TOXOPLAZMA GONDİİ
Toxoplazmosis, kedi ve diğer memelilerde, Toxoplazma gondii adlı parazit bir protozoanın neden olduğu bir hastalıktır. Bu parazitin son konağı, sadece evcil ve vahşi kedigillerdir. Kedilerde bulunan bu parazitlerin tehlikesi, parazitleri diğer hayvanlara, özellikle de insanlara bulaştırmalarıdır. Ayrıca çiğ et tüketiminin sonucunda da bu hastalığın ortaya çıktığı unutulmamalıdır.
Kediler ya enfekte avlarını (fare, kuş vb.) ya da çiğ et yiyerek Toxoplazma ile enfekte olurlar. Çoğu sağlıklı kedi, Toxoplazma ile olan akut enfeksiyon sırasında ookist saçar. Ookist bulunan topraklarla insanların, kemiriciler, kuşlar, koyunlar, sığırlar ve de kedilerin temas etmeleri Toxoplazma enfeksiyonu için yeterlidir. Ayrıca az pişmiş etlerin özellikle de koyun etlerinin (koyun etlerinin % 10 kadarı Toxoplazma kisti taşır) yenmesiyle de enfekte olunabilir. Bu organizma, keçi sütü gibi pastörize edilmemiş sütlerde bulunabilir.
Toxoplazma insanlara başlıca 3 yolla bulaşır :
· Pişmemiş etlerin yenmesiyle,
· Kedi pisliği veya kumunda bulunan ookistlerle,
· Ve fötusa, hamilelik sırasında enfekte olan anneden transplasental olarak geçer.
İnsanlarda kongenital enfeksiyon çok önemlidir. Hamilelik sırasında Toxoplazma ile enfekte olmuş annelerden doğan bebeklerin yaklaşık ½ - ⅓ ‘ü enfekte olmaktadır.
Klinik Belirtiler :
Çoğu kedide klinik semptom gözlenmez. Bazen iştah kaybı ve ateş görülebilir. Ayrıca Toxoplazmosis, gözleri ve merkezi sinir sistemini de etkileyebilir.
İnsanlarda ise; semptomlar griptekine benzer. Baş ve boyundaki lenf düğümcükleri şişer, baş ağrısı, soğuk algınlığı ve kas ağrısı olur. Görüşte bulanıklık da söz konusu olabilir.
Tanı :
Toxoplazmosis tanısını koymak oldukça zordur. Anamnez ve hastalık belirtilerini destekleyen laboratuar testleri, tanı konmasında yardımcı olacaktır.
Sağlıklı bir kedide yüksek düzeyde antikor varlığı, kedinin önceden enfekte olduğunu buna karşı bağışıklığının bulunduğunu ve ookist çıkarmadığını belirtir.
Sağaltım ve Koruma :
Kedi ve insanları Toxoplazma ‘dan korumak için bir aşı bulunmamaktadır. Bu konuda araştırmalar yapılmaktadır. Sağaltıma, tanı konar konmaz başlanmalıdır.
Toxoplazma ‘nın üremesine etki eden ilaçlar :
· Primetamin
· Sülfadiazin
· Sülfametoksazol
Doku kistlerinin yok edilebilmesi için, etlerin iç sıcaklığının, 70 ºC de en az 15-30 dakika pişirilmesi veya -20 ºC de 2 gün boyunca dondurulması gerekir. Kistler, asit, alkali ve diğer sterilizasyon metotlarına da dayanıklıdır. Kedilerin kemirgenleri yemeleri önlenmeli, mama ile beslenmeleri sağlanmalıdır. Aynı şekilde, insanlarında pişmemiş veya pastörize edilmemiş ürünleri tüketmemeleri gerekmektedir. Kedi altlıkları, ookistlerin sporlanıp enfektif hale geçmelerine izin vermeden, en azından gün aşırı değiştirilmelidir.
Hamilelerin Dikkat Etmesi Gereken Noktalar :
Pişmemiş veya az pişmiş etler ve pastörize edilmemiş yiyecekler tüketilmemelidir. Ev kedilerinin, Toxoplazma antikorları taşıyıp taşımadıkları test edilmelidir. Kedinin sağlıklı olduğu düşünülürse, antikor testinin olumlu olması, hayvanın büyük bir olasılıkla, bağışıklığı olduğunu ve ookist çıkarmadığını belirtir. Böylece, bu kedi enfeksiyon kaynağı olmaz. Kediler, enfeksiyondan (Tekrar enfeksiyondan) korunmalıdır. Kuş, fare, pişmemiş et ve pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri yemeleri önlenmelidir. Altlık kumları her gün veya gün aşırı değiştirilmelidir. Başıboş kedilerle temastan kaçınılmalıdır çünkü, tüylerinde ookist taşıma olasılıkları oldukça yüksektir. Bahçede toprakla uğraşılırken mutlaka lastik eldiven giyilmelidir. Pişmemiş sebze ve meyveler yenmeden önce mutlaka çok iyi yıkanmalıdır. El yıkanması alışkanlık haline getirilmelidir.
Kaynak : İVHO Dergisi
Anasayfa 
