KUŞLARIN DAVRANIŞLARI
Kuşların
içgüdüleri çok iyi gelişmiştir. Görme duyuları da çok iyidir. Bu
nedenle kuşlar objeleri çok iyi tanır, faydalı ve zararlı olanları çok
çabuk ayırt ederler. Tehlikeli objelere yaklaşmaz ve hemen
uzaklaşırlar. Saksağanlar, kargalar eli tüfekli bir kişiyle bir
çiftçiyi, çobanı kolayca ayırt ederler. Av kuşlarının hepsi insanı,
özellikle avcıyı çok iyi tanırlar. İnsanlar tarafından beslenen,
bakılan kuşların çoğu bakıcılarını tanır ve ondan ürkmezler. Evinizde
kuşların bu özellikleri ile ilgili gözlemleri kolayca yapabilirsiniz.
Şayet balkonunuza gelen yabani güvercinleri, serçe ve sığırcıkları
sürekli yemlerseniz balkona elinizde bir kap veya başka bir şeyle
çıkarsanız, daha içeri girmeden saçakta bekleşen kuşların hemen
balkonunuza indiğini görürsünüz. Balkona başka bir iş için eli boş
çıktığınızda kuşlar balkona inmeyecektir. Kuşlar yemlenirken balkona
çıktığınızda bir kısmı uçacak, en yakın yere konacaktır. Ama kuşları
sürekli yemleyen kişiden başkasının, bir yabancının balkona çıkması,
hatta balkon kapısına yaklaşması ile birlikte hepsi ürkerek uçacaktır.
Kuşların ses ve arkasından yapılan eylemler arasında bağlantı
kurduklarını kendi gözlemlerimle saptamışımdır. Bu Rus bilim adamı
Pavlov’un belirlediği şartlı refleks olayıdır. Kuşlarıma yem vermek
amacı ile balkona her çıkışımda gıcırdayan kapı sesini çok iyi belleyen
diğer kuşlar artık bu sesi her duyduklarında yem verileceğini sanarak
balkonuma konmaya başlıyorlardı. Doğada da benzer şeyleri gözlemek
mümkündür. Çift süren bir çiftçiyi leylekler, kargalar 5 - 6 metre
mesafeden takip ederler yabancı bir kişinin yaklaşmasıyla ise hemen
uçarlar. Kuşlar koyunla köpeği, çobanla avcıyı, buğday tanesi ile kum
tanesini kolayca ayırt ederler. Kuşların diğer hareketlerinde de
kuvvetli ve dengeli içgüdüleri hakimdir. Kovuklarda, kapalı yuvalarda
barınan kuşlar giriş deliğine hiç sapmadan duralamadan doğruca
ulaşırlar. Açıktaki yuva yerlerini isabetle bulurlar. Konacakları bir
telefon teline, kuru bir dal ucuna çok isabete ulaşırlar. Beslenirken
gördükleri bir tohumu, bir böceği nokta tespiti ile bir uçuşta gagaları
ile yakalarlar. Uçarken de bu gelişmiş içgüdüleri ile sık ağaçlar,
çalılar arasından, en karışık labirentlerden kolayca çıkarlar.
Tehlikeyi çabuk fark eder, ya hemen uçarak hızla uzaklaşır veya yerde,
otlar ve çalılar arasında çabucak pusarak gizlenirler. Sessiz ve
hareketsiz kalarak tehlikenin uzaklaşmasını beklerler. Sürüler halinde
yaşayan kuşlardan tehlikeyi ilk sezen tehlike ötüşü ile diğerlerini
hemen uyarır ve hep birlikte hareket ederler. Kuşlarda ses ile iletişim
bir hayli gelişmiştir. Tüm canlılar içinde başka canlıların seslerini
taklit edebilen ve özellikle insan sesini taklit edebilen tek tür
kuşlardır. (papağanlar buna iyi bir örnektir)