form güvercinidir. Uçuş için yetiştirilmezler. Uçurulduklarında daireler çizerek toplu halde kısa süre ile uçup konarlar. Bu güvercinlerde asıl aranan nitelikler, kuşun renk ve fiziksel özelliklerinin istenilen şekilde olmasıdır. Diyarbakır güvercinlerinde her ırkın ayrı bir renk ve fiziksel yapısı bulunmaktadır. Diyarbakır güvercinleri, yavru verimliliği açısından sorunlu kuşlardır. Kolay üretilip yavru alınabilen bir tarzları yoktur. Kendine özgü yuvalarda ve başka ırklarla karışık olarak bulunmaksızın yetiştirildiklerinde, verimlilik artmaktadır. Ayrıca yuva koşullarının her türlü stres etmenlerinden arındırılması olumlu sonuçlar vermektedir. Soyunun gittikçe azalmasında yavru verimliliğinin düşük olması önemli bir etkendir. Diyarbakır güvercinleri hakkında 1938 ve 1942 yılları arasında yaptığı araştırmalar ile bizlere çok değerli bilgiler veren, Diyarbakırlı araştırmacı yazar Şevket Beysanoğlu ile 1960’lı yıllarda yaptığı çalışmaları bizlere aktaran Diyarbakırlı eski kuşçulardan Yüksek Ziraat Mühendisi Esat Sezai Cemiloğlu, Diyarbakır güvercinlerinin standartlarını çıkartmışlardır. Unutulmaması gereken önemli bir nokta kendisinde bulunması gereken özelliklerden birinden yoksun bulunan güvercinin, ciddi bir değer kaybına uğradığıdır. Bu araştırmacıların yazdıkları ve bu güvercinlerden bazılarını bugün Ankara’da yetiştiren değerli yetiştiricilerimizden yakın arkadaşım Zeki Güleröz’den aldığım sözlü bilgiler ışığında, Diyarbakır ırkına ait güvercinlerin bütün çeşitlerini aşağıda tanıtmaya çalışacağım.
Diyarbakır ilimiz geçmişi prehistorik ( tarih öncesi ) dönemlere kadar uzanan çok eski bir yerleşim birimidir. Bu topraklar üzerinde bir çok uygarlık gelip geçmiştir. Bölgedeki güvercin kültürü de en az bu uygarlıklar kadar eskidir. 1515 yılında Osmanlı devleti topraklarına katılan Diyarbakır’ın bir güvercin başkenti olduğunu söylemek sanırım yanlış olmaz. Diyarbakır’da çok çeşitli güvercin ırkları yetiştirilmektedir. Bu araştırma kapsamında üzerinde duracağımız güvercinler, Diyarbakır’ın kendine özgü ırkıdır. Gerçekten de Diyarbakır’da, Osmanlı döneminden beri titizlikle ıslah edilen ve genel olarak “ Diyarbakır Güvercinleri ” adı ile bilinen yerel bir güvercin ırkı bulunmaktadır. Bu ırkın bugün Diyarbakır ve yakın çevresi dışında, ülke genelinde fazlası ile bilindiğini ve tanındığını söyleyemeyiz. Daha çok yerel olarak yetiştirilen bu güvercinlerin günümüzde sayıları ve yetiştiricileri hızla azalmaktadır. Bu anlamda nesli tehlike altında olan bir ırkımızdır ve korunması gerekmektedir. Ülkemiz genelinde bile yeterince tanıtımı yapılamamış bu güvercinlerin, dünya ırkları içersinde hak ettiği yeri alması en büyük dileğimizdir. Birbirinden farklı özelliklere sahip “Diyarbakır Güvercinleri” 4 ayrı ırk altında toplanmaktadır. Bu ırklar, Göğsüak, Ketme, Kızılbaş ve İçağlı olarak adlandırılmaktadır. Her grubun içinde ise, 6 ayrı renk kombinasyonu yer almaktadır. Sadece Kızılbaş ırkının 5 renk çeşidi bulunmaktadır. Renk çeşitleri ile birlikte Diyarbakır ırklarının toplam birey sayısı 23 tanedir. Bu araştırma içinde Diyarbakır ırklarının bütün bireyleri ile ilgili bilgiler verilecektir.
Anasayfa