Güvercinler havada nasıl yön bulur?
Posta güvercinleri yön bulma konusunda
olağanüstü yetenekleriyle biliniyor. Ancak yeni bir araştırma,
güvercinlerin de yön belirlerken bazen insanlar gibi yolları
izlediklerini ortaya koyuyor.
Oxford üniversitesi'nden Tim Guilford ve Dora Biro, üç yıl süreyle
Oxford'daki güvercinleri izledi. İsviçreli ve İtalyan
meslektaşlarının geliştirdikleri çok küçük GPS sistemlerini
güvercinler üzerine yerleştirdiler. Guilford, 'kuşların en az
enerji harcayacakları royayı kullanacaklarını tahmin ediyorduk'
diyor. 'Ve bunu yaparken hangi coğrafi oluşumları referans olarak
alacaklarını merak ediyorduk.'
Çalışmanın sonucu şaşırtıcıydı. Güvercinler, eve 10 km. kala
güneşin gökyüzündeki konumu veya dünyanın manyetik alanı gibi
yöntemlerden daha az yararlanıyorlardı.
Bunun yerine karayolu, demiryolu, nehir gibi yeryüzündeki belirgin
ve düz işaretleri izleyerek -hatta bazı durumlarda yolu uzatarak-
hedefe ulaşıyorlardı. Guilford, 'çok komikti' diyor.
'Gözlemlediğimiz bir güvercin karayolunu takip ederek bir göbeğe
geldi ve anayollardan birine saptı. Daha sonra ikinci bir göbekten
tekrar döndü. Diğer güvercinler ise Thames Nehri'ni takip etti ve
ancak köprüye ulaştıklarında dönüş yaptılar.'
Guilford, düz ve ezberlenen bir rotaya sadık kalarak hedefe
varmanın daha güvenilir ve kolay olabileceğini söylüyor. 'Yön
bulmaya çalışırken aynı şeyleri yaptığımı düşündüğümde çok güldüm.'
Whitney Dangerfield
National Geographic Türkiye - Eylül 2004