Bilindiği üzere “Bursa” denince akla güvercin ırkı olarak ilk önce Bursa dışında “Bursa Kuşu” adıyla bilinen fakat Bursa’da “Oynar” adıyla tanınan güvercin akla gelir. İsminden de anlaşılacağı gibi Oynar ırkı gerçekten Bursa ile özdeşleşmiştir. Fakat Oynar’ın geçmişine ve bu gününe bakınca karşımıza üzerinde düşünülmesi gereken bazı gerçekler ortaya çıkmaktadır.
Ülkemizde birçok güvercin ırkının başına gelenler maalesef Oynar kuşunun da başına gelmiştir. Günümüzde güvercinler neredeyse sadece kostümüne bakılarak alınıp satılmaktadırlar. Bu da güvercinlerde aranması gereken diğer özelliklerin zamanla ortadan kalkması anlamına gelmektedir. Bu yaklaşım tüm güvercin sevenler tarafından tasvip edilmese gerek. Oynar kuşu bundan yaklaşık olarak 30 – 35 yıl öncesine kadar yüksekten (Trakya ırkı gibi) makara şeklinde takla atan bir ırktı. Fakat daha sonraları oynar yetiştiricileri nedense oynarın bu özelliğini ortadan kaldırmak istemişlerdir. Günümüzde Oynar yetiştiricilerine sorduğunuzda “Oynar makara atmaz” cevabını alıyorsunuz. Yine aynı şekilde makara yapan Oynar’a da iyi bakılmıyor. Sonuçta bir Oynar sırf kendi ırkına has özellikleri sergiliyor diye eleştiriliyor artık. Peki neden ..? Bu konuda tatmin edici cevaplar alabilmeyi isterdim!
Maalesef Oynar ırkı şu an eskisi gibi çok uçmuyor. Çünkü biz onu sadece kostümüne göre değerlendirdik ve kendi ırkına has olan 7-8 saat gibi bir uçma süresinin de zaman içerisinde kaybolmasına sebep olduk. Bu gün pek çok kişi çalınma korkusundan dolayı kuşlarını ya uçurmuyor yada kapalı olarak beslemek zorunda kalıyor. Bunun da uçuş özelliklerinin kaybolmasında etkisi büyük olabilir. Bir başka sebep ise “kuş tacirleri”... Tacirler satacakları kuşları allayıp-pullayarak ırkın olması gereken özelliklerini bir kenara koyuyorlar. Bir zaman sonra onların söyledikleri veya uydurdukları şeyler genel kabul görmeye başlıyor.
Bu gün Oynar ırkı en fazla üç saat uçabilen, makara yapmayan, hızlı ve seri bir kuş olup çıkmıştır. Oynarın hızlı uçması kendi özelliğidir. Hızlı uçuş diğer ırklara kıyasla daha seri uçup kanat atışlarını da kanatlarını yarım açarak yapmasıdır. Buna makas yaparak uçma da deniyor. Oynar hızlı yükselip hızlı alçalabilen ve bunları yaparken makas yapabilen bir kuştur. Yapısı gereği sert ve ürkek olup pırıltıya karşı pek duyarlılığının olduğu söylenemez.
Oynarla ilgili olarak eskilerden beri kullanılan bir deyim vardır. Aktarmadan geçmek olmaz; “Oynar’ın hası kalpten siler pası” derler. Ayrıca Bursa’nın bir ilçesi olan İnegöl’de beslenen oynarlar ile Bursa merkezde yetiştirilenler bir tutulamaz. Nedenine gelince; Bursa ve İnegöl yetiştiricilerinin kendilerine göre aradıkları bazı özellikler vardır. Bu da farklılıklara sebep olmaktadır. İyi bir Oynar’ı bulabilmek maalesef epey zordur. Oynar besleyenlere mi has yoksa sadece Bursa‘ya mı has bilemem ama elinde iyi kuşu olanlar kimseyle paylaşmak istemezler. Onlar için maddiyat pek önemli değildir, önemli olan aynı kuşlardan kendilerinden başka kimsede olmamasıdır...
Nurullah MURAT
BURSA
Anasayfa