Kümesimizdeki
güvercinlerimizin arzuladığımız yöndeki özelliklerini geliştirebilmek
için, yani en iyilerini seçip, en iyilerinden yavrular elde etmek için
yavru veriminin bol olması gerekir. Yavru verimi denilince yılda çift
başına yeme düşürdüğümüz yavru sayısı kastedilmektedir. Eğer bir üretim
sezonunda çift başına ortalama yavru sayımız 6 değilse kümesinizde bir
problem var demektir. Üretim sezonu şubat ile temmuz ayları arasıdır.
Şubat ortasında çiftleştirme, şubat sonu yumurtlama, mart ortası
yavruların çıkışı, nisan ortası yeme düşmeleri ve aşağı yukarı her ay
bir çift yavrudan temmuz ortasına kadar eder dört çift yavru. Elbetteki
her çiftten sekiz yavru elde etmek mümkün değil. Dolayısıyla şift
başına ortalama üç çift yavru diyoruz.
Düşük yavru veriminin
çeşitli nedenleri olabilir. Öncelikle en iyi sayıda yavruya ulaşabilmek
için önkoşullar neler onlara bir göz atalım.
1. Kuşlara (ana, baba) bağlı nedenler:
a-
Ana babaya bağlı nedenlerin en başında sağlık gelmektedir. Ancak
sağlıklı kuşlardan sağlıklı ve yeterli sayıda yavru elde edilebilir.
Dişi kuşun cinsiyet organları onun yumurtlaması için gerekli işleyişe
sahip olmalıdır. Aynı zamanda erkeğin cinsiyet organları da yumurtayı
dölleme yeteneğinde olmalıdır. Sağlık ile ilgili konuları başka bir
yazımda detaylı olarak işleyeceğim.
b- Ana ve baba yumurtlama
gerçekleştikten sonra onların üzerinde yatarak ve gerektiğinde onları
çevirerek, bu yumurtalardan yavru çıkması için gerekli davranışları
gösterme yeteneğinde olmalılar.
c- Bildiğimiz gibi yavrular
çıktıktan sonra ilk günlerde kursak sütü ile beslenirler. İşte yine ana
ve babanın süt salgılama yetenekleri yerinde olmalıdır. Kursak sütü
salgısı kuş yaşlandıkca geriler. Dolayısıyla eşler seçilirken yaşlı
kuşlara genç eşlerin verilmesine dikkat edilmelidir. Çift, yavrularına
düşkün olmalı yani yavruya bakma özellikleri güçlü olmalıdır.
2. Çevreye bağlı nedenler:
a-
Çevreye bağlı nedenlerin başında besleme gelmektedir. Üretim sezonu
dışında özellikle dişilerin yağlanmamasına dikkat edilmelidir. Bu
nedenle kışın mümkünse ağırlıklı olarak arpa verilmelidir. Yemleme bir
kez yapılmalı ve kuşların yiyebildikleri kadar arpa verilmelidir. Eğer
buğday veriliyorsa miktarını dörtte bir oranında azaltınız. Özellikle
soğuk günlerde veya uzunca uçuşlar sonrasında yemlerine bir miktar
mısır katınız yada normalde verdiğiniz yemden biraz fazlasını veriniz.
Kuşlarınızı çiftleştirmeden bir hafta önce, onların eni konu
kızmalarını sağlamak için yemlerine fiğ, kırık bakla, burçak ve yemlik
bezelye gibi proteinli daneler katınız ya da dörtte bir oranında piliç
besi yemi veriniz. Yumurtlama sonrasında bu tip yemlemeye devam ediniz.
Yavrular 7-10 günlük olduktan sonra yemdeki proteinli dane oranını yada
piliç besi yemini arttırınız. Yem yanısıra temiz ve berrak suda çok
önemlidir. Mümkünse kümeste hergün taze su bulundurulmalıdır.
b- En
az besleme kadar kümesin havalanması ve güneş alması da önemlidir.
Hayvanların gübresinden dolayı kapalı kümeslerde amonyak oranı çok
çabuk yükselir. Amonyak, özellikle nemli bölgelerde daha da büyük bir
sorundur. Kuşlarımızın üşümesinden korkmayalım. Kümeslerimizi elimizden
geldiğince iyi havalandıralım. Nem ve kötü hava soğuğa nazaran
kuşlarımızın daha büyük düşmanlarıdırlar. Kümesimizde büyük
havalandırma açıklıklarının olması ve özellikle iyi havalarda bunların
açılmaları çok önemlidir. Diğer zamanlarda da rüzgardan korumak
yeterlidir. Kümesin havasının kötü olmasının diğer bir nedeni de
kümesin hayvan sayusuna göre küçük olmasıdır. Sevgili yetiştiriciler,
hayvan sayınızı kümesinize göre ayarlayınız. Önemli olan kuşlarımızın
sayıca fazla olmaları değil, kaliteli ve sağlıklı olmalarıdır.
c-
Yuvalıklar mümkün olduğunca büyük olmalıdır. Yuvalıklar,
yetiştirdiğimiz kuşlarımızın büyüklüklerine bağlı olarak en az 50 cm
genişliğinde, 40 cm derinliğinde ve 30 cm yüksekliğinde
olmalıdır.Yuvalığın içerisine ya tahtadan yada piyasada satılan
yuvarlak plastik folluklardan koyunuz. Bunlar yavruların temiz
kalmasını, dolayısıyla kolay kolay hastalanmamasını sağlar.
Sevgili
güvercin severler, gördüğünüz gibi başarılı bir kümes yönetimine giden
yol kolay değil. Elbetteki yukarıda size önerdiklerimizi yapmak zorunda
değilsiniz. Dediğim gibi bunlar öneri. Yavru veriminin nelere bağlı
olduğunu gördükten sonra eminim sizler de kendi kümesinizde düzeltmeniz
gereken problemleri, bizim de önerilerimizi dikkate alarak kendi
yöntemlerinize göre çözeceksinizdir.
Doç. Dr. Türker Savaş
Anasayfa 
