Latince adı Phrynosoma Platyrhinos ‘dur. Çoğunlukla görüldükleri yerler Kuzey Amerika’nın batı bölümleridir. Boyları çok uzun
olmayıp 7-14 cm arasında değişiklik göstermektedir. Genelde Horny Toads
yada Horned Toads ‘la karıştırılmaktadır, fakat onlarla farklılıkları
vardır. Genelde kumlu ve kayalık olan bölgeleri tercih ederler ama
toprak alanlarda da görülmektedirler...
Genel Bakış:Bu sürüngenlerin türleri önceleri tehlikede olsada koruma
altına alınarak, türlerin yok olması engellenmiş ve üretimi
desteklenerek bolca bulunabilmeleri sağlanmıştır. En sevdikleri yemek
karıncadır (Harvester Ants). Kendini diğer sürüngenlerden ayırabilecek
bir özelliğide hayatına dair bir tehtit hissettiğinde gözlerinden kan
fışkırtabilmesidir …
Çoğu
sürüngen gibi sıcak-ılık ortamları severler ve saklanacakları yerlere
ihtiyaç duyarlar. Her ne kadar adlarında çöl kelimesi geçsede minumum
çöl özelliği olan yerleri tercih ederler. Genelde taşlık alanlarda dolaştıklarından saklanma yerleri kayalar olur. Korktukları zaman vücutlarını esnetip incelterek kayaların altına veya aralarına doğru girerler. Boynuzları sayesinde daha korkutucu göründükleri için diğer hayvanları
kaçırmayı başarabilirler fakat kavgacı değillerdir. Elinize aldığınızda
rahatsız olduğunu farkettirmek için kıpırdayabilirler ve geri yerlerine
bıraktığınız zaman anında kaçıp saklanabilirler. Bunun haricinde saatlerce hareketsiz durmayı tercih eder ve ısınmış kayaların üzerine yatıp güneşlenmeyi severler.
Davranış Biçimi: İnsanlara karşı dostlar mı dersek tam olarak dost oldukları söyleyemeyiz, çünkü kendilerinden büyük canlıları sevmezler, insanları tanımaz ve hatırlamazlar. Yemeğinin kimin
elinden geldiğini veya onu kimin beslediğini anlamazlar. Sadece
yemeklerinin önüne gelmesini beklerler ve yemek bulmak için de
çırpınmazlar. Saldırgan değillerdir. Kumu kazıp avlanmak için veya
korunmak amacıyla saklanabilirler. Özellikle karınca beklerken bu durum
gözlenilmektedir, karıncaların arkasından koşmak gibi bir lükse
girmezler genelde karıcaların önlerinden geçmelerini yeğlerler…
Özel tavırlarından biride , herkesin bildiği gibi kuyruğu kalkık bir
sürüngenin bulunduğu yerden hızlıca kaçmaya yeltenmiş olduğunun
göstergesidir ama bu hayvanda ise bu durum genelde önüneyemeğinin
gelmesini beklediğinin bir göstergesidir…
Beslenme Biçimi:En çok sevdikleriyemek karıncalardır. Cırcır böceklerini de severler. Bunun dışında kendilerine doğru gelen ve fazla hızlı olmayan küçük böcekleri yiyebilirler.
Teraryum ortamında herzamanki gibi düzenli kalsiyum, mineral ve vitamin desteği almaları gerekir.
Diğer sürüngenlerle ilişkileri: Horned Lizard’lar kendi aralarında gayet iyi bir biçimde anlaşırlar. Diğer sürüngenlerle bir araya koyulduğu zaman
bile kavga etmezler fakat çekingenlik yaparak pek fazla ortalıkta
dolanmazlar ve yemektende geri kalırlar çünkü gerçek yaşamda bu
hayvanlar bir karınca yuvasının başında bekleyip önünden
geçen yani ayağına gelen karıncalarla beslenirler. Bu durumda diğer
sürüngenler ile yemek kavgasına girmeyeceği için beslenme problemleri
ortaya çıkacaktır. Doğru olan diğer sürüngenlerle kavga etmemelerine karşın yemek ve stres açısından ayrı yaşatmak en iyisi olacaktır…
Üreme:Doğal ortamlarında baharda çiftleşip haziran-temmuz gibi 2 ila 16 arası yumurta bırakabilmeleri mümkündür.
Yumurtalarını kazdıkları kumlu bölgeye bırakırlar. Tabiki verilen
zamanlar teraryum ortamları için geçerli değildir. Doğru ortam
hazırlandığında teraryum içinde yılın bir çok zamanı çiftleşebilir ve
yumurtlayabilirler. Kuluçka süresi 50-60 gündür. Yavrular ergenliğe 22
ay civarında ulaşırlar. Erkeklik ve dişilik kavramlarını Bearded
Dragon’da olduğu gibi altındaki femoral noktalardan ve anüse yakın
kuyruk altı çıkıntılarından anlayabilirsiniz…
Teraryum:Çok fazla
büyümediklerinden dolayı teraryumunda çok fazla büyük olmasına gerek
yoktur ama tabiki ne kadar büyük o kadar iyidir. Yüksekliğin fazla
olmasına gerek yoktur. Bu sürüngenlerin maksimum 15 cm civarına
ulaşabileceğini düşünürsek 80cmx60cmx50cm (boy x en x yükseklik) ölçülerinde bir teraryum onlar için yeterli olacaktır.
Isıtma:Kısmi çöl koşullarını sevdikleri için güzdüzleri teraryumun içi 28-35 derece arasında olması ve geceleride bu sıcaklığın 20-28 derece arası olması onlar için yeterli olacaktır. Bu sıcaklıkları sağlamak için infrared lambalar,spotlar,ısıtıcı kayalar veya kablolar kullanabilirsiniz…
Nem: Fazla neme ihtiyaçları yoktur. Teraryumun içerisine koyacağınız derin olmayan su kabının içerisindeki su, gerekli olan nemi sağlayacaktır.
Terrayum içi:Taban malzemesinin kazılabilinmesi için yumuşak bir kum olarak tercih edilmesi en iyisidir ama kumun çokta ince olmaması sürüngenin sağlığı açısından daha
iyi olacaktadır. Bu yüzden ince çakıllar kullanabilirsiniz. Taban
malzemesini kazabilmeleri için 5-7cm civarında olması yeterli
olacaktır. Taban malzemesini yerleştirdikten sonra ortamı irili ufaklı
kayalar ve saklanabileceği yerlerle dekore etmeniz gerekir. Bu
yerleştirdiğiniz kayalara ısıtma için kullanacağınız spot veya ampulünüzü yansıtabilirsiniz.Onun altında keyifle yatacaktır…
Işıklandırma:Bunların dışında gerçek hayatlarında güneşi çok sevdiklerinden
ve bolca güneşlendiklerinden onları bu zevklerinden ve ihtiyaçlarından
mahrum bırakmamamız gerekir. O yüzden her nekadar onları
gerçek güneşten mahrum bırakmayıp ve onlara zaman ayırıp onları
güneşlendirmemiz gereksede, yeterli büyüklükte bir UV floresana kesinlikle ihtiyacımız olacaktır. Günde 12-14 saat arası güneşlenmeleri yeterlidir. Tabiki teraryumunuza gölgelik yerler yapmayıda unutmayın! Floresan seçiminde çöl floresanlarını ve spotlarını seçebilirsiniz…
Beslenme: Yavaş hareket
eden böcekçil besinlerle beslenirler. Karıncalar en sevdikleri
yemektir. Sürüngeninizi bulduğunuz karıncalarla teraryumuna bol
miktarda atarak besleyebilirsiniz. Bunun dışında karıncalar kış
aylarında pek fazla ortalıkta olmadığı için cırcır
böcekleri ile de besleyebilirsiniz ama cırcır böceklerini yakalamaları
biraz daha zor olacaktır o yüzden teraryumuna bolca atmanız
gerekir.Ayrıca un kurtlarını da beslenmelerinde kullanabilirsiniz.
Unutmayın birkaç adet atacağınız böceğin arkasından koşmazlar.Daha çok
armut piş ağzıma düş misalidirler bu yüzden bolca atmak en iyisidir.
Ayrıca bir su kabıyla gerekli su ihtiyaçlarını karşılamış
olur ve serinlemelerini sağlamış olursunuz. Yalnız su kabı fazla derin
olmamalıdır! Son olarakta dietlerini, her nekadar biraz zor olsada
kalsiyum ve vitaminlerle desteklerseniz gayet sağlıklı olacaklardır…