KOYUN NAKİLLERİ

KOYUN NAKİLLERİ


Ülkemiz 11 milyon büyükbaş ve 38 milyon küçükbaş olmak üzere hayvan sayısı
bakımından oldukça fazla hayvana sahiptir.

Koyun nakillerinde uyulması gereken hususlar, diğer hayvanlarda olduğu
gibidir. Yurtdışı ve yurt içindeki hayvan hareketleri kontrol
altındadır. Böylece olabilecek salgın hastalıkların ülke içinde bir
yerden başka yere hayvan hareketleri ile yayılması önlenmeye çalışılır.


Bu dersimizde hayvan nakilleri ile ilgili hükümleri, kuralları ve önemli işleri inceleyelim.

ÜLKEMİZDE HAYVAN NAKİL KONTROLLERİ

Bizde hayvancılık diğer gelişmiş ülkelerden çok büyük farklıklılar arz
etmektedir.Örneğin işletmelerin küçük aile işletmeciliği ve çok sayıda
olması, ailelerin sosyo-ekonomik yapısı, yetiştiricilerin
örgütlenmesinin yeni başlaması ve tamamlanmamış olması, ülkemizin
çevresindeki komşu ülkelerinin sınırlarının tam ve güvenli olarak
korunamaması, küçük hayvan girişlerinin engellenememesi Teşkilatın
personel, araç ve dağılımının rasyonel olmaması, bunun gibi daha bir
çok nedenlerden dolayı yurtiçi hayvan hareketlerinin kontrolü oldukça
zor olmaktadır.
Salgın ve paraziter hayvan hastalıklarının, yurt içinde hayvan
hareketleri ile yayılmasını önlemek amacıyla 3285 Sayılı Hayvan Sağlığı
ve Zabıtası Kanununun ve Yönetmeliğinin amir hükümleri gereğince; yurt
içinde hayvan ve hayvansal ürünlerin nakillerinde, hayvan park ve
pazarları ile panayırların, hayvan borsalarının, hayvan hareketlerinin
kontrol altına alınması için gerekli tedbirlerin alınması için "Hayvan
Pazarlarının Ruhsatlandırılma ve Denetleme Usul ve Esasları Hakkında
Tebliğ" çıkarılmıştır. Bu tebliğ ile kasaplık, damızlık ve diğer amaçlı
hayvanların alınıp satıldıkları, gerektiğinde bir kaç gün
bekletildikleri yerlerin gerekli teknik, sağlık ve hijyenik şartlara
kavuşturularak, başta Şap hastalığı olmak üzere bütün salgın ve
paraziter hayvan hastalıklarının yayılmasını engellemek, bunlardan
korunmak, mücadele ve eradikasyon (Söndürme) çalışmalarını desteklemek,
hayvanların sağlıklı ortamlarda alınıp satılmalarını temin etmek ve bu
yerlerin atık ve artıklarının çevre ve toplum sağlığına zarar vermesini
önlemektir.

ÜLKEMİZDE HAYVAN ve HAYVAN MADDELERİNİN NAKLİ İLE İLGİLİ HÜKÜM :


3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanununun 22. maddesi yurt
içinde hayvan ve hayvan maddelerinin nakli konusundaki hükmü şöyledir.
"Zati ihtiyaçlara mahsus ve mahalli pazarlara ****rülen hayvan
maddeleri hariç, hayvan ve hayvan maddelerinin memleket içinde nakli
köylerde muhtar, şehir ve kasabalarda belediyeler tarafından verilecek
menşe şahadetnameleri ile yapılır. Menşe şahadetnamesiz veya Veteriner
Sağlık Raporu olmadan nakledilecek hayvan ve hayvan maddelerinin nevi,
miktarı ve esasları yönetmelikte belirtilir.”



İLÇELERDEN BAŞKA İL ve İLÇELERE YAPILACAK NAKİLLERDE BULUNDURULACAK BELGELER

İlçelerden, başka il ve ilçelere yapılacak hayvan ve hayvan
maddelerinin naklinde, başvurularak menşe şahadetnamesinin Veteriner
Sağlık Raporuna çevrilmesi ve nakliyat sırasında bu raporların
bulundurulması mecburidir.

Menşe şahadetnamesi ve Veteriner Sağlık Raporlarının tanzimi ile ilgili hususlar yönetmelikte belirtilir.

Menşe şahadetnamesiz ve Veteriner Sağlık Raporsuz hayvan ve hayvan
maddelerinin nakledilmesi ve bu durumun 23. Maddede de belirtilen
görevliler tarafından tespiti halinde, hayvanlar alıkonularak hükümet
veteriner hekimi tarafından derhal müşahade altına alınır ve
hayvanların menşeinde hastalık olup olmadığı araştırılır. Bu
araştırmadan bir sonuç alınamaz ve 21 gün sürecek müşahede sonunda
hayvanların hastalıksız olduğu anlaşılırsa Veteriner Sağlık Raporu
verilerek serbest bırakılır. Menşeinde hastalık bulunmadığı anlaşılan
hayvan maddelerine de Veteriner Sağlık Raporu verilerek serbest
bırakılır.
Hastalıklı bulunan hayvan ve hayvan maddeleri hakkında yapılacak işlem ise yönetmelikte gösterilir.
Veteriner Sağlık Raporu almak için hayvan ve hayvan maddelerinin
sahipleri tarafından il ve ilçe hayvan sağlık zabıtası komisyonlarınca
tespit edilmiş olan yerlerin dışında yapılacak muayene istekleri, taşıt
araçlarının mal sahiplerince temini suretiyle yerine getirilir.

MENŞE ŞAHADETNAMESİNİN (BELGESİ) DÜZENLENMESİ

Yurt içi hayvanların nakillerinde hayvanların çıkış yerlerinden önce "Menşe Şahadetnamesi" alınması gereklidir. (EK:1)

Menşe şahadetnamesi mal sahipleri veya satıcılar tarafından hayvanların
çıktıkları yerden; köylerde muhtardan, şehir ve kasabalarda ise
belediyelerden alınır.

Alınan menşe şahadetnamesine hayvan ve hayvan maddesini sevk edenin
adı, soyadı, açık adresi, hayvan ve hayvan maddesinin nevi, cinsi,
miktarı, işaretleri, ****rülecek yerin adı ve adresi yazılır. Muhtar ve
Belediye yetkililerince, o bölgenin (idari hudutları) dahilinde bir
aydan beri salgın hayvan hastalığı yok ise; menşe şahadetnamesine
tanzim edenin adı soyadı, unvanı ve tarihi yazılıp imzalanıp
mühürlendikten sonra mal sahibine verilir.

Mal sahibi şahadetnameye Damga Vergisi Kanununa göre her yıl belirtilen
miktarda damga pulunu yapıştırır. Menşe şahadetnamesinin geçerlik
süresi tanzimden itibaren 21 gündür. Tanzim edilen menşe şahadetnamesi
ile en yakın Bakanlık, İl veya İlçe Müdürlüğüne müracaat edilir.

YURTİÇİ VETERİNER SAĞLIK RAPORUNUN ALINMASI

Muhtarlık ve belediyelerce verilen menşe şahadetnamesi ile Bakanlık İl
ve İlçe Müdürlüğüne müracaat edilir. Burada hayvan sevklerine yetkili
kılınan Veteriner Hekimler konuyu inceledikten sonra hayvanların
menşeinde herhangi bir salgın hayvan hastalığından dolayı kordon
konulmuş ise bu talebi geri çevirir. O bölgedeki hayvan sağlığı
komisyon üyeleri uyarılır.

O bölgede bulaşıcı hayvan hastalığı yok ise ve hayvanlar İl Hayvan
Sağlığı Komisyonunca belirlenen muayene yeri dışında ise mal sahibinin
temin edeceği vasıta ile mahalline gidilerek, hayvanlar Veteriner Hekim
tarafından gün ışığında muayene ve kontrol edilir. Sağlıklı bulunanlar
Bakanlıkça verilen talimatlara göre işaretlenir.

Sağlık raporunu düzenleyen Veteriner Hekim, hayvan ve hayvan maddesinin
sahibinin veya nakliyecisinin adını, soyadını, adresini, nakledilen
hayvan ve hayvan maddelerinin nevini ve cinsini, miktarını, hayvanlara
ait işaret ve kulak numarasını, çıktığı yer ve varış yerini, menşe
şahadetnamesinin alındığı yeri ve tarihi, hayvanlara tatbik edilen aşı
ve biyolojik maddenin adını, tatbik tarihi ve seri numarasını yazar.
Raporu düzenleyen Veteriner Hekim adı, soyadı, Bakanlık sicil
numarasını yazar. Rapor imza karşılığı nakledene verilir. (EK:2)





DEZENFEKSİYON BELGESİ
Hayvan ve hayvan maddelerini nakleden kara , deniz ve hava vasıtaları
nakil sonunda sahipleri tarafından temizlenir ve dezenfekte edilir. Bu
temizliğin yapılıp yapılmadığı Hükümet Veteriner Hekimince kontrol
edilir ve rapora bağlanır. Dezenfekte edilen vasıtalar için
dezenfeksiyon belgesi verilir. (EK:3)

Dezenfekte edilmiş ve belgesini almış araçlarla hayvan ve hayvan maddelerinin sevkine müsaade edilir.

BELGESİZ NAKİLLERDE YAPILACAK İŞLEMLER

Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu ve bu kanuna bağlı çıkarılan
yönetmeliğin ilgili maddeleri gereğince ticari maksatla hayvan ve
hayvan maddelerinin menşe şahadetnamesiz veya veteriner sağlık raporsuz
nakil edildiği tespiti halinde hayvan ve hayvan maddeleri zabıtaca
alıkonulur. Mahallinde bulunan hükümet Veteriner Hekimi hayvanları
müşahedeye alır.

Hayvanların menşei tespiti halinde o yerin Bakanlık İl veya İlçe
Müdürlüğü ile irtibat kurularak hastalık durumu araştırılır.
Hayvanların çıkış yerinde salgın hayvan hastalığı yok ise sahipleri
veya nakliyecisi hakkında işlem yapılmak üzere savcılığa bildirilerek
Veteriner Sağlık Raporu tanzimi ile sevkine müsaade edilir.

HAYVANLARIN MENŞEİ TESPİT EDİLMEDİĞİ HALLERDE
Bütün masrafı sahibine ait olmak üzere 21 gün müşahedeye (gözetime)
alınır. Müşahede sonunda hastalıksız olduğu anlaşılan hayvanlar sağlık
raporu verilerek serbest bırakılır. Sahibi veya nakliyecisi hakkında
işlem yapılmak üzere savcılığa bildirilir.
Hayvan maddeleri de masrafı sahibince karşılanmak üzere dezenfekte
edilerek serbest bırakılır. Menşe Şahadetnamesiz veya Veteriner Sağlık
Raporu olmadan sevk edilen hayvanlar görevlilerce tespit edildiği zaman
hükümet Veteriner Hekimince muayeneleri yapılır. Bulaşıcı hastalıklar
tespit edilirse bulunduğu mahalde karantinaya alınır. Hastalığın nevine
göre işlem yapılır. Hayvanların menşeindeki Bakanlık İl ve İlçe
Müdürlüğüne ihbarda bulunur. Hayvanların bulundukları yer hastalıklı
bölge ilan edilir ve kordon konulur. Kordon müddeti sonunda sağlıklı
olanlara Veteriner Sağlık Raporu verilerek sahipleri ve nakliyecileri
hakkında işlem yapılmak üzere savcılığa bildirilir. Hastalıktan bulaşık
hayvan maddeleri tazminatsız imha edilir.


HAYVAN PARK VE PAZARLARI
Hayvanların alım ve satım işlemleri genellikle buralarda yapıldığından
hastalıkların bulaşmasında önemli bir yer teşkil etmektedir. Bu nedenle
hayvan sağlığı yönünden bu pazarların sıkı bir kontrol altında
bulundurulması, hayvan alım ve satımlarının sağlık şartları içinde
yürütülmesi gerekmektedir.

Halen Bakanlığımıza bağlı 5 Hayvan Park ve Pazar Kurumu mevcuttur.
Diğer İl ve İlçelerde ise Belediyelerce gösterilen yerlerde hayvan
pazarları bulunmaktadır. Her gün veya haftanın belirli günlerinde
hayvanların satışları buralarda yapılmaktadır. Birçok yerlerden gelen
hayvanlar burada toplandığı için pazarların sağlık yönünden sıkı bir
şekilde kontrol altına alınması gereklidir.

HAYVAN PARK VE PAZARLARINDA KONTROL

Hayvan park ve pazarlarına satış için getirilen hayvanlar sağlık
yönünden görevli Veteriner Hekimler tarafından muayeneden geçirilir.
Menşe belgesi ve sağlık raporları kontrolden geçirildikten sonra
hayvanların satışlarına müsaade edilir. Şayet bulaşıcı hastalık olduğu
tespit edilirse hasta ve hastalıktan şüpheli hayvanların satışına
müsaade edilmez. Hayvanların menşei araştırılıp 3285 sayılı Hayvan
Sağlığı ve Zabıtası Kanunu ile yönetmeliğinin ilgili maddelerine göre
işlem yapılır.

Diğer hayvan pazarlarında da aynı şekilde işlem yapılması gerekir.
Pazarlar, hayvanların toplandığı yer olduğundan; hastalıkların
bulaşması yönünden çok dikkat ve kontrol isteyen bir yerdir. Bu nedenle
sağlık yönünden mutlaka görevli bir Veteriner Hekimin hayvan park ve
pazarlarının kontrol altında tutması gerekmektedir.

Hayvan park ve pazarlarının sağlıklı ve asgari teknik ve hijyenik
şartlara kavuşturulması amacıyla 1998 yılında "Hayvan Pazarlarının
Ruhsatlandırılma ve Denetleme Usul ve Esasları" hakkındaki Tebliği
yayımlanmış ve hayvan pazarlarının ruhsatlandırma çalışmalarına
başlanmıştır.

HAYVAN ALIM VE SATIMLARI

İl ve İlçelerde Belediyeler, köylerde ise Muhtarlar tarafından Hayvan
Park ve Pazar, Panayırların yerleri tespit edilir. Bu yerler dışında
hayvan alım ve satımları yasaktır. Genellikle hayvan pazarları
mezbahaların yanında kurulur. Pazar ve panayırlar dağıtıldıktan sonra
Belediyeler ve Muhtarlıkça temizliği ve dezenfeksiyonu yapılır.

Ancak Kurban Bayramında büyük ve küçük baş hayvanların satışlarının bu pazarların dışında da yapılmasına müsaade edilir.

Ayrıca teşhir için fuar, sergi ve panayırlara getirilen hayvanların
menşe şahadetnamesi ve Sağlık Raporları olmayan hayvanların teşhirine
ve yarışmaya katılmasına izin verilmez.

HAYVAN PANAYIRLARI

Hayvan panayırlarının münasip bir yerde açılması için il ve ilçelerde
belediyelerin, köylerde muhtarların panayırların açılmasından iki ay
evvel mahallin en büyük mülki amirine müracaat ederek izin almaları
lazımdır. Yurdumuzun muhtelif il ve ilçelerinde geleneksel hayvan,
emtia panayırları kurulmaktadır. Ancak panayırlar açılmadan evvel İl
Müdürlüklerince Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Komisyon Kararı alınmakta ve
3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanununun 24. Maddesi gereğince
açılışından en az 20 gün önce tasdik için Bakanlığımıza gönderilmekte
ve kararın tasdikinden sonra panayırlar kararda belirtilen yer ve
tarihlerde açılmaktadır.

PANAYIRLARDA YAPILMASI GEREKEN İŞLEMLER

Panayırlara gelen hayvanların muayene ve koruyucu aşılarının daha evvel
yapılması gerekir. Hasta hayvanların panayırlara girmelerine müsaade
edilmez. Hayvanlarda bulaşıcı hastalık tespit edildiğinde Hayvan
Sağlığı ve Zabıtası Kanununun ilgili maddelerine göre gerekli işlem
yapılır.Ayrıca menşe belgesi ve sağlık raporu olmayan hayvanların
panayır mahalline girmesine müsaade edilmez. Panayır yerinin temiz
tutulması ve dezenfektan maddelerle de dezenfekte edilmesine önem
verilmelidir.


PANAYIRLARDA HASTALIK ÇIKIŞI

Panayırların açılışından itibaren görevli bir Veteriner Hekim
tarafından gelen hayvanların menşe şahadetnameleri veya sağlık
raporları kontrol edilir . Panayıra gelen hayvanlarda hastalık tespit
edildiğinde, panayır, mahallin Mülki Amirince hemen kapatılır.
Yönetmelikte belirlenen işlemler yapılır.

Panayırlarda açılan sirklerdeki yabani hayvanların, kuduz hastalığına
hassas olanlarından, teşhir tarihinde en az 1 ay önce aşı yapıldığını
bildiren Veteriner Sağlık Raporu istenir.

SÜREK VE GÖÇER HAREKETLERİ

Yurdumuzun muhtelif illerinde göçerler ellerindeki hayvanları İlkbahar
aylarında kışladıkları illerden yayla ve meralara çıkarır. Yaz aylarını
orada geçirdikten sonra Sonbahar aylarında tekrar kışlayacakları
yerlere getirirler. Kış aylarında sıcak bölgelere meraya göçerler .
İlkbahardan sonra tekrar dönerler.

Göçer hayvan hareketlerinden önce alınması gereken sağlık tedbirleri
ile hayvanların takip edeceği yollar, konaklama yerleri ve
istasyonları; hayvanların meraya çıkmadan evvel ne gibi idari
tedbirlerin alınması "İl Hayvan Sağlığı Zabıtası Komisyonu Kararında"
belirtilerek tasdiki için Bakanlığımıza gönderilir.

Kararın tasdikinden sonra karar doğrultusunda gerekli işlemler yapılır.

Yaylalara çıkacak olan hayvanların çıkışlarından evvel sağlık yönünden
gerekli muayeneleri yapılır. Çevrede ve sevki yapılması gereken
hayvanlarda bulaşıcı hastalık olmadığı tespit edildikten ve
(Hareketlerinden 20 gün önce koruyucu aşıları da yapılarak) sağlık
raporları verildikten sonra yaylalara çıkmalarına müsaade edilir.

Konak yerleri ve istasyonlarında hayvanların ayrıca sağlık yönünden
tekrar kontrolleri yapılır. Raporsuz olduğu tespit edilen hayvanlar alı
konur. Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanununun 22. Maddesi ve
Yönetmeliğinin 84. Maddesine göre işlem yapılır.
EK: 1

(83285 Sayılı Hayvan Sağlığı Zabıtası Kanununun 22. maddesi gereğince
köy muhtarları ile şehir ve kasaba belediyeleri tarafından bölgelerinde
bu kanuna tabi hastalıkların olmadığına dair hayvan ve hayvan
maddeleriyle ilgili olarak verilecek.)

MENŞE ŞAHADETNAMESİ


İli :
İlçesi :
Bucağı :
Mahallesi-Köyü : CİLT SAYFA

Sahibinin adı, soyadı
İkametgahı

****renin adı, soyadı
İkametgahı


Nevi

Cinsi

Adedi

Balyası

Markası

Kilosu

Gideceği yer ve sevk sebebi

Yukarıda cins ve miktarı yazılı ....................
................... nın ihraç olundukları mahalde ve civar köylerde
.................. aydan beri bu nevi hayvanlara arız olan bulaşıcı
hastalıkların olmadığına dair menşe şahadetnamesidir.
.../.../2000
.................... ........ Mahallesi Muhtarı
Köyü
Adı Soyadı
İmza ve Mühür


NOT: Bu şahadetname kopyalı olarak yapılacak ve ikinci nüshası
muhtarlıklarda kontrol için saklanacaktır. Cilt ve sayfa numaraları
konulacaktır.
2108 sayılı kanunun 3327 sayılı kanunla değişik 6. maddesi gereğince
çıkarılan yönetmeliğe göre bedeli İçişleri Bakanlığıca ( ) Tl olarak
belirlenmiştir.


EK: 2


Raporun Verildiği
İl :
İlçe :

Cilt No :
Sayfa No :
Hayvan Sahibinin
Adı, Soyadı, Adresi

Hayvanların Çıktığı
Yer ve Adresi

Cinsi ve Adedi
(Rakam ve Yazıyla)

Kulak No veya
Özel İşaretleri

Muayene Yeri ve Tarihi

Yapılan Aşı ve Testin
Seri No. su ve Tarihi

Sevk Sebebi

Nakil Aracının
Cins ve Plaka No. su

Sürücünün Adı Soyadı
Adresi

Hayvanların Gideceği
Yer ve Adresi

Vizenin Yapılacağı
Kontrol Merkezi

Menşe Şahadetnamesinin
Verildiği Yer ve Tarihi

Nakil Aracının Dezenfekte
Edildiği Yer ve Tarihi

Yukarıda cinsi ve miktarı gösterilen ....................
.................... ............ın çıktıkları yer ve civarı köylerde
en az bir aydan beri 3285 sayılı H.S.Z. kanununa tabi bir hastalığın
bulunmadığı ve muayeneleri sonucunda bulaşıcı hastalıklardan salim
bulundukları anlaşıldığından sevklerine GİDECEĞİ YERE KADAR müsaade
edilmiştir.

Resmi Mühür Hükümet Veteriner Hekimi
(Adı Soyadı, Sicil No, İmza)

EK: 3




Belgenin Verildiği
İl :
İlçe :

Cilt No :
Sayfa No :

Aracın Plaka No. su


Aracın Cinsi


Şoförün Adı Soyadı


Taşınan Maddenin
Nevi Cinsi



Gönderildiği Yer
Ve Tarihi



Veteriner Sağlık Raporunun
Tarihi, Cilt ve Sayfa No. su



Dezenfeksiyon Yapıldığı
Yer ve Tarih



3285 sayılı H.S.Z. kanunu ve yönetmeliği hükümleri gereğince yukarıda
cinsi ve plaka numarası belirtilen nakil aracının dezenfeksiyonu
yapılarak, hayvan ve hayvan maddelerinin taşınmasına müsaade
edilmiştir.

Resmi Mühür Hükümet Veteriner Hekimi
Adı Soyadı, Sicil No
Tarih, İmza