]Beslenme
Güvercinler
yaşamının ilk 20 gününde diğer kanatlılara oranla çok daha hızlı
büyürler. İlk gıdaları ebeveynlerinin kursaklarında sentezlenen ve
güvercin sütü adı verilen bir sıvı olup, yavruların ağızlarına
kusularak verilir. Güvercin sütü protein ve yağ miktarı yüksek koyu
krem rengi ve kıvamında yarı sindirilmiş bir materyal olup,
karbonhidrat miktarı düşüktür. Yumurtadan Çıktıktan 20-40 gün sonra
yavrular yem tüketebilirler. Diğer kanatlı türlerin aksine güvercinler
toz formdaki yemi tüketemediklerinden verilecek olan dane yem, bütün
halde, kaba kırılmış veya ezilmiş olarak verilir veya ticari olarak
hazırlanmış pelet yemler kullanılır. Birçok yetiştirici tarafından
güvercinler;
1) komple pelet rasyon veya
2) pelet rasyon ile birlikte verilen dane yem ile beslenir.
En çok kullanılan
dane yemler arasında mısır, buğday, darı ve bezelye gibi baklagiller
bulunur. Daneler yemlikte karışık bir şekilde ya da kafeterya tipi bir
yemlikte (her dane çeşidi için ayrı bir bölümün bulunduğu) verilirler.
Karışık yemleme yapıldığında güvercinlerin günde iki kez yemlenmesi
önerilir. Her periyotta, 1 saat içinde bitirilecek kadar yem verilir.
Güvercinler yem konusunda titiz olmamalarına rağmen, tamamen dane
yemden oluşmuş diyetleri tercih ederler. Mısır gibi iri daneler
kırılarak verilebilir. Tablo-110da güvercinlerin besin maddeleri
gereksinimleri verilmiştir. Güvercinlerin besin maddeleri gereksinmeleri
[Güvercin rasyonlarını yem
maddelerinin fiyatı ve piyasadaki mevcudiyetleri büyük ölçüde etkiler.
Bunun yanı sıra sarı mısır ve bezelye gibi yem maddelerinin her zaman
rasyonda bulunması arzu edilir. Güvercin rasyonlarında yaygın olarak
kullanılan yem maddeleri ve kompozisyonları % olarak aşağıda
verilmiştir. Güvercin rasyonlarında yaygın olarak kullanılan yem maddelerinin kompozisyonu
[Güvercinler normal olarak
tüy dökerler, yaz ve kışın çiftleşmediklerinden bu dönemde çiftleşme
dönemindekinden daha düşük bir protein seviyesi yeterlidir. Sonbahar ve
kış aylarında rasyonlarında daha yüksek protein seviyesi
kullanılmasının bir dezavantajı olmamasına rağmen ekonomik değildir.
Buğday, mısır, sorgum, kolza, fiğ ve darı gibi yem maddeleri birbirleri
yerine ikame edilebilmesine rağmen ikame miktarları rasyon protein
seviyesini bozmamalıdır. Tablo-112’de sonbahar/kış ve ilkbahar/yaz
dönemleri için rasyon önerileri yer almıştır. Güvercinler ya yemlikle
beslenirler ki o taktirde beslenmeleri sınırlandırılamaz, ya da günlük
olarak elden beslenirler. Yemlik kullanılıyorsa her kuş için 5 cm’lik
bir yemlik kenarı sağlanmalıdır. Yemlik kullanımı işçilik giderlerini
azaltırken, güvercinlerin de önlerinde sürekli olarak yem bulunmuş
olur. Fakat yem israfı ve fare sorunu ortaya çıkar. Mevsimine göre örnek güvercin rasyonları
Elle beslemede kuşlar
günde iki kez beslenir ve verilen yem miktarı yarım saat içinde bitecek
kadar olmalıdır. Güvercinlerin daha soğuk havalarda ve palazlarını
büyütürken yem tüketimlerinin artacağına dikkat edilmelidir. Tohum
rasyonlarına ilaveten güvercinler mineral, vitamin ve grite gereksinir.
önünde kolaylıkla alabilecekleri mineral karışımları mevcut olmalıdır.
A vitamini ve riboflavın katkıları fertilite ve kuluçka randımanını
artırır. Yeminlerin taşlıkta ezilebilmesi için grit gereklidir. Farklı
yem ham madde1erinin ayrı ayrı yemliklere konarak yapılan kafeterya
tipi beslemede kuşların kendi istedikleri yemleri seçmelerine izin
verilir. Bunun yanı sıra, bu sistemde oldukça fazla yem israfı vardır.
Güvercinler pelet yemlerle beslenebilir fakat peletle besleme bazı
kuşlarda kursak problemlerine yol açabilmektedir. Güvercinlerin yem
tüketimi özetlenecek olursa; Damızlık 25 çift güvercin günlük olarak yaklaşık üç kg yem tüketir,
- Bir çift damızlık güvercin yıllık olarak yaklaşık 45 kg yem ve dört kg grit tüketir ,
- Bir çift güvercin üreme çağına kadar 22 kg yem tüketir ,
- 500 gramlık bir güvercin palazı üç kg’lık bir yem tüketimi ile bu ağırlığa ulaşır ve FCR 6:1 şeklindedir.
]Piyasada ticari
güvercin yemleri mevcuttur. Tablo-114’de dane yemlerden oluşan bir
karışım ile birlikte ayrı bir yemlikte serbest şekilde alabilecekleri
bir mineral karışımı örnek olarak verilmiştir. [/size]Tablo-114/a Güvercinler için örnek rasyon (kg)
Tablo-114/b Mineral Karışımı
[size=9]Ebeveyinler yavruları
kursaklarından salgılanan güvercin sütü ile besler. Güvercin sütü koyu
krema kıvamında yüksek proteinli bir salgıdır. Yavrulara 10. günlük
yaştan itibaren uygulanacak bir zorlamalı beslemeyle ağırlıkları
arttırılabilir. Güvercinlere verilen dane yem rasyonu dört saat süre
ile su emdirildikten sonra günde üç kez yavrulara elden verilir. Elden
yemleme vakit kaybına ve işçilik giderinin artmasına neden olduğundan
popüler bir metot değildir. Su
Güvercinler
yalnızca içmek için değil eksternal parazitlerden kurtulmak için suya
gereksinir. Bir tek su kabı her iki amaç için yeterli olup, her gün
temizlenmelidir. Çimento veya galvanizli saçtan yapılmış 1 m uzunluk 60
cm genişlik ve 10 cm derinlikteki bir suluk bu amaca uygundur. Her
damızlık çift için 2.5 cm suluk alanı sağlanmalı ve suluklar gölgelik
altında olmalıdır. Bir çift damızlık güvercin yılda 180 it su tüketir.
Bir çok kuşun aksine güvercinler suyu gagalarını daldırıp emerek içer. ]Parazit ve Hastalık Kontrolü
Yeterince banyo
yapma fırsatı varsa eksternal parazitler minimumda tutulabilir.
Güvercinler tavuklardaki bit, pire ve kene gibi parazitlerin aynılarına
sahiptir. Bir önlem olarak yuva kutuları ve yuva materyali sprey veya
toz ilaçlarla ilaçlanmalıdır. Tahtalar yılda en az bir kez kreosol ile
boyanmalıdır. Bütün çiftliklerde hastalıklar minimumda tutulabilmesi
için sıkı bir hijyenik program uygulanmalıdır. Rutubet oluşumu
önlenmeli, kümesler düzenli aralıklarla sık sık temizlenmeli ve zemine
taze altlık veya kum serilmelidir. Bütün hasta kuşlar sürüden izole
edilmelidir. İlaç ve pestisid seçiminde kullanım amacına dikkat
edilmelidir. İç parazitlerden Ascaridia galli güvercinlerde en yaygın
rastlanan barsak parazitidir. Piperazine türevi ilaçların kullanımı bu
parazitin etkili bir şekilde kontrol altına alınmasını sağlar. Bu ilaç
sürüye yem veya su ile verilebilir. İlaçlar içme suyu ile verilmelid1r.
Böylelikle toplam gereksinilen doz yalnızca birkaç saat içinde
verilebilir. Doz oranı kullanılan preparata göre değişiklik gösterir.
Bitler en yaygın eksternal parazitler olup, yalnızca kuş üzerinde
yaşayabilir. Konakçıdan ayrıldıklarında ölürler. Birçok farklı bit tipi
mevcut olup, en yaygın olanı vücut bitidir. Bitler kuşlarda genel bir
güçsüzlük hali yaratmalarının yanı sıra, canlı ağırlık artışı ile
yumurta veriminin azalmasına da neden olurlar. Herhangi bir bit
enfestasyonu toz veya sprey insektisidlerin kullanımıyla kolaylıkla
kontrol altına alınabilir. Kırmızı pireler (yanlış bir biçimde pire
olarak isimlendirilen maytlar, (Dermanysus gallinae) güvercinlerde en
çok problem oluşturan parazitlerdir. Bunlar oldukça küçüktür ve çıplak
gözle yapılan muayenede dikkatlice bakmayı gerektirirler. Kümesteki
tahta çatlakları arasında yaşar ve geceleri kuşlara hücum ederler.
Pireleri kontrol altına almak için tahtaları koruyucu bir boya ile
boyamak ve kümesi amaca uygun bir pestisidle ilaçlamak gerekir.
Güvercinlerin başlıca hastalıkları arasında; kronik solunum yolu
hastalığı (chronic respiratory disease), ornitozis, kanser, çiçek,
koksidiozis, tuberkülozis ve paratifo yer alır. Kesim ve İşleme
Palazlar
genellikle yaklaşık 28 günlük yaşta kesime hazır olurlar. Kanat altları
tamamen tüylenmiş olmalı, en azından kanat altıdaki tüy dipleri yolma
işleminde kolaylık sağlayabilecek büyükte olmalıdır. Palazların canlı
ağırlıkları ırka ve yetiştirme sistemine göre değişiklik göstermesine
rağmen, 450 ila 700 gram arasında olmalıdır. Kesimden bir gün önce
akşam palazlar yuvalardan toplanarak kursaklarının ve sindirim
sistemlerinin ertesi güne kadar boşalması sağlanmış olmalıdır. Aksi
taktirde kursak su ile temizlenerek yemlerin boşaltılması gerekir.
Palazlar önce kesim tüneline girer ardından jugular ven keskin bir
bıçakla kesilir. Palazlar ıslak ya da kuru olarak yolunabilir. Islak
yolum yapılacaksa 55 C, deki suda 60 saniye bekletilerek tüylerin su
emmesi sağlanır. Yolma makinesinde 20-30 saniyede tüylerinden tamamen
arındırılır. Suyu süzülen karkas daha sonra çelik veya metal masa
üzerine konarak temizlenir. Tüketici talepleri doğrultusunda bu
aşamadan sonra kuşun bağırsakları çıkartılır. Ticari işletmelerde
kuşlar bağırsakları çıkartılmaksızın New York tipi kesim olarak da
pazarlanabilir. Tamamen temizlenmiş kuşta %74 randıman elde edilir.
(%26 kesim kaybı), yalnızca kan ve tüyler ayıklandığında ise, kesim
randımanı %87 olur (kayıp %13). Palaz kesilip, yolunup ve iç organlar
temizlendikten hemen sonra temiz su ile yıkanır ve daha sonra vücut
ısısını kaybetmesi İçin en az 1 saat süreyle buzlu su içerisinde
bekletilir. Ticari üretim büyüklük ve kaliteye göre sınıflandırılır.
Daha sonra uygun bir materyal ile paketlenirler. Boyun alta ve göğüs
yukarı gelecek şekilde dizilirler. Palazlar bireysel olarak parşomen
kağıdı veya polietilen torbalara da sarılabilir. Kalın mukavva kutular
içerisine 1 veya 2 düzine şeklinde dizilerek pazara sevk edilirler.
Palaz tek olarak, tombul yetişkin güvercin ise iki adet şeklinde
doldurulmuş olarak servis edilir. Güvercin eti lezzetli olup, lezzet
kaybına uğrayacağı için yoğun ateşte pişirilmemelidir .Güvercin birçok
farklı şekilde hazırlanıp servis edilebilir. Favori olan tavuk, ördek
veya bıldırcın yemek tariflerini güvercin için de kullanılabilir.
Farklı şekillerde pişirmek monotonluğu önlemek bakımından gereklidir.
Orta hararetteki ortalama pişirme süreleri aşağıdaki gibidir: Gril
için: 20-35 dakika Güveç için: 1-1.5 saat Kızartma için: 25-35 dakika
Genç kuşlar soluk pembe bir deriye sahiptir. Göğüs elastik, boyun
kalın, eti; yumuşak, sulu ve lezzetlidir. En ideali kızartma ve gril
yapımıdır. Daha yaşlı kuşların derileri daha koyu renktedir, boyun
ince, ayaklar ince ve eti serttir. Lezzeti iyi olmasına karşın, güveç
gibi sulu pişirme şekilleri daha uygundur. Güvercin eti, kesimi takiben
lezzetini kaybetme eğilimindedir bu nedenle kesimden kısa bir süre
sonra tüketilmelidir. Bakım
Güvercinler
barınaklarına kolay alışır. Uçma telekleri koparılıp hayvanlar kapalı
bir yerde bir süre için tutulup beslenirlerse buraya alışırlar.
Yakalanmış olan güvercinler de benzer şekilde yeni barınaklarına bir
hafta içinde alıştırılırlar. Başlangıçta sabahları az miktarda dane yem
verilerek kuşların barınağı benimsemeleri sağlanır. Temizlenmesi kolay
su geçirmez bir kümes güvercinler için uygun bir barınaktır. Bir çok
geleneksel güvercinlikte topraktan yapılmış kaseler kullanılmıştır.
Buna en iyi örnek Türkiyede Kapadokya yöresinde kayalara oyulmuş olan
güvercinliklerdir. Asya ve Avrupa ülkelerinde tahtadan yapılmış
güvercinlikler de yaygın olarak kullanılır. Tavukların tersine
güvercinler kümeslerde toplu yaşamı tercih etmez bunun yerine her
damızlık çift için iki adet yuva bulunan raflarda tünerler. Raflar
genellikle kuytu köşelere konur. Ticari güvercin ırkları genellikle
tamamen güvercinlikte barındırılır. Çevre şartları ve bakım koşullarına
bağlı olmakla beraber yetiştiriciler bir çift damızlıktan yılda 12-14
güvercin yetiştirmeyi umarlar. Güvercinlere günlük olarak taze içme
suyu ve en az haftada bir kez banyo suyu sağlanmalıdır. Yavrular
yetişkinler tarafından regurgitasyonla beslendiklerinden yetişkinlere
sürekli olarak bol ve taze içme suyu sağlanmalıdır. Öksüz yavrular yem
tüketebilecekleri yaşa kadar yumurta sarısıyla beslenebilirler. Tüm
kanatlılarda olduğu gibi kümes koşu1larında yaşayan güvercinlere de
dengeli rasyonlar verilmelidir. Kırılmamış tüm dane yemlerden oluşan
bir karışım maksimum üretim için verilebilir. Verilecek olan dane
yemler kuru ve küfsüz olmalıdır. Güvercinler toz yemi yeteri kadar
tüketemezler. Fasulye, bezelye gibi protein miktarı yüksek yemler
yaygın şekilde ku1lanılır. Kuşların yiyecek bulmaları için her gün
serbest bırakıldığı ekstansif şartlarda kümes gereksinimi yoktur. Buna
karşın, kümes gibi kapalı bir ortamda entansif şartlarda
yetiştirildiklerinde 2000 çift güvercin için yarım hektarlık bir alan
yeterlidir. Serbest uçuşa izin verilen güvercinler bir çok evcil
kanatlı ile karşılaştırıldığında yem bulmak için istedikleri yere
uçabildiklerinden daha fazla bir otlama alanından faydalanırlar.
Güvercinlerin besin maddeleri gereksinimleri diğer kanatlılarınkine
benzerlik gösterir. Güvercin yetiştiriciliği fazla bir özen
gerektirmez. Hemen hemen hiç bir yerde güvecin eti tüketimine karşı bir
tabu yoktur .Güvercin etinin fiyatı yüksek olup, pazar talebi
süreklidir. Güvercin eti diğer etlerle karşılaştırıldığında daha fazla
oranda eriyebilir protein ve daha az oranda konnektif doku içerir. Bu
nedenle hasta ve sindirim sistemi bozukluğu olan insanlar için
diyetetik karakterdedir. Bir çok meraklının belirttiği gibi yarış
güvercinlerinden de lezzetli et elde edilir. Güvercinler az sayıda
hastalıktan etkilenir. Bunun yanı sıra, barsak kurtları, bit, diare
(koksidiyozis), kanser (trikomoniazis) ve salmonella (paratifo) bir
çok. evcil kanatlı da görülen hastalıklar güvercinlerde de görülür.
Salmone1la bir çok sürüde düşük seviyede seyreder ve kuşlar strese
girdiğinde enfeksiyon alevlenir. Tavuklar için uygulanan tedavi
güvercinler için de geçerlidir. Geniş bir alanda uçarak dane yem ve
diğer yemleri tükettiklerinden güvercinler çiftçilerle iyi
geçinemezler. Gerçekten de 13.yy. da Avrupada aristokratların
güvercinleri ekilen tohumları hızla yedikleri için çiftçiler tarafından
şikayet konusu olmuştur. Öte yandan, geniş kursak kapasitesine sahip
güvercinler büyük toprak sahibi olan derebeylerin tarlalarından dane
çalmak için de yetiştirilmiştir. Bu güvercinler eve döndüklerinde
sahipleri olan fakir köylülerce kursakları boşaltılıp getirdikleri
buğdaydan ekmek yapılmaktaydı. Güvercin yetiştiriciliği bazı
problemleri de beraberinde getirir. Güvercinler her yere gübrelerini
bırakır, bazıları tarafından çok gürültücü bulunur ve az sayıda insan
güvercin tozuna karşı şiddetli bir allerji gösterir. Güvercinliklere
insan da dahil olmak üzere her türlü avcı hayvan dadanabilir bu nedenle
önlemler alınmalıdır. Güvercinlikler yumurtaların ve yavruların başlıca
düşmanı olan farelere karşı iyi korunmuş olmalıdır. Kuluçkadaki
güvercinler yavrularının mümkün olan en yüksek canlı ağırlıkta
büyütebilmek için yüksek miktarda proteine gereksinirler.[/b][/i][/u][/b][/font][/font]
Anasayfa 
