Yününden ve Kürkünden Faydalanılan Merinos ve Astragan Koyunları İspanya'nın Merinos koyunları yünleriyle ün salmışlardır. Bu yün bazen
o kadar sıktır ki, hayvanın gözlerini bile örter. İspanyollar merinos'u
çok eskiden Amerika'ya da sokmuşlardı. Merinos koyunları bundan başka
Avustralya ve Türkiye'ye de yerleşip üremişlerdir. Bu dayanıklı ve
arkadaş canlısı koyunun öbür koyunlarmkinden daha fazla miktarda ve
daha kaliteli yün sağladığı söylenmektedir. Fakat eü pek makbul
değildir.
Astragan diye tanıdığımız, bazı dillerde ise «İran kuzusu» diye bahsi
geçen kürk, «Karakul» adında bir cinsten elde edilir. En iyi postlar
karakul kuzularından bir haftalık ilâ on günlük oldukları zaman alınır,
zira bu, kürkün buklelerinin en güzel olduğu devredir. En makbul
astraganlar siyah olanlarıdır. Bu gürbüz koyunların yurdu yarı kurak
sahalar, özellikle Sovyetler Birliği'nin Özbekistan Cumhuriyeti'ndeki
Buhara havalisidir.
Avustralya kıtasının bugünkü zenginliğinin büyük bir kısmı koyunculuğa
dayanır. Batı Asya ile Birleşik Amerika'nın batısı da dünya yününün
büyük bir kısmını verirler, İngiltere de yünü ve eti için koyun
beslemesiyle ün salmıştır. «İskoçya Cheviotu», ayrıca Southdown ve
Shropshire koyunları İngiltere'nin üç tanınmış evcil koyun cinsidir.
Tarihte koyun:Tevrat'ta en çok adı geçen hayvan koyundur. Bu hayvan, İbranüerin
dinsel ve ekonomik bayatlarında önemli bir rol oynamıştır. Göçebe
Araplara gelince, onlar bugün koyunlarına tıpkı 3 000-4 000 yıl
öncesinde olduğu kadar muhtaçtırlar. Hayvanların keyfine uyarak
yolculuk etmeye devam ederler. Araplar herhangi bir bölgede fazla
kalamazlar, bir yerdeki otlar tükenmeye yüz tutunca başka yere göç
etmek zorundadırlar.
Eski çağlarda koyunlara sanıldığından daha itinalı bakılırdı. Çobanın
başlıca kaygusu, sürüsüne su temin etmekti. O çağlarda koyunlar, yüzey
suyu bulunmayan büyük çöllerden geçerken dahi ender olarak susuzluktan
ölürlerdi. Çobanlar gizli kuyuların yerlerini bilirdi.
Koyunlara daima öğleyin, ne daha önce, ne de daha sonra, su verilirdi.
Çoban bütün koyunlarını adlarıyla bilirdi. O devirde koyunlar
etlerinden çok, sütleri için beslenirdi. Bugün Fransa'nın ünlü Rokfor
peyniri de koyun sütünden yapılmaktadır.
Kutsal borular: Koçun boynuzunun eski İbraniler İçin özel bir değeri vardı. «Şofar»
denilen kutsal boruları bundan yapılırdı. Musa'nın türeleri, bu borunun
dinsel vesilelerle öttürülmesini gerektiriyordu. Musa Peygamberin
şeriatına göre elli yılda bir kutlanan «Azatlık yılı», kutsal boru
nağmeleri arasında girerdi.
Kurbanlık koyunlar: Koyun ber şeyden önce bir kurbanlık hayvan olarak önem taşıyordu.
İslâmiyette Kurban Bayramı'nda ve özel bazı vesilelerle, bilhassa adak
olarak bir koçun kesilmesi ve etinin komşularla fıkaralara dağıtılması
âdettir.
Yahudilerde de kurban kanının insanların günahlarını temizlediğine dair
bir inanış vardır. «Fısıh» bayramlarında bu maksatla genç bir erkek
kuzu öldürürler. Eskiden hayvanın etinin acele yenilmesi, artakalanın
da ateşte yakılması âdetti.
Anasayfa 
