Muhabbet kuşu yuvası (Özellikler, öneriler, yapımı) Mesaj başlığında oluşan bir sorun nedeniyle yeniden düzenlenmiştir. Üyelerimizin bazı mesajları ne yazık ki silinmiştir. Değerli arkadaşlar,
Pek
çok kez mubişlerimiz için yuva yapımı ya da alınan yuvaların uygun olup
olmadıkları konusunda mesajlarla karşılaşıyoruz. Her ne kadar sitemiz
kütüphanesinde açıklamalar mevcut olsa da biraz daha ayrıntılı olması
için bu bilgilendirmeyi yapmak istedim.
Üretim konusunda çok
deneyimli arkadaşlarımızın da değerli görüşlerini yazmaları durumunda
sanırım güzel bir ana başlığımız oluşacaktır.
Çağdaş Bey'in hazırladığı aşağıdaki linkte yer alan bilgilere öncelikle göz atılmalıdır.
http://www.muhabbetkusu.org/index.php?o ... &Itemid=58
Ülkemizde
büyük ya da küçük boyutlarda genelde 2 tip muhabbet kuşu yuvası
satılmaktadır. Kontrplaktan yapılmış olan bu yuvalar çok ucuz
olduklarından yuva yapımı için fazla emek harcamaya gerek
kalmamaktadır. Ancak bu yuvaların tabanında ne yazık ki masraftan
kaçılması amacıyla çok yararlı olan ve bulunmaması durumunda da zarar
verebilecek içbükey oyuk şeklindeki ağaç kısımlar yer almamaktadır.
Yuvaların
hijyenik olmaları, dışkı, yuva materyali, ıskalanarak tabana düşecek
anne kursak sütü vs. nedenlerle oluşacak nemlenmelere ve ana baba
kuşların kemirmelerine karşı dayanıklı olmaları çok önemlidir. Bu
yüzden karton, sunta, yapıştırıcı ve diğer kimyasal maddeleri içeren
tahtalar ile yapılmaları kesinlikle önerilmemektedir. Bu arada
plastikten yapılma yuvalara da rastlanılmaktadır. Hafif olmaları,
tahtaya göre daha kolay şekil verilmeleri , daha ucuz olabilmeleri gibi
nedenlerden bazı kişilere cazip gelse de ben kesinlikle doğal olduğunu
düşünmüyorum. Isı yalıtımı konusunda da sakıncaları var.
Ayrıca, metal çivi, kanca vs. kullanılması gerektiğinde kuşların erişemeyecekleri kısımlarda bulunmalıdırlar.
Kullanılması
düşünülen ağaç/tahtanın özelliklerine (kalınlık, yoğunluk vs.) de bağlı
olarak kafese veya salma duvarlarına çok sıkı şekilde sabitlenmeleri de
önemlidir. Sabit duran bir kafeste kullanılacak ise yere kadar uzanan
ayaklarla da sağlamlık kazandırılabilir. Kafes tellerine tuturulacağı
kanca,çivi gibi metallerin kuşlara zarar vermeyeceğinden emin
olunmalıdır. Yuva ayrıca gene kuşların ulaşamayacakları biçimde kalın
lastiklerle kafese sabitlenmelidir.
Bu resimde genelde
kullanılan yuvaların önden görünüşü yer almaktadır. Bu yuvalar yatay
olarak da (arka kapağı ve konkav taban da tabii) diyazn edilebilir.
Ancak bu durumda yuvarlak giriş deliğininin meraklı, eksik tüylü
yumurcakların kolayca aşağı düşmelerine neden olacak kadar aşağıda
olmamasına özen gösterilmelidir.
Yuvanın
yan veya arka veya üst yüzeyinde, materyallerin, yumurtaların,
yavruların kontrolünü sağlayıp temizliğin yapılması için bir kapak yer
almalıdır. Kapağın üstte bulunması durumunda içinde hareket
kabiliyetiniz azalmaktadır. Yanda veya arkada bulunması önerilir.
Yalnız çok önemli bir konu da yanda veya arkada bulunacak bu kapaklar,
mutlaka sürgülü olmalı ve yuvanın o kısmında en alttan itibaren açılım
sağlanmamalıdır. Yani kapaklar yarım veya yüzeyin ¾ ü kadar olmalıdır.
Bu düzenlemeler; kapak açıldığında yavru, yuva materyali veya yumurta
düşmesini, sürgü ile de annenin ya da yavruların kolayca dışarı
çıkmasını önleyecektir.
İsteğe göre yan veya arka tarafa yapılacak sürgülü kapak için örnek resim. Kapağın en alta kadar inmediğine dikkat ediniz.
Ayrıca
ne yazık ki ülkemizde pek bulunmayan, yapmanız veya yaptırmanız gereken
yuva tabanı için konkav (içbükey) oyuk yapımı için örnek resimler. Bu
taban, yuva tabanına tam oturmalı, kenarlarında boşluk olmamalıdır.
Aksi halde , materyal doluşmasına, parazit istilasına neden olabilir.
http://forums.budgiebreeders.asn.au/ind ... opic=22974
Yuvaların
ölçüleri (en, boy , yükseklik), annenin ve olası fazla sayıdaki
yavruların sığamayacağı kadar küçük ve ortam ısısının korunamayacağı
kadar büyük olmamalıdır. Ayrıca yuva giriş deliğine konulması gerekli
olan (Bazı kişilerce, kafes içinde yakın bir tünek bulunduğu için bu
tüneğin çıkarıldığı görülse bile, içten de annebaba ve yavru çıkışını
kolaylaştırmak için bir tünek parçası olmalıdır) normal çaptaki tüneğin
de içeride kalacak kısmının yuva ortamını bozmayacak, hareketleri
kısıtlamayacak kadar yukarıda ve kenarda olması, içte kalan kısmın da
çok kısa veya uzun olmamasına dikkat edilmelidir.
Giriş deliği
çapı konusunda da ülkemizde satılan yuvalarda ve yurtdışı sitelerde
gördüğüm farklı ölçüler var. 4.5 santimetreden 6-7 santimetreye kadar
değişmekte. Bu deliğin de yuva büyüklüğü ve iç ortam ısısının dışarı
kaçmasını, annebabanın rahatça sığmasını sağlayacak ölçüde olması
şarttır. Takdir edersiniz ki kocaman bir gösteri mubişi ile tıknaz
yerlilerimizin boyutları farklı. Planlanacak ölçümlerde yuvaların dikey
ya da yatay konulacak olması da giriş deliği ve yüksekliği dahil tüm
ölçüler için önem taşımaktadır. Çok küçük boyutlarda olması annenin ve
babanın yuva içinde yavrulara zarar vermelerine, annenin kuluçkaya
rahat yatamamasına ayrıca kuyruğunun deforme olmasına yol açabilir. Bu
nedenlerle, deliğin tabandan yüksekliği konusunda herhangi bir kesin
belirleme yapmanın uygun olmayacağını düşünmekteyim. Yavrular çok
meraklı olduklarından ışığa kolaylıkla yöneleceklerdir. Henüz
gelişimlerini tamamlamadıkları takdirde de kafes tabanına (salmada ise
yere) düşerler ve geri dönemezler. Delik, bu durumu önleyici bir
yükseklikte olmalıdır. Dikine konulan bir yuvada, deliğin alt
kenarının, yüksekliğin yarısı mesafesinde ya da biraz daha üzerinde
bulunması yeterli görülebilir.
Yuva tabanına konkav yapmak için
ağaçtan farklı bir materyal kullanımı hele alçı sağlıklı değildir. Tas,
tabak da hem yükseklik oluşturacak hem anne tarafından yadırganacaktır.
Ağaç kullanarak yapıldığında da bu parçanın ölçülerinin taban ölçüleri
ile yazımda belirttiğim nedenlerden tümüyle uyumlu olması gerekir.
Her
ne kadar defalarca anlatmaya çalışılsa da yuva materyali konusuna da
değineyim. Asla kum, kuru ya da ıslak yem, boyalı veya ne olduğu
bilinmeyen talaş karışımı, pamuk, elyaf, dal parçaları, ip, farklı
türler için satılan yuva kılı vb. materyal kullanmayın. Tek önerilen ve
sağlıklı materyal; çok kaba veya ince olmayan, temiz , yerlerden
toplanmamış, bilinen bir ağaca (reçinesiz) ait orta büyüklükte
talaştır. Bunu sağlamanın en kolay yolu da petshoplarda hamsterlar için
satılmakta olan talaşların katkısız ve kokusuz olanlarıdır. Başka bir
yol da tanıdığınız marangozlarda , önerilen niteliklerdeki ağaç veya
tahtaları yontturmaktır. Dişiler, kafes tabanına 1-2 santimetreyi
geçmeyecek kalınlıkta koyacağınız bu talaşı beğenmezler veya çok
bulurlarsa dışarı atabilirler. Ancak, nem oluşturacak artıkların
emilmesi, ısı yalıtımı, yavruların bacak sağlıkları vs. gibi
nedenlerden çok gereklidir.
Çok sıcak olmayan ortamlardaki
kuluçka dönemleri için, gene kuşların ulaşamayacakları şekilde yuvanın
kullanılmayacak (yan, alt, kapağa göre yan veya üst) tarafları
özellikle kış aylarına özgü olarak strafor ve benzeri materyal ile
kaplanabilir.
Yaptığım açıklamaların , üretimde çok deneyimli
arkadaşlarımın önerileri doğrultusunda düzeltilerek pek çok soru ve
soruna ışık tutacak hale geleceğini umuyorum.
Sağlıklı, mutlu, uzun ömürlü mubişler dilerim.
Saygılarımla,
Erhan (cockpit)
Not: İlk linkte verilen ölçümler(25 X 21 X 25 cm) belirtildiği gibi İdeal Yuvalık Boyutları'dır.
Bildiğiniz
gibi çoğumuzun evinde baktığımız minicik kuşların yanında dev gibi
kalan gösteri mubişleri de bulunmakta. Hazırladığım yazımda bu
durumları da dikkate alarak özellikle belirttiğim, "Yuvaların ölçüleri
(en, boy , yükseklik), annenin ve olası fazla sayıdaki yavruların
sığamayacağı kadar küçük ve ortam ısısının korunamayacağı kadar büyük
olmamalıdır." cümlesine dikkat edilmesi gerekmektedir. Hatta
planlanacak ölçümlerde (giriş deliği ve yüksekliği dahil) yuvaların
dikey ya da yatay konulacak olması da önem taşımaktadır. Çok küçük
boyutlarda olması da annenin ve babanın yuva içinde yavrulara zarar
vermelerine, annenin kuluçkaya rahat yatamamasına ayrıca kuyruğunun
deforme olmasına yol açabilir.
Her iki bilgi de doğrudur ama boyutlar çeşitli kriterlere göre üretici kişilerce belirlenmelidir düşüncesindeyim.
Yazımı
hazırladığım süreçte, deliğin tabandan yüksekliği konusunda herhangi
bir kesin belirleme yapmanın uygun olmayacağını düşünmüştüm. Yavrular
çok meraklı olduklarından ışığa kolaylıkla yöneleceklerdir. Henüz
gelişimlerini tamamlamadıkları takdirde de kafes tabanına (salmada ise
yere) düşerler ve geri dönemezler. Bu nedenle annenin girdikten sonra
yavrulara kolayca erişimine uygun ve bu durumu da önleyici bir
yükseklik olmalıdır. 7-8 santimetre de çok az bir yüksekliktir.
Yuva
tabanına konkav yapmak için ağaçtan farklı bir materyal kullanımı hele
alçı sağlıklı değildir. Tas, tabak da hem yükseklik oluşturacak hem
anne tarafından yadırganacaktır. Ağaç kullanarak yapıldığında da bu
parçanın ölçülerinin taban ölçüleri ile yazımda belirttiğim nedenlerden
tümüyle uyumlu olması gerekir.
Anasayfa