Akvaryum severler üretime her zaman öncelikle canlı
doğuranlarla başlar ve bunu bazı barb ve danio gibi yumurta döken
balıklarla devam ettirirler. Bunu yavrularına bakan onlarla ilgilenen
balıklar takip eder. Canlı doğuranların aç gözlü yamyamlıkları ve
daniolarla yaşanan hayal kırıklıklarından sonra balıkların
yumurtalarına ve yavrularına sevgi ile bakıp büyütmeleri bir çok
akvaryum severin ilgisini çekmektedir. Bu aşamada akvaryum sever beta,
gourami gibi köpük yuva yapanlarla yada cichlid ile ilgilenmeye başlar.
Köpük
yuva yapan balıklarda erkek yuvayı yapar, dişiye kur yapar, yumurtları
toplar ve yuvaya koyar, onlara bakar ve yavruların çıkmasını sağlar.
Cichlidlerde anne ve baba çoğunlukla görevi paylaşırlar. Cichlid
üretiminde en büyük problem sert mizaçlı ve büyük tür balık
olmasındadır. Çoğu akvaryumu dağıtır, bitki köklerini dağıtır ve
mağaralar kazarlar. Üreme sırasında akvaryumdaki diğer balıklara hatta
eşlerine , ki bazen dişinin ölümü ile sonuçlanabilir , bile zarar
verebilirler. Ama bu kadar çok popüler cichlid türleri içerisinde böyle
istisnalar olması gayet normaldir.
Melekler (
Pterophyllum Scalare ) yumurta dökme esnasında birbirleriyle biraz
çekişebilirler. Akvaryumdaki diğer balıkları kesinlikle yumurtalardan
uzak tutarlar. Bununla birlikte cichlidlerden çok daha sakin
huyludurlar, bitkileri parçalamak yerine yumurtalarını bitki yaprakları
üzerine bırakabilirler.
Bu çok popüler akvaryum balığı aynı zamanda akvaryum sever için zebra danio ‘dan daha iddialı ve popüler bir seçimdir.Melek Balığının Cinsiyeti
İlk
problem biri erkek biri dişi olduğundan emin olduğunuz bir çift melek
balığı alabilmektedir. Birçok akvaryum evi size verdikleri çiftin
gerçekten eşleşen çift olduğuna dair yemin etseler bile – ki çoğu zaman
dorudur, göz rengi, burun şekli, anal yüzgecin açısı vs. gibi kesin
metotlarla bile bazı balıklar işin uzmanlarını yanıltabilirler. Ama
asla birbirlerini yanıltamazlar. Onun için balığa kendi eşini seçme
şansını verirseniz üretim için gerekli çifti doğru olarak seçmiş
olursunuz. Bununla birlikte gerçekten bir erkek bir dişi seçmiş olmanız
bile birbirleri ile birbirleri ile anlaşmalarını sağlamaya yada yine
yeterli sayıda yavru vermeye yetmeyebilir. Size en çok gerekli olan
şeyler ; zaman, sabır ve 8,10 melek balığını alabilecek büyüklükte bir
akvaryumdur. Bu da yaklaşık 200 litrelik bir akvaryumdur. Gereğinden
fazla genç melek balığının konduğu küçük akvaryumlarda birçok balık
ölebilir. Balıklara tanınacak alanın genişliği daha çabuk büyüyen ,
daha dik ve güzel yüzgeçlere sahip melek balıklarına sahip olmaktır.
Melekler ergenliğe ulaştıklarında eşleşecektir. Bir arada durup diğer
balıkları bulundukları bölgeye yaklaştırmayan bir çift gördüğünüzde
aradığınız çifti buldunuz demektir. Hatta, bazen bir çift akvaryumun
büyük bir bölümüne hakim olabilirler. Eğer üretim için 3 ila 6 ay
arasında vaktiniz varsa bir çift elde etmek için en iyi yöntem yukarıda
anlattığımız gibidir.Eşleşen bir çift satın almak daha emin bir
yol olmasına rağmen bazen ciftin eski olması ve başarılı olmamamsı
anlamına gelebilir. Damızlık melek çiftlerinin fiyatının yüksek olduğu
düşünülürse de iyi bir üreticiden alınan bir çift bu işe en hızlı
başlamanın yoludur.Hangi Renk
Melek balığının farklı
renkleri ile ilgili birçok yanlış bilgi vardır. Farklı çizgili
meleklerin ayrı türleri olduğu gibi Melek türleri sadece 8 tanedir.
Bunların çaprazlanması ile çok değişik tipte melekler elde edilebilir.
Her hangi iki tür melek balığı çiftleştirilebilir. Bu balıklarda
genetik bir problem yaratmaz. Eğer sizin için bu problem olacaksa
eşleştirmek istediğiniz erkek ile dişiyi birlikte büyütmelisiniz.
Çoğunlukla çiftleştirdiğiniz iki türden onların karışımı değil normal
gri melekler çıkacaktır.Besleme
En uygun çifti bulmuş
olsanız bile iyi bir beslenme uygulamazsanız iyi sonuçlara
ulaşamazsınız. Melekler için beslenme “ et” demektir. Çoğunlukla etçil
olan melekler balık yavruları, küçük solucanlar, kabuklular vs gibi
besinleri çok severler. Bunun yanında az da olsa yosunda yerler. Onlar
için hazırladığınız besinlerde mutlaka yeşillik bulunmalıdır. Eğer
alıştırırsanız melekleriniz her öğün için canlı lepistes yavruları ve
kanlı kurtları yemekte ısrar edeceklerdir. Sürekli canlı yem vermeye
alıştırırsanız her türlü pul, dondurulmuş ve kuru yemi zevkle kabul
edeceklerdir. Yemlemede önemli olan sık ve çeşitli yemlerle
başlamaktır. Mümkün olduğu kadar çeşitli yemlerle azar azar
beslemelisiniz. Melek balıkları oburluklarıyla meşhurdurlar.
Karınları misket yutmuş gibi şişene kadar çılgınca yerler. Bu kadar
fazla beslenme balıklar için tehlikeli olabilir. Yanlardan basık dar
vücutlu oldukları için az bir yemle bile karınları şişecektir ama çok
gerilmesine asla izin vermemelisiniz. Sık sık, az ve farklı yemlerle
beslemek balıkların gelişmesi, sağlığı ve üremeleri için en ideal
ortamdır. Üreme Tankı Melek için ideal üretim tankı en
az 80 litrelik yüksek bir akvaryum olmalıdır. Ürerim akvaryumunda
olması gerekenleri 4 ana başlıkta özetleyebiliriz:1 – Uygun bir
çift melek balığı. Bu yavru melekleri büyütürken içinden seçtiğiniz
bir çift olabilir yada bir üreticiden alacağınız bir çift olabilir.
Çift birbirini seçtikten sonra üretim akvaryumuna alınır ve burada
anlaştıkları sürece bir arada yaşayabilir ki bu yıllarca sürebilir.2-
Bir adet hava motoru ile çalışan sünger filtre. Bu eski teknoloji
filtre melek üretimi için idealdir. Ucuzdur, bakımı kolaydır, etkili
bir biyolojik filtredir ve yavrular için mükemmel bir otlama alanıdır.
Yeni yüzmeye başlayan yavrular bu süngerin etrafında dolaşırken,
üzerinde doğal olarak oluşan mikrobiyolojik canlıları yiyeceklerdir. 3-
Üreme paneli. Bu da dik olarak duran 1 1/2 inch (parmak) pvc bir boru
olabilir. Melek balıkları yumurtlarken dik veya hafif yatık yüzeyleri
tercih ederler. Bir çok melek çifti dar ve dik yüzeyler arayacaktır.
Hatta bu yüzey filtrenin borusu bile olabilir. Önemli olan yumurtaları
suni kuluçkaya alacağınız için kolayca alabileceğiniz bir şey
olmasıdır. Bazen melekler akvaryumun camlarından birini tercih
edeceklerdir ve buda işinizi zorlaştıracaktır. 4- Ilık ve temiz
su. En ideal ısı 26 0C ‘dir ve bu ısıyı sabit tutabilmek için özel
ısıtılmış bir üretim haneniz yoksa bir ısıtıcı kullanmanız
gerekecektir. Eskiler, bir zamanlar melek balığı üretmenin övünülecek,
gurur verici bir iş olduğunu söylerler. Artık bu işin günümüzde daha
kolay olduğunu düşünürler. Eskiler doğadan yakalanmış melek
balıklarının üretmenin zorluklarından söz etseler de, günümüz
üreticileri uzun süredir akvaryumda üretilen türler yerine, doğadan
yakalanan yabani melek balıkları ile çok daha başarılı sonuçlar
almaktadırlar.Gizli Formül
Aslında gizli değil ama
gerçekten melek balıklarının üretimi için bir formül var. H2O evet su.
Litrelerce ve sürekli tazelenen su. Söylemek istediğim sürekli su
değişimi. Akvaryumu balığımızın yolundan geçen suyu tutan bir kap gibi
düşünün. Amazonların suyunun pH ve sertliğini yakalamak için
uğraşmayın. Su yumuşatıcı diğer katkı maddelerini de unutun ve sadece
suyu değiştirin. Her gün en az % 50 ve hatta mümkünse daha fazla.Eskiden
akvaryumda mümkün olduğu kadar eski su tutmanın bir kabiliyet olduğu
düşünülürdü. Hedef kehribar rengi su elde etmekti. Sonunda
Akvaryumcular önemli olanın kirli akvaryum suyu değil biyolojik filtre
olduğunu keşfettiler. Bununla birlikte biyolojik filtre sistemine
dokunmadan sıklıkla su değişiminin gerekliliği anlaşıldı. Melek
balığı üretmenin başarılı başka yolları da var. Ama tüm balıkların su
değişikliğini sevmelerinin yanında melek balıkları su değişimlerine çok
daha fazla olumlu cevap vermektedirler. Bunda ki etki süreklilikten
gelmektedir. Birkaç su değişiminden sonra hala balıklarınız yumurta
yapmadıysa sakın bıkıp bırakmayın. Melek balıkları sürekli taze su ile
desteklendikçe çok daha saplıklı olurlar ve daha çok ürerler. Bununla
beraber melek balığı yavruları günlük yada günde iki kere yapılan temiz
ve sağlıklı su değişimlerinde günde % 90 büyürler.Bu arada suyun
yumuşaklığı Ph derecesi gibi özelliklerini soracaksınız. Kesinlikle
bunları düşünmeyin. Çünkü melek balıkları suyun PH derecesinden daha
çok suda çözünmüş organik maddelere karşı daha hassastırlar. Birçok
büyük melek balığı üretim çiftliklerinde sert ve katkısız su
kullanılmakta ama günlük en az % 50 su değişimiyle çok güzel melek
balıkları üretmektedir.Hala benim akvaryumumda amonyak ve nitrit
0 ve nitratta kabul edilebilir ölçülerde, neden bu kadar çok su
değişikliği yapmalıyım diye seviyorsanız, suda amonyak, nitrit ve
nitrattan başka zararlı canlılar, balıkların dışkıları, diğer biyolojik
kaynaklı havadan suya bulaşan pislikler vs gibi şeylerde birikir. Bu
bahsettiklerimiz amonyak ya da nitrit gibi öldürücü olmasa da suyun
genel değerini bozmakta ve melek balıklarının hiç hoşlanmayacağı bir
ortam yaratmaktadır.Kalabalık
Her balık için yüzecek ve
dışkılarının çözüneceği kadar çok su olursa balık o kadar mutlu
olacaktır. Bu kesinlikle gerçektir. 80 Litrelik akvaryuma 10 tane
yetişkin melek balığı sığdırabilirsiniz ama 4 balık olması gereken su
değerlerinin limitlerini zorlayacaktır. Bu ölçüde birçok akvaryum bir
çift melek balığı için idealdir. Yavrular için akvaryumdaki kalabalık
daha önemli bir kriterdir. Çok genç yavrular için litreye en fazla bir
balık, ergenliğe geçişte büyütme akvaryumlarında ise 4 litreye 1 balık
ideal bir ölçüdür. Bu ölçüler su değişiminin sıklığına göre değişiklik
gösterecektir.
Neden bu kadar su değişikliği derseniz, cevabımız
“güzel sağlıklı ve hızla büyüyen balıklar için mutlaka gerekli”
olacaktır. Burada bir sır değil sadece doğal ortamın taklidi çabası
vardır.
Melek balıkları Amazon nehirlerinin doğal yoğun
akıntılarına alışıktırlar. Birçok akvaryum sahibi doğadaki tatlı su
sistemlerini taklit etmeye aynı ortamı akvaryumda yaratmak için pH ı
düşürmek amacı ile kimyasal katkılar kullanırlar, suyu deionize etmek
için bir çok paralar harcarlar. Bu çabalarla Amazon suyuna yakın
değerlerde bir su elde edilebilir, ama tam anlamıyla aynı su
olmayacağından balıklarda doğallık dışı stres yaratabilir.
Sistemde
su değişikliği yapılacağı zaman ilave edilecek su ile akvaryumdaki
suyun özellikleri kesinlikle aynı değerde olmalıdır. Eğer aksi bir
durum olursa balıklar pH şoku ya da farklı stresler yaşayabilirler.
Musluktan akan su hiçbir zaman akvaryumdaki suyla aynı olmayacağından
iki su da kimyasal özellikleri bakımından incelenmeli ve eklenecek su
mutlaka aynı özellikleri taşır hale getirilmelidir. Birçok akvaryumcu
bu sıklıkla su değiştirme sıkıntısı ve masrafına katlanamayacağı için
akvaryumdaki suda oluşan zararlı metabolizmalar ve kirlilik balıklar
üzerinde stresi artıracaktır.
Amazon doğasında olan diğer bir
özellik de akıntının yoğunluğudur. Eğer bu taklit edilebilse balıkların
hiçbir sorunu ve stresi kalmazdı.
Diğer tüm özelliklerinden başka
çok yoğun akan su Amazonun karakteristik özelliğidir. Herhangi bir
zamanda yeryüzündeki donmuş sular hariç diğer tatlı suların 2/3 ü bu
nehir sistemindedir. Buradan okyanusa akan tatlı suyun miktarı
dakikada yaklaşık 100 milyon litredir. Bu da 125 millik deniz suyunun
alüvyon rengine boyanmasına ve tuz oranının düşmesine yeterli bir
miktardır. Bu bölgede yaşayan balıkların sık su değişimine olumlu cevap
vermesi kesinlikle kaçınılmazdır.Yavruların Çıkarılması
Yukarıda
bahsettiğimiz gibi uygun bir çift düzenli bir sıklıkla yumurta
bırakacaktır. Eğer niyetiniz Melek Balıklarının ebeveynlik görevlerini
nasıl yaptıklarını izlemek ise ve elinizdeki çift yumurta ya da
yavrularını yeme alışkanlığında değilse size sadece yem verip su
değiştirme işi kalacaktır. Geri kalan görevi anne ile baba yapacaktır.
Eğer
amacınız daha fazla üretim ise ya da Melek Balıklarınız bakıcı
özellikte değilse suni kuluçka gerekecektir. Uyumlu bir Melek balığı
çifti yaklaşık her 8 günde bir yumurta dökecektir. Suni kuluçka
yapacaksanız yumurtlamanın hemen ardından yumurtaları almanız
gerekmektedir. Alacağınız yumurtaların konması için önceden 20 litrelik
bir akvaryum ana akvaryumun suyundan alınarak hazırlanır. Bir havataşı
kabarcıklar yumurtaların yakınından geçecek ama üzerlerine gelmeyecek
şekilde yerleştirilir. Kuluçka akvaryumunda mantar tehlikesine karşı
metilen mavisi ya da mantara etkili herhangi bir ilaç kullanılabilir.
Yumurtalar çatlayıp yavrular çıkana kadar ısıyı bir ısıtıcı yardımıyla
26-29 derece tutmanız gereklidir. Üçüncü gün yavrular çıkıp akvaryum
tabanına düşer. Karınlarındaki yumurta sarısı bitinceye kadar tabanda
kalırlar.
Bu dönem sabrınızı test edeceğiniz dönemdir. Birkaç gün
boyunca yavrular tabanda titrer hareketlerle yatar. Bu dönemde
kesinlikle yem verilmemelidir. Karınlarındaki yumurta sarısı tüm
ihtiyaçlarını karşılayacak olduğu için vereceğiniz yemler sadece suyun
niteliklerini bozacaktır. Yem vermediğiniz süre içinde su değişikliği
yapmanız da gerekmeyecektir.
Yavrular yaklaşık 5 gün sonra zıplar
hareketlere başlar ve kısa sürede bir bulut örüntüsünde yüzmeye başlar.
Bu dönemde herhangi bir canlı doğuran yavrusu ya da chichlid yavrusu
şeklindedir. Hemen uygun besleme programına başlarsanız kısa sürede
görünümleri değişir. Melek balığı yavruları mikro kurtlar ve artemia
yavrularını yiyebilecek kadar büyüktür ve bu canlı yemlerle
beslenmeleri mükemmel sonuç verecektir. Kısa süre sonra da toz haline
getirilmiş pul yemleri yemeye alışacaklardır. Ama başlangıçta canlı
avların hareketleri balıklar için yeterince ilgi çekici olur ve daha
fazla yavrunun yaşamasını sağlar. Yavrular çok sık ve düzenli bir
şekilde beslenmelidir.
İşte sıra yeniden gizli formülümüze geldi.
Günlük olarak tabanda birikecek artıklar sifonlanarak temizlenir.
Sifonlama için en iyi yöntem hava hortumu kullanılmasıdır. Böylece
sifonla yavruların emilme ihtimali en aza indirgenmiş olur. Eklenecek
suyun ısısı eşitlendikten ve gerekiyorsa klordan arıtıldıktan sonra
yavaşça balıklara zarar vermeden akvaryuma eklenir.Yavruların Büyütülmesi
Düzenli
su değişiklikleriyle birlikte bir iki hafta içinde balıklar daha büyük
bir akvaryuma ihtiyaç duyarlar. Artık balıklar yaklaşık 80 litrelik bir
akvaryuma alınarak toz haline getirilmiş pul yemlerle beslemeye
başlanabilir. Kısa bir zaman sonra yavruları sayılarına bağlı olarak
tekrar taşımanız gerekebilir. Büyütme akvaryumu için en ideal yükleme
iki litreye bir balık ölçüsüdür. Eğer bir iki ayda büyütmek, güzel ve
farklı yavrular elde etmek isterseniz bu ölçü 4 litreye bir yavru
olarak hesaplanmalıdır.
Bebekleriniz kısa sürede küçük balıklardan
minyatür meleklere dönüşecektir. Önce vücutları yassılaşarak uzayacak
daha sonra da pelvic yüzgeçleri uzamaya başlayacaktır ve gittikçe de
uzayacaktır. Alıkların büyümelerinde bir çok farklılıklar izlenir.
Hatta hem tül hem de düz melek yavrularınız varsa yüksekliklerinin ne
kadar farklılaştığını göreceksiniz. Sağlıklı yavrular hızla büyürken
küçük kalanları ayırmanız gerekir. Gençler arasında deforme olmuş
düzgün olmayan yavrular varsa bunlar da ayrılmalıdır. İki ay geçtiğinde
balıkların yüzgeçler hariçvücut boyları 1 cm kadar olmalıdır. Eğer
değilse mutlaka geriye dönüp nerede hata yaptığınızı aramalısınız.
Mutlaka Deneyin
Melek
balığı üretiminde gizli bir formül arıyorsanız. Bu sır olmayan ama çok
başarılı formülü mutlaka deneyin. Kısa zamanda akvaryum dolusu mükemmel
balıklarınız olması dileğiyle.