EV HAYVANLARININ KORUNMASINA DAİR AVRUPA SÖZLEŞMESİNİN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞU HAKKINDA KANUN
Kanun No. 4934 Kabul Tarihi : 15.7.2003
MADDE 1. - Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti adına 18 Kasım 1999
tarihinde Strazburg'da imzalanan "Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair
Avrupa Sözleşmesi"nin onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
EV HAYVANLARININ KORUNMASINA DAİR AVRUPA SÖZLEŞMESİ GİRİŞ
İşbu Sözleşmeyi imzalayan Avrupa Konseyi üyesi devletler,
Avrupa Konseyi'nin amacının üyeleri arasında daha sıkı bir birlik gerçekleştirmek olduğunu dikkate alarak,
İnsanın yaşayan tüm canlılara ahlâkî bir yükümlülüğünün olduğunu
tanıyarak ve insan ile ev hayvanları arasında mevcut özel ilişkileri
hatırda tutarak,
Ev hayvanlarının yaşam kalitesine olan katkılarını ve bunun sonucu olarak da toplum için taşıdığı önemi dikkate alarak,
İnsan tarafından bakılan hayvanların geniş çeşitliliğinden kaynaklanan güçlükleri dikkate alarak,
Hayvanların, aşırı nüfuslarına bağlı olarak, insan ve diğer
hayvanların hijyen, sağlık ve güvenlikleri açısından taşıdıkları
riskleri dikkate alarak,
Yabanî fauna örneklerinin ev hayvanı olarak muhafaza edilmelerinin desteklenmemesi gerektiğini dikkate alarak,
Ev hayvanlarının elde edilmesi, muhafaza edilmesi, ticarî veya
ticarî olmadan üretilmesi, başkasına devredilmesi ve ticaretini
etkileyen farklı şartların bilincinde olarak,
Ev hayvanlarının muhafaza edilme koşullarının her zaman
sağlıklarını ve refahlarını geliştirmeye izin vermediğinin bilincinde
olarak,
Bilgi veya bilinç noksanlığı nedeniyle, bazen, ev hayvanlarına karşı davranışların önemli ölçüde değiştiğini kaydederek,
Ev hayvanları sahiplerinin sorumluluğu sonucunda doğacak temel
müşterek davranış ve uygulama standardının sadece arzu edilen değil,
aynı zamanda gerçekçi bir hedef olduğunu dikkate alarak,
Aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır :
BÖLÜM I - GENEL HÜKÜMLER
Madde 1 Tanımlar
1. Ev hayvanı, insan tarafından özellikle evde, özel zevk ve
refakat amacıyla muhafaza edilen veya edilmesi tasarlanan her türlü
hayvanı ifade eder.
2. Ev hayvanlarının ticareti, kâr amacıyla yapılan, ev
hayvanlarının sahipliğinin değişmesine yol açan önemli miktarlardaki
tüm düzenli ticarî işlemleri ifade eder.
3. Ticarî üretme ve barındırma, kâr amacıyla ve önemli miktarda yapılan üretme ve barındırmayı ifade eder.
4. Hayvan barınağı, çok sayıda ev hayvanının muhafaza
edilebileceği, kâr amacı gütmeyen bir tesisi ifade eder. Ulusal mevzuat
ve/veya idarî tedbirler izin verdiğinde, bu gibi tesisler başıboş
hayvanları da kabul edebilir.
5. Başıboş hayvan, evi olmayan veya sahibinin veya bakıcısının
evinin sınırları dışında bulunan ve herhangi bir sahibin ya da
bakıcının kontrolü veya doğrudan denetimi altında bulunmayan ev
hayvanını ifade eder.
6. Yetkili makam, üye ülke tarafından tayin edilen makamı ifade eder.
Madde 2 Amaç ve Uygulama
1. Tarafların her biri;
a) Bir kişi veya kurum tarafından evde ya da ticarî üretme ve
barındırma kuruluşlarında ve hayvan barınaklarında muhafaza edilen ev
hayvanları,
B) Uygun hallerde başıboş hayvanlar,
konularında işbu Sözleşmenin hükümlerine işlerlik kazandırılması için gerekli tedbirleri almayı taahhüt eder.
2. Bu Sözleşmenin hiçbir hükmü hayvanların korunması veya tehdit
altındaki yabanî türlerin korunması konusundaki belgelerin
uygulanmasını etkilemez.
3. İşbu Sözleşmenin hiçbir hükmü, Tarafların ev hayvanlarının
korunmasına yönelik daha sıkı tedbirleri kabul etme hürriyetine veya bu
belgede yer alan hükümlerin işbu belgede özellikle belirtilmeyen hayvan
sınıflarına da uygulanması hakkını etkilemez.
BÖLÜM II - EV HAYVANLARININ MUHAFAZA EDİLMESİ İÇİN KURALLAR
Madde 3 Hayvanların Refahı İçin Temel Kurallar
1. Hiç kimse bir ev hayvanının, gereksiz acı, sıkıntı veya ızdırap çekmesine sebep olamaz.
2. Hiç kimse bir ev hayvanını terk edemez.
Madde 4 Muhafaza Etme
1. Bir ev hayvanını muhafaza eden veya bakımını kabul eden kişi, hayvanın sağlığı ve refahından sorumludur.
2. Bir ev hayvanını muhafaza eden veya onunla ilgilenen kişi,
hayvanın cinsi ve ırkına bağlı olarak davranış gereksinimlerini dikkate
alan barınak, dikkat ve ihtimamı sağlayacaktır. Özellikle;
a) Yeterli ve uygun gıda ve su verecek,
B) Hareketi için uygun imkânları sağlayacak,
c) Kaçışını önleyecek tüm makul tedbirleri alacaktır.
3. Bir hayvan;
a) Yukarıdaki 2 nci paragrafta belirtilen şartlar yerine getirilmediği veya
B) Belirtilen şartlar yerine getirilmesine rağmen hayvan esarete alışamazsa
ev hayvanı olarak muhafaza edilemez.
Madde 5 Üretim
Bir ev hayvanını üretmek için seçen bir kişi, o hayvanın, dişinin
veya yavruların sağlık ve refahını risk altına sokabilecek anatomik,
psikolojik ve davranış özelliklerini göz önünde bulundurmaktan sorumlu
olacaktır.
Madde 6 Ev Hayvanı Edinmede Yaş Sınırı
Hiçbir ev hayvanı ebeveynlerinin veya ebeveyn sorumluluğu taşıyan
diğer şahısların açık rızası olmaksızın 16 yaşın altındaki kimselere
satılamaz.
Madde 7 Eğitim
Hiçbir ev hayvanı, sağlığına ve refahına zarar verecek şekilde,
özellikle doğal gücünü ve kapasitesini aşacak biçimde ya da
yaralanmasına veya gereksiz ağrı, acı, sıkıntı veya ızdırap çekmesine
yol açacak suni yardımlar kullanarak eğitilemez.
Madde 8 Ticaret, Ticarî Üretim ve Barındırma, Hayvan Barınakları
1. Sözleşme yürürlüğe girdiği tarihte ev hayvanlarının ticaretini,
ticarî amaçla üretimini yapan veya barındıran veya hayvan barınağı
işleten her kişi, her Tarafça belirlenecek uygun süre içerisinde bu
faaliyetlerini yetkili makama bildirecektir.
Bu faaliyetlerden herhangi birinde hizmet yapmaya niyetli her kişi, bu niyetlerini yetkili makama bildireceklerdir.
2. Bu bildirim,
a) Bu faaliyetlere dahil olan veya olacak ev hayvanı türlerini,
B) Sorumlu kişi ve onun bilgi düzeyini,
c) Kullanılan veya kullanılacak mülkün ve ekipmanın tanımını,
belirtmelidir.
3. Yukarıda belirtilen faaliyetler ancak;
a) Profesyonel eğitim veya ev hayvanları konusunda yeterli deneyim
sonucunda sorumlu kişinin faaliyette bulunmak için gerekli bilgi ve
kapasiteye sahip olması,
B) Faaliyet için kullanılacak mülk ve ekipmanın 4 üncü maddede belirtilen şartları yerine getirmesi,
durumunda gerçekleştirilebilir.
4. Yetkili makam, 1 inci paragrafta belirtilen hükümler
çerçevesinde yapılan bildirim temelinde, 3 üncü paragrafta belirtilen
şartların yerine getirilip getirilmediğini tespit eder. Şayet şartlar
gerektiği şekilde sağlanmamışsa, tedbirler tavsiye eder ve gerekirse,
hayvanların refahı için, faaliyetin başlatılmasını veya devam etmesini
yasaklar.
5. Yetkili makam, ulusal mevzuat ile uyumlu olarak, yukarıda belirtilen şartların yerine getirilip getirilmediğini denetler.
Madde 9 Reklam, Eğlence, Sergi, Yarışma ve Benzeri Faaliyetler
1. Aşağıdaki şartlar sağlanmadıkça ev hayvanları reklam, eğlence, sergi, yarışma ve benzeri faaliyetlerde kullanılamaz.
a) Organizatörün bu hayvanlara, 4 üncü maddenin 2 nci fıkrasındaki
koşullara uygun olarak davranılmasını sağlayacak gerekli şartları
oluşturması ve
B) Ev hayvanlarının sağlık ve refahının risk altına sokulmaması.
2. a) Yarışma esnasında veya,
B) Hayvanın sağlık ve refahını risk altına sokabilecek diğer zamanlarda,
ev hayvanının doğal performans düzeyini artırmak veya azaltmak
amacıyla ona hiçbir madde verilemez, tedavi uygulanamaz veya cihaz
tatbik edilemez.
Madde 10 Cerrahî Operasyonlar
1. Bir ev hayvanının dış görünüşünü değiştirmeye yönelik veya diğer
tedavi edici olmayan cerrahi müdahaleler yasaktır. Özellikle;
a) Kuyruğun kesilmesi,
B) Kulakların kesilmesi,
c) Ses tellerinin alınması,
d) Tırnak ve dişlerin sökülmesi.
2. Bu yasaklamalara sadece aşağıdaki durumlarda müsaade edilecektir;
a) Bir veteriner hekimin, veterinerlikle ilgili tıbbî sebepler veya
özel bir hayvanın yararı için gerektiğinde tedavi edici olmayan
müdahaleyi gerekli görmesi,
B) Üremenin önlenmesi.
3. a) Hayvanın şiddetli acı çekeceği veya çekmesi muhtemel
operasyonlar sadece anestezi uygulanarak ve bir veteriner hekim
tarafından veya onun gözetiminde gerçekleştirilecektir.
B) Anestezi gerektirmeyen operasyonlar, ulusal mevzuata uygun olarak, yetkili bir kişi tarafından gerçekleştirilebilir.
Madde 11 Öldürme
1. Veteriner hekim veya diğer bir yetkilinin yardımının hızlı bir
şekilde temin edilemediği veya ulusal mevzuat kapsamında bir hayvanın
acısını ortadan kaldırmaya yönelik acil veya ulusal mevzuatla öngörülen
diğer tüm acil durumlar dışında, bir ev hayvanı ancak bir veteriner
hekim veya diğer bir yetkili tarafından öldürülebilir.Tüm öldürmeler
şartların gerektirdiği asgarî düzeyde fiziksel ve manevî acı verecek
şekilde gerçekleştirilecektir. Seçilen yöntem, acil durumlar dışında :
a) ani şuur kaybı ve ölümü gerçekleştirecek ya da
B) derin genel anestezi ile başlayacak, bunu kesin ve mutlak ölümü sağlayacak işlem izleyecektir.
Öldürmeden sorumlu kişi, hayvanın cesedi yok edilmeden önce o hayvanın öldüğünden emin olacaktır.
2. Aşağıda belirtilen öldürme yöntemleri yasaktır.
a) 1. b paragrafında kaydedilen etkilerin gerçekleşmemesi durumunda, boğma veya nefessiz kalmasına neden olacak diğer yöntemler,
B) 1 inci paragrafta belirtilen etkileri sağlayacak, dozu ve
uygulaması kontrol edilemeyen herhangi bir zehirli madde veya ilaç
kullanımı,
c) Ani şuur kaybı meydana getirmeden yapılan elektrikle öldürme.
BÖLÜM III- BAŞIBOŞ HAYVANLAR İÇİN EK TEDBİRLER
Madde 12 Sayılarının Azaltılması
Taraflardan biri, başıboş hayvan sayısının sorun yarattığını
düşünürse, gereksiz ağrı, acı ve ızdırap çekmelerine sebep vermeyecek
şekilde sayılarını azaltmak için uygun yasal ve/veya idarî tedbirleri
alacaktır.
a) Bu tedbirler aşağıdaki şartları kapsayacaktır;
i. Bu hayvanlar yakalanacak ise, bunun hayvana fiziksel ve manevi olarak en az seviyede acı verecek şekilde gerçekleştirilmesi,
ii. Yakalanan hayvanların muhafaza edilmesi veya öldürülmesi
işlemlerinin bu Sözleşmede belirtilen prensiplere uygun olarak
gerçekleştirilmesi.
B) Taraflar,
i. Köpek ve kedilere damgalama gibi az acı veren ya da hiç ağrı,
acı ve ızdırap çektirmeyen uygun bir yöntemle aynı zamanda sahiplerinin
isim ve adresleri ile birlikte numaraları kayda geçirilerek daimi
kimlik sağlamayı,
ii. Kedi ve köpeklerin plansız üremelerini azaltmak için bu hayvanların kısırlaştırılmalarını teşvik etmeyi,
iii. Başıboş kedileri ve köpekleri bulan kişilerin, bu konuda yetkili makama bilgi vermelerini teşvik etmeyi,
değerlendirmeyi taahhüt ederler.
Madde 13 Yakalama, Muhafaza Etme ve Öldürme İçin İstisnalar
Başıboş hayvanların yakalanmaları, muhafaza edilmeleri ve
öldürülmeleri konularında bu Sözleşmede yer alan prensiplere sadece
hastalıkların kontrolüne yönelik Hükümet programları kapsamında
kaçınılmaz hallerde istisna getirilebilir.
BÖLÜM IV- BİLGİLENDİRME VE EĞİTİM
Madde 14 Bilgilendirme ve Eğitim Programları
Taraflar, ev hayvanlarının muhafaza edilmesi, üretilmesi, eğitimi,
ticareti ve barındırılmaları ile ilgili kurum ve bireyleri bu
Sözleşmenin hükümleri ve prensipleri hakkında bilinçlendirme ve
bilgilendirmenin yaygınlaştırılması amacıyla bilgilendirme ve eğitim
programları geliştirilmesini desteklemeyi taahhüt ederler. Bu
programlarda özellikle aşağıda belirtilen noktalara dikkat
çekilmelidir:
a) Ev hayvanlarının, yarışma amacıyla uygun bilgi ve beceriye sahip kişiler tarafından ticaret veya eğitilmelerinin gerekliliği,
B) Aşağıdaki hususların engellenmesi gerekliliği:
i. Ebeveynlerinin veya ebeveyn sorumluluğu taşıyan diğer şahısların
açık rızası olmadıkça 16 yaşından küçüklere ev hayvanlarının hediye
olarak verilmesi,
ii. Ev hayvanlarının ödül, hediye veya ikramiye olarak verilmesi,
iii. Ev hayvanlarının plansız üretilmesi.
c) Yabani hayvanların ev hayvanı olarak alınması veya kabul
edilmesinin, bu hayvanların sağlık ve refahına olumsuz sonuçları
olabileceği,
d) Sorumsuz şekilde ev hayvanları edinmenin, istenmeyen ve terk edilen hayvan sayısının artmasına yol açma riski getirdiği.
BÖLÜM V- ÇOK TARAFLI MÜZAKERELER
Madde 15 Çok taraflı Müzakereler
1. Taraflar, Sözleşmenin yürürlüğe girmesinden sonraki beş yıl
içerisinde ve bundan sonraki her beş yılda bir ve Tarafların
ekseriyetinin talep ettiği her zaman Sözleşmenin uygulanmasını ve
Sözleşmenin gözden geçirilmesinin veya bazı hükümlerinin daha kapsamlı
hale getirilmesinin uygunluğunu incelemek üzere Avrupa Konseyi
bünyesinde çok taraflı müzakereler yapacaklardır. Bu müzakereler,
Avrupa Konseyi Genel Sekreterinin daveti üzerine gerçekleştirilecek
toplantılarda yapılacaktır.
2. Tarafların her biri bu müzakerelere katılmak üzere bir temsilci
görevlendirme hakkına sahiptir. Sözleşmeye taraf olmayan Avrupa Konseyi
üyesi herhangi bir ülke, toplantılarda bir gözlemci ile temsil edilme
hakkına sahiptir.
3. Taraflar her müzakereden sonra, müzakere ve Sözleşmenin
işleyişi hakkında Avrupa Konseyi Bakanlar komitesine bir rapor
sunacaklar ve gerekli gördükleri takdirde, Sözleşmenin 15 ilâ 23 üncü
maddelerine değişiklik teklif edebileceklerdir.
4. Taraflar, Sözleşme hükümlerine bağlı kalarak, müzakerelerin işleyiş kurallarını belirleyeceklerdir.
BÖLÜM VI - DEĞİŞİKLİKLER
Madde 16 Değişiklikler
1. Taraf bir ülke veya Bakanlar Komitesi tarafından Sözleşmenin 1
ilâ 14 üncü maddelerine getirilecek değişiklik önerileri, Avrupa
Konseyi Genel Sekreterine bildirilecek ve bu öneriler Genel Sekreter
tarafından Avrupa Konseyine üye devletlere, her taraf ülkeye ve
Sözleşmenin 19 uncu maddesi hükümleri gereği Sözleşmeye katılmaya davet
edilen her devlete gönderilecektir.
2. Bir önceki paragraf hükümlerine göre yapılan her değişiklik
önerisi, Genel Sekretere gönderildiği tarihten itibaren iki aydan az
olmayan bir süre içerisinde, düzenlenecek çok taraflı müzakerede
incelenecek ve taraf ülkelerin üçte iki oy çokluğu ile kabul
edilebilecektir. Kabul edilen metin taraf ülkelere gönderilecektir.
3. Herhangi bir ülke itirazda bulunmadığı takdirde her değişiklik,
çok taraflı müzakerede kabul edilmesinden 12 ay sonra, yürürlüğe
girecektir.
BÖLÜM VII - SONUÇ HÜKÜMLERİ
Madde 17 İmza, Onay, Kabul, Uygun Bulma
Bu Sözleşme Avrupa Konseyine üye devletlerin imzasına açıktır.
Sözleşme onay kabul ve uygun bulma işlemlerine tâbidir. Onay, kabul
veya uygun bulma belgeleri Avrupa Konseyi Genel Sekreterine tevdi
edilecektir.
Madde 18 Yürürlüğe Girme
1. Sözleşme, Avrupa Konseyine üye dört devletin, 17 nci maddenin
hükümlerine uygun olarak, Sözleşme ile bağlı olduklarını bildirme
tarihini takip eden altı aylık sürenin bitiminden sonraki ayın birinci
günü yürürlüğe girer.
2. Sözleşme ile bağlı olduklarını daha sonra bildirecek her devlet
için Sözleşme onay, kabul veya uygun bulma belgelerinin tevdi edildiği
tarihi takip eden altı aylık sürenin bitiminden sonraki ayın birinci
günü yürürlüğe girer.
Madde 19 Üye Olmayan Devletlerin Katılımı
1. Bu Sözleşmenin yürürlüğe girmesinden sonra, Avrupa Konseyi
Bakanlar Komitesi, Avrupa Konseyi Statüsünün 20/d maddesinde belirtilen
çoğunlukla ve taraf devletlerin Bakanlar Komitesinde bulunma hakkına
sahip temsilcilerinin oybirliği ile alınan karar ile Avrupa Konseyine
üye olmayan her devleti Sözleşmeye katılmaya davet edebilir.
2. Sözleşme, katılan her devlet için katılım belgesinin Avrupa
Konseyi Genel Sekreterine tevdi edildiği tarihi takip eden altı aylık
sürenin bitiminden sonraki ayın birinci günü yürürlüğe girer.
Madde 20 Bölgesel Hüküm
1. Her devlet, imza sırasında veya onay, kabul, uygun bulma veya
katılma belgesini tevdi ederken Sözleşmenin uygulanacağı ülke ve
ülkeleri belirleyebilir.
2. Her Taraf, daha sonraki bir tarihte Avrupa Konseyi Genel
Sekreterine göndereceği bir beyan ile Sözleşme'nin uygulama alanını,
bildirimde belirteceği başka ülkelere genişletebilir. Sözleşme, bu
ülkeler için, Genel Sekreter tarafından beyanın alınmasını takip eden
altı ayın bitiminden sonraki ayın birinci gününde yürürlüğe girer.
3. Önceki iki paragraf çerçevesinde belirlenen bölgelere ilişkin
yapılan her beyan Genel Sekretere yapılacak bir bildirim ile geri
çekilebilir. Geri çekme, bildirimin Genel Sekreter tarafından
alınmasını takip eden altı aylık sürenin bitiminden sonraki ayın
birinci günü yürürlüğe girer.
Madde 21 Çekinceler
1.Her devlet, Sözleşme'yi imzaladığı veya onay, kabul, uygun görme
veya katılma belgelerini teslim ettiği sırada, 6 ncı madde ile 10 uncu
maddenin 1 inci paragraf, 1(a) alt paragrafına bir veya daha fazla
çekince koyduğunu beyan edebilir. Bunun dışında başka bir çekince
konulamaz.
2. Önceki paragrafa göre çekince koyan her Taraf, Avrupa Konseyi
Genel Sekreterine göndereceği bir bildirim ile bu çekinceyi kısmen veya
tamamen geri çekebilir. Geri çekme bildirimin Genel Sekreter tarafından
alındığı tarihten itibaren geçerlilik kazanır.
3. Sözleşme'nin bir hükmüne çekince koyan bir Taraf, bu hükmün
diğer bir Tarafça uygulanmasını talep edemez, ancak bu çekince şayet
kısmî veya şarta bağlı ise, hükmün, kendi kabul ettiği şekilde
uygulanmasını talep edebilir.
Madde 22 Fesih
1. Her Taraf, herhangi bir zaman, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine bir bildirimde bulunarak, bu Sözleşme'den ayrılabilir.
2. Fesih, buna ilişkin bildirimin Genel Sekreter tarafından
alındığı tarihten itibaren altı aylık sürenin bitiminden sonraki ayın
birinci günü geçerlik kazanır.
Madde 23 Bildirimler
Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, Konsey üyesi devletlere ve bu Sözleşme'ye katılan veya katılmaya davet edilen devlete;
a) her imza,
B) her onay, kabul, uygun bulma veya katılma belgesinin tevdii,
c) Sözleşme'nin, 18 inci, 19 uncu ve 20 nci maddeler uyarınca yürürlüğe girdiği tarih,
d) işbu Sözleşme ile ilgili diğer her karar, bildirim veya bilgilendirme,
hakkında bildirimde bulunacaktır.
Aşağıda imzası bulunan yetkili temsilciler bu Sözleşme'yi imzalamışlardır.
13 Kasım 1987 tarihinde Strazburg'da her iki metin aynı şekilde
geçerli olmak üzere, İngilizce ve Fransızca Avrupa Konseyi Arşivine
tevdi edilecek şekilde tek bir suret olarak düzenlenmiştir. Avrupa
Konseyi Genel Sekreteri, Avrupa Konseyi üyesi olan devletler ile
Sözleşme'ye katılmaya davet edilen her devlete aslına uygunluğu
onaylanmış bir suretini gönderecektir.
Anasayfa 
