Dolapçı! İyi Dönmeyen Dönek Değildir

Dolapçı! İyi Dönmeyen Dönek Değildir

Doç. Dr. Türker SAVAŞ'ın Denizli ziyareti izlenimleri.

Bu yaz iznimde Denizli’ye uğrama fırsatım oldu. Öncelikle oradaki
dostların, başta İskender DAMGACI olmak üzere misafirperverliğini
övmeden geçemeyeceğim. Uğramaya fırsat bulduğumuz bütün kümeslerde,
kümes sahiplerinin sıcak ilgisi ve ikramları ile karşılaştık. Bu arada
izlediğim güvercinlerden ve kuşçuluk kültüründen çok etkilendiğimi
belirtmek isterim. Denizli’de güvercin kültürünün oldukça eski olduğunu
söyleyebilirim. Zaten bunu Denizli Güvercinleri sitesine yapacağınız bir ziyaret de gözler önüne
sermeye yeterli.


Dönek yetiştirmeme rağmen Denizli’de dönekçileri gezmedik. Döneği dönek
gibi uçuran tek bir yere uğrayabildik. Ancak zaten benim de amacım asıl
dolapçıları görmek, uçurulma şekillerini izlemekti. Dolapçılar hakkında
söyleyebileceğim ilk şey “muhteşem kuşlar”. Vur sopayı yere uçsunlar, aç
kümesin kapısını “yıkılsınlar” (insinler). Güvercini tek tek mi
uçurmayı seviyorsunuz, hay hay dolapçı uçar. Yok 20-30 kuşluk filolar
halinde mi uçuracaksınız, size dolapçı lazım. Küçük filo mu
arzuluyorsunuz, atın 3-4 tanesini uçsunlar. Kısa uçuşu makbul
tutuyorsunuz, hemen “yıkın” dolapçıları. Uzun uçuş, 2 saat yetmez mi?
Yükseklik, tamamen sizin elinizde, bırakın görünmeze çıksınlar, filoya
azman verin makul bir yükseklikte kalsınlar.

Evet dolapçı saydığım uçurma biçimlerini uygulayabileceğiniz yegane ırk
olsa gerek. Dönüşü, daha doğrusu “dolabı” dönekten oldukça farklı. Kanat
alan dönek ile “dolap” arasında fark yoktur diyebilirsiniz ama çok
dikkatli bakarsanız oldukça bariz farklar görebilirsiniz. Bunlardan biri
dönek kanat alırken döndüğü taraftaki kanadını ilk dönüşte kapatır açar.
Halbuki dolapçı kanatlarını kapatmadan, tam açık olarak kanat alıyor.
Buna bağlı olarak dönek kanat kuyruk ekseninde, neredeyse düz bir çizgi
üzerinde kanat alırken, dolapçı tam bir helezon çiziyor. Sanki, döndüğü
taraftaki kanadının dış ucu düz bir hatta ilerliyor gibi.

Dolapçıların döneklerden daha uçucu oldukları daha ilk bakışta belli
oluyor. Dönekler “gevşek” bir görüntü verirken dolapçılar”sıkı”
görünüyorlar. Denizli’li dolapçı yetiştiricilerine bir iki sözüm var. Gördüm ki eski
ıslah hedefinden sapılmış, daha çok renge önem verilir hale gelinmiş.
Bunun nedenlerinden birisi herhalde dolapçının dolabının döneğin dönüşü
ile kıyaslanması diye düşünüyorum. Ne yazık, halbuki dolapçı ile dönek
arasında kökten farklı bir yetiştirme ve uçurma stili bulunuyor.
Bunu görmemek çok yazık, çok. Dolapçı yetiştiricilerinden dahi
dolapçıları kastederken “bu dönek bunlar fırtıkçı” demesine anlam
veremedim. Hayır fırtıkçı değil dolapçı, iyi dolap almayan dolapçılar
fırtıkçı.

Sevgili Denizli’li güvercin dostları, döneği dönek
gibi dolapçıları da dolapçı gibi uçurun. Dolapçı yetiştirenler, “kara
akbaş”lara özenmeyin. Dolapçılarınızda, tarihten gelen kuşçuluk
kültürünüzde var olan ıslah hedefini gözetin. Renklerinden önce
uçuculuklarını, dolaplarını ve “akıllarını” test edin. Renk mi, O kolay.

Teşekkür:
İlk kez görüşmemize rağmen bizlere sanki uzun yıllara dayalı bir
dostluğumuz varmışçasına evinde misafir eden ve öyle davranan İskender
DAMGACI ve Ailesine Denizli’de geçirdiğimiz günler için candan teşekkür
etmek istiyorum.

Doç. Dr.
Türker Savaş




sayfasından okuyabilirsiniz.