Ketme Irkı Güvercinler
Diyarbakır’da bulunan dört yerel güvercin ırkından biri olan Ketme ırkı güvercinler, kendi içinde, Ketmeatlas, Bozak, Ketmeciğeri, Ketmegökela, Ketmekürenk, Ketmeyusufi olmak üzere 6 renk grubuna ayrılmıştır. ketmegökela ile ketmekürenk’in ayakları paçalıdır. Diğerlerinin ise ayaklarında paça bulunmaz. Paçalı olan 2 renk tipinde göğüs gülü bulunmaz. Paçalı olmayan 4 renk grubunda ise göğüs gülü bulunur. Bu açıdan göğsüak ırkı ile karşılaştırıldığında tersi bir durumun var olduğunu söyleyebiliriz. Bu 6 renk tipinin hepsinde kakül olarak adlandırılan takka bulunmaktadır. Takka vücut rengi ile aynı renk olmak durumundadır. Bu güvercinlerin tamamının kanat ve kuyruk teleklerinin hepsi beyaz olmalıdır. Göğsüaklarla olan önemli ayrım noktalarından biri de budur. Göğsüaklarda kanat telekleri vücudun kendi rengindendir. Kuyruk telekleri ise Atlas ve Zeytunide kendi renginden diğerlerinde beyazdır. Ketmelerde gaga ile göz arasında bulunan ve “küpe” denilen kısmın beyaz olması gerekmektedir. Bunun yanı sıra, “Halta” adı verilen çenenin altındaki tüylerde beyazlık bulunmamalıdır. Ayrıca gaga ile göz arasında “sakar” adı verilen küçük üçken bir alanın kuşun kendi renginden olması gerekmektedir. Kuyruk telek sayıları 12 adettir. Ketmelerin tamamında kafanın üzerinde başı örtecek şekilde küçük bir beyazlık bulunur.
KETMEATLAS
Bu güvercinler siyah renklidir. Bu renk ne kadar koyu, parlak ve canlı ise kuş o kadar değer kazanır. Ayaklarında paça bulunmaz. Ayaklar bilekten itibaren tüysüzdürler. Bu güvercinler “kakül” adı verilen takkaya sahiptirler. Takka kulaktan kulağa doğru düzgün bir biçimde uzanmalıdır. Takkasız olanları ciddi şekilde değer yitirirler. Takka vücut rengi ile aynı renk yani siyah olmak durumundadır. Bu güvercinde göğüs gülü (fırfır) bulunur. Göğüs gülü boğazın hemen altından başlayarak göğse doğru düzgün bir şekilde uzanmalıdır. Göğüs gülü olması gereken uzunlukta ve yoğunlukta bulunmalıdır. Aksi bir durum güvercinin değer yitirmesine neden olur. Ketmeatlasların kanat telekleri ile kuyruk teleklerinin tamamı beyaz olmak zorundadır. Gene aynı şekilde küpeler beyaz olmalıdır. “Halta” adı verilen çenenin altındaki tüylerde beyazlık bulunmamalıdır. Ayrıca sakar adı verilen gaga ile göz arasında küçük üçken bir alanın kuşun kendi renginden, yani siyah olması gerekmektedir, kafanın üzerinde miğfer gibi küçük bir beyazlık bulunur.
BOZAK
Bu güvercinler sarı renklidir. Bu renk ne kadar koyu, parlak ve canlı ise kuş o kadar değer kazanır. Ayaklarında paça bulunmaz. Ayaklar bilekten itibaren tüysüzdürler. Bu güvercinler “kakül” adı verilen takkaya sahiptirler. Takka kulaktan kulağa doğru düzgün bir biçimde uzanmalıdır. Takkasız olanları ciddi şekilde değer yitirirler. Takka vücut rengi ile aynı renk yani sarı olmak durumundadır. Bu güvercinde göğüs gülü (fırfır) bulunur. Göğüs gülü boğazın hemen altından başlayarak göğse doğru düzgün bir şekilde uzanmalıdır. Göğüs gülü olması gereken uzunlukta ve yoğunlukta bulunmalıdır. Aksi bir durum güvercinin değer yitirmesine neden olur. Bozakların kanat telekleri ile kuyruk teleklerinin tamamı beyaz olmak zorundadır. Gene aynı şekilde küpeler beyaz olmalıdır. “Halta” adı verilen çenenin altındaki tüylerde beyazlık bulunmamalıdır. Ayrıca sakar adı verilen gaga ile göz arasında küçük üçken bir alanın kuşun kendi renginden, yani sarı olması gerekmektedir. Bu kuşlarda kafanın üzerinde miğfer gibi küçük bir beyazlık bulunur.
KETMECİĞERİ
Bu güvercinler kırmızı renklidir. Bu renk ne kadar koyu, parlak ve canlı ise kuş o kadar değer kazanır. Ayaklarında paça bulunmaz. Ayaklar bilekten itibaren tüysüzdürler. Bu güvercinler “kakül” adı verilen takkaya sahiptirler. Takka kulaktan kulağa doğru düzgün bir biçimde uzanmalıdır. Takkasız olanları ciddi şekilde değer yitirirler. Takka vücut rengi ile aynı renk yani sarı olmak durumundadır. Bu güvercinde göğüs gülü (fırfır) bulunur. Göğüs gülü boğazın hemen altından başlayarak göğse doğru düzgün bir şekilde uzanmalıdır. Göğüs gülü olması gereken uzunlukta ve yoğunlukta bulunmalıdır. Aksi bir durum güvercinin değer yitirmesine neden olur. Ketmeciğerilerin kanat telekleri ile kuyruk teleklerinin tamamı beyaz olmak zorundadır. Gene aynı şekilde küpeler beyaz olmalıdır. “Halta” adı verilen çenenin altındaki tüylerde beyazlık bulunmamalıdır. Ayrıca sakar adı verilen gaga ile göz arasında küçük üçken bir alanın kuşun kendi renginden, yani kırmızı olması gerekmektedir. Bu kuşlarda kafanın üzerinde miğfer gibi küçük bir beyazlık bulunur.
KETMEGÖKELA
Bu güvercinler gök (mavi) renklidir. Bu renk ne kadar koyu, parlak ve canlı ise kuş o kadar değer kazanır. Ayaklarında paça vardır. Paçalar düzgün bir şekilde ayak parmaklarını örtecek uzunlukta olmalıdırlar. Paçanın rengi kuşun vücut rengi ile aynı olmalı, kesinlikle daha açık bir tonda bulunmamalıdır. Bu güvercinler “kakül” adı verilen takkaya sahiptirler. Takka kulaktan kulağa doğru düzgün bir biçimde uzanmalıdır. Takkasız olanları ciddi şekilde değer yitirirler. Takka vücut rengi ile aynı renk yani mavi olmak durumundadır. Bu güvercinde göğüs gülü (fırfır) bulunmaz. Ketmegökelaların kanat telekleri ile kuyruk teleklerinin tamamı beyaz olmak zorundadır. Gene aynı şekilde küpeler beyaz olmalıdır. “Halta” adı verilen çenenin altındaki tüylerde beyazlık bulunmamalıdır. Ayrıca sakar adı verilen gaga ile göz arasında küçük üçken bir alanın kuşun kendi renginden, yani mavi olması gerekmektedir. Bu kuşlarda kafanın üzerinde miğfer gibi küçük bir beyazlık bulunur.
KETMEKÜRENK
Bu güvercinler kül rengidirler. Renk olarak taklacı güvercinlerdeki boz (sabuni ) gibidirler. Bu renk ne kadar koyu, parlak ve canlı ise kuş o kadar değer kazanır. Ayaklarında paça vardır. Paçalar düzgün bir şekilde ayak parmaklarını örtecek uzunlukta olmalıdırlar. Paçanın rengi kuşun vücut rengi ile aynı olmalı, kesinlikle daha açık bir tonda bulunmamalıdır. Bu güvercinler “kakül” adı verilen takkaya sahiptirler. Takka kulaktan kulağa doğru düzgün bir biçimde uzanmalıdır. Takkasız olanları ciddi şekilde değer yitirirler. Takka vücut rengi ile aynı renk yani kül rengi olmak durumundadır. Bu güvercinde göğüs gülü (fırfır) bulunmaz. Ketmekürenklerin kanat telekleri ile kuyruk teleklerinin tamamı beyaz olmak zorundadır. Gene aynı şekilde küpeler beyaz olmalıdır. “Halta” adı verilen çenenin altındaki tüylerde beyazlık bulunmamalıdır. Ayrıca gaga ile göz arasında küçük üçken bir alanın kuşun kendi renginden, yani kül rengi olması gerekmektedir. Bu kuşlarda kafanın üzerinde miğfer gibi küçük bir beyazlık bulunur.
KETMEYUSUFİ
Bu güvercinler zeytuni renklidirler. Bu renk ne kadar koyu, parlak ve canlı ise kuş o kadar değer kazanır. Ayaklarında paça bulunmaz. Ayaklar bilekten itibaren tüysüzdürler. Bu güvercinler “kakül” adı verilen takkaya sahiptirler. Takka kulaktan kulağa doğru düzgün bir biçimde uzanmalıdır. Takkasız olanları ciddi şekilde değer yitirirler. Takka vücut rengi ile aynı renk yani sarı olmak durumundadır. Bu güvercinde göğüs gülü (fırfır) bulunur. Göğüs gülü boğazın hemen altından başlayarak göğse doğru düzgün bir şekilde uzanmalıdır. Göğüs gülü olması gereken uzunlukta ve yoğunlukta bulunmalıdır. Aksi bir durum güvercinin değer yitirmesine neden olur. Ketmeyusufilerin kanat telekleri ile kuyruk teleklerinin tamamı beyaz olmak zorundadır. Gene aynı şekilde küpeler beyaz olmalıdır. “Halta” adı verilen çenenin altındaki tüylerde beyazlık bulunmamalıdır. Ayrıca gaga ile göz arasında küçük üçken bir alanın kuşun kendi renginden, yani zeytuni olması gerekmektedir. Bu kuşlarda kafanın üzerinde miğfer gibi küçük bir beyazlık bulunur.
Yazan: Yavuz İşçen
boletus@mynet.com