Su değişim oranının, tankın temizliği ve atıkların birikimine etkisi
arasındaki ilişkiyi hep merak ederdim. Aşağıda, atık birikimleri ile su
değişimi arasındaki ilişkiyi modelleyen bir hesaplama yöntemi
verilmiştir. Burada birikimi öngörülen atıklar nitrat ile diğer
tüketilmeyen zararlı maddeler içindir ve bitkisiz tanklarda geçerlidir.
Nitrit, amonyak ve amonyum bakteriler tarafından kullanıldığından, CO2
ise, sirkülasyon ile ortamdan uzaklaştırıldığından hesaplama yöntemi
bunlar için geçerli değildir. Eğer matematiğe meraklı biri değilseniz
bu bölümü atlayınız.
A: Tankta bir günde biriken organik atık miktarı
TA: Tankta biriken toplam organik atık miktarı
SD%: Günlük olarak tankta yapılan su değişimi yüzdesi
Yeni kurulmuş bir tankta, gün sonunda su değişimi yapıldıktan sonra;
1.GÜN: TA= Ax(1-SD%)
2.GÜN: TA= Ax(1-SD%) + Ax(1-SD%)(1-SD%)
3.GÜN: TA= Ax(1-SD%) + Ax(1-SD%)(1-SD%) + Ax(1-SD%)(1-SD%)(1-SD%)
.
.
N.GÜN= TA= Ax(1-SD%) [1 + (1-SD%) + (1-SD%)
2 + ... + (1-SD%)
N]
Bu
şu demektir, tankta hergün belli bir miktar organik atık ortaya çıkar,
fakar bu atıkların sadece bir kısmı su değişimi ile uzaklaştırılır. Bu
yüzden zamanla atıklar birikir. İlk başta artan sonra gittikçe artış
hızı azalarak uzun vadede sabitlenen (matematiksel olarak sonsuz zaman
sonra sabit bir değere ulaşarak Ç.N:F.M.BAYAR) bir atık değerine
ulaşılır.
[Bu hesabı daha anlaşılır kılmak
için orjinal metinde yer almayan aşağıdaki grafiği eklemek istedim.
Grafik, günler ilerledikçe tankta biriken organik atık miktarını verir.
Grafikte biriken atık, günlük atık miktarının katı olarak verilmiştir.
Grafikten anlaşılabileceği gibi (veya hesaplanarak bulunabilir)
%50 günlük su değişimi ile -> 1 günlük atık birikimi
%25 günlük su birikimi ile -> 3 günlük atık birikimi
%10 günlük su değişimi ile -> 9 günlük atık birikimi
%10 haftalık su değişimi ile-> 70 günlük atık birikimi (!!!) oluşur.
Diğer
bir değişle tankınızdaki genel kirliliği, tank kurulduktan sonra
belirtilen gün kadar tank temizliği yapılmamış olarak düşünebiliriz.
Çeviren Notu: F.M.BAYAR]Görüldüğü
gibi günlük %50 su değişimi ile %25 su değişimi arasında olağan üstü
bir fark oluşmaz. Hatta günlük %10 su değişimi ile bile (en azından
discus için) kabul edilebilir bir atık birikimi olduğunu
söyleyebiliriz. Fakat haftalık %10 su değişimi; aklınızdan bile
geçirmeyin!...
Ralp Cote' un aşağıda linki verilen makalesinden uyarlanarak türkçeye çevirilmiştir. Çeviren: F.M.BAYAR
http://www.simplydiscus.com/library/..._formula.shtml
Anasayfa