GÜNÜMÜZDEKİ KOYUNLARIN EN İRİLERİ «Argall» veya öbür adıyla «Ammen» (Ovis ammon), Buhara ile Moğolistan
ve Kamçatka arasındaki Orta Asya yaylalarında yaşar. Günümüzdeki
koyunların bu en irisi, orman sınırının yukansındaki otlu bayırlara ve
çayırlara rağbet eder. Çevik bir dağcı olup yalçm kayaların üzerinde ve
yarların arasında değme keçiden daha hızlı yol alabilir.
Argali'nin omuz hizasındaki boyu 120 santimi, ağırlığı ise 175 kiloyu
bulabilir. Koçlarının iri ve hacimli boynuzlan başın yanlarında
dışarıya doğru kıvrılır ve çok kere birden fazla bütün devir yapabilir.
Marko Polo'nun bir keşfi: Harikulade «Panıir argalisi» ni keşfeden, 13. Yüzyılda ünlü Venedik'li
gezgin Marko Polo olmuştu. Fakat «Marko Polo koyunu» da denilen bu
hayvan, 1874te birkaç tanesi British Museum için ele geçirilene kadar
Batı ilmince tanınmıyordu. Marko Polo koyununun nispeten ince, fakat
gene de hacimli sayılabilecek boynuzları keskin bir kavisle baştan
uzaklaşarak, birden fazla bütün devir çevirir.
Bunlar, dış kenarları boyunca 190 santim uzunluğunda olabilirler.
Bulutların yukarısında: Marko Polo koyunu'nun, Orta Asya'nın güneyindeki Pamir yaylasında çok
kere hayli kalabalık sürüler halinde yaşadığı bildirilmektedir. Bu
sürüler en çetin dağ sıralarının 3000-3500 metre yükseklerine rağbet
ederler. Gezginler, yolu olmayan ve bugün hâlâ haritası bulunmayan bu
çıplak, uzak ve ıssız bölgede günlerce emekledikten sonra Orta Asya'nın
bu asil hayvanını uzaktan görmeyi belki başarırlar.
Önce kıvrımlı iri boynuzlar göze görünür, onun arkasından ıssız bir
tepenin üzerindeki dev koç meydana çıkar. Bu koyun, sürüden ayrılarak
yalnız ve sakin bir hayat seçmiş yaşlı bir hayvan olsa, hatta güneşin
altında uyuklasa dahi en ufak tehlike belirtisi karşısında bir, iki
sıçrayışla gözden kaybolacak ve bundan sonraki dağ silsilesine geçmeden
soluk almayacaktır.
Argali'nin bulunduğu bölgeye göre değişmeler gösteren on iki çeşidi vardır.
Anasayfa 
