admin
Arapcı
Cinsiyet : 
Mesaj Sayısı : 1328
Mesaj Puan : 31615
Rep Puanı : 17
Kayıt tarihi : 05/10/09 Yaş : 40
Nerden : ist
Lakap : Arapcı
 | | Konu: Anol-Üçgenbaş (Genel bilgiler ve bakımı) Çarş. Ara. 23, 2009 10:31 pm | |
| ınıf : Sürüngenler Takım : Pullu sürüngenler Alt takım : Kertenkeleler Familya : İguanagiller Tür ve Cinsler : Anol
Anol
türü, 165 cins kertenkeleyi kapsar. Bu kertenkeleler iguanagiller
familyasına giren türlerin toplamının dörtte birine eşittir. Bu
kertenkelelerin başları üçgen biçiminde, çeneleri de uzundur. İnce
vücutları kamçıya benzer bir kuyrukla son erer. Ayaklarında hem sivri
tırnaklar, hem de eklemlerden birinde oluklar şeklinde yastıkçıklar
vardır. Anol bunların yardımıyla dimdik duvarlara tırmanabilir.
Erkeklerin boynunda yassı bir kese vardır. Bu kese heyecanlandıkları
zaman, kaslar yardımıyla genişler. O zaman deri de gerilir ve ortaya
pullar arasındaki ilginç, renkli şekiller çıkar. Yeşil, sarı, kırmızı,
beyaz ve siyah renklerin ürlü karışımından olşur bunlar. Anoller küçük
kertenkelelerdir. Başlarından kuyruk ucuna kadar boyları 12,5 - 35 cm
arası değişir. 35 cm olan Küba'nın şövalye anoludur. Bu uzunluğun üçte
ikisini kuyruk oluşturur. Onun için şövalye anolu de iri bir kertenkele
sayılmaz. Ama uçuk yeşil rengi ve vücudundaki beyaz desenlerle güzel
bir sürüngendir. En iyi bilinen anol ABD'nin güneydoğu kesiminde
yaşayan üçgenbaşlardır. Bu hayvan 15-17,5 cm boyunda bir kertenkeledir.
Yeşil gövdesi, kırmızı beyaz noktalı boyun kesesi vardır.
   YAŞAYIŞ VE RENK DEĞİŞTİRME
Anoller
Amerikada bulunur. Bu kertenkeler Kuzey Kaliforniyadan Günay Brezilyaya
kadar olan bölgee yaşarlar. Antillerde çok sayıda anol vardır.
Anollerin çoğu yaşamak için ağaçları seçer. Uzun inc parmakları ve
yapışkan yastıkcıklarıyla dallarda koşoşurlar. Birkaç cinsde ayak
yastıkcıkları genişlemişdir. Bunlar paraşüt görevi yapar ve hayvanların
hatırı sayılır yüksekliklerde aşşağıya güvenle inmelerini sağlar.Daha
ender bir tür olan Küba su anolu akarsu kıyılarında yaşar. Korktuğu
zaman suya dalarak taşların altına saklanır. Yine Kübada iki tür mağara
anolude yaşamaktadır. Bunlardan birinin vücudu uçuk renkli ve yarı
saydamdır. Gövdesinde uzunlamasına tuğla kırmızısı çizgiler vardır. Bu
kertenkeleler yarasaların uğrak yeri olan kireç taşı mağaralarında
bulunur. Bu anoller mağaraların giriş yerlerindeki alaca karanlık
kısımlarda duvara asılırken görülür. Mağaralarda yaşayan diğer
hayvanların aksine gündüzün en aydınlık zamanlarında dışarı çıkarlar.
Mağarada
yaşayan türlerin dışında anoller anollerin çoğu renk değiştirmeyi
başarırlar. Bu yetenek çok defa abartılır ve anollerin yaprağın üstüne
bırakılınca yeşil, kütüğün üzerine konunca kahverengi oldukları iddia
edilir. Deneyler ve gözlemler anollerin renginin ısı, ışık yoğunluğu ve
duygu durumuna bağlı olduğunu ortaya çıkarmıştır. Fonun rengi anolleri
bir dereceye kadar etkiler. Ama hayvanlar serin bir yere (10 C)
götürüldükleri zaman fon ne olursa olsun, renkleri kahverengine döner.
Eğer sıcaklık yükseltilirse (21 C) o zaman da yeşil olurlar ama
ışıkların sönük olması şartıyla. Işık parlak olursa yine kahverengi
kalırlar. Sonra tekrar sıcaklık 6-8 C arttırıldığında anollerin rengi
uçuk yeşil olur. Işık ne duruda olursa olsun bu renkde kalırlar
Renk
değiştirme mekanizması değişik tür sürüngenlerde farklıdır.
Bukalemunlarda renk değimesini sağlayan pigment hücrelerini sinirler
yönetir. Bu yüzden bir bukalemun çok çabuk ren değiştirebilr. Anollerde
ise hücreleri hormonlar kontrol eder. İntermedin adı verilen bu
kimyasal haberciyi beynin alt kısmında bulunan pitüt bezi kana salar.
Kan intermedini renk hücrelerine taşır. Hormon da, hücrelerin
içlerindeki renk yoğunluğunu değiştirmesini sağlar. Bu, sinir
sisteminin hareketine göre ağır bir işlemdir. Bu bakımdan anollerin
renk değiştirmesi on dakika alabilir. Renk değişimini yöneten pitüt
bezi beynin duygulardan sorumlu olan kısmına yakındır. Onun için
erkeklerin renginin saldırganlıklarından etkilenmesine şaşmamak
gerekir. Yeşil bir erkek anolun rengi bir dövüşü kazandığı zaman daha
parlaklaşır. Kaybettiği zaman ise kahverengine döner.  
ÇİFTLEŞME DAVRANIŞLARI
Erkek
anol dişiden daha iri ve daha parlak renklidir. endine bir yer ayırır
ve topraklarını diğer erkeklere karşı boyun torbasının renklerini
göstererek ve zaman zaman da kavga ederek korur. Toprak kavgalarından
başka bir de üst-ast düzeni vardır (bu duruma, ilk defa tavuklarda
incelendiği için "gagalama sırası" adı verilir). Bu sistem de iri
erkekler orta boyları, orta boylar da küçükleri ezer. Böyle çatışmalar
pek kısa sürer. Çünkü daha zayıf olan erkek haddini bilir ve hemen
geriler. Eşit güçte iki erkek, topraklarının sınırında
karşılaştıklarında kavga daha ilgi çekici olur. Ama sonuç her zaman
kesin gösükmeyebilir. İki rakip şişinerek yanyana birbirlerinin
etrafında dönerler. Sonra biri gövdesini yerden kaldırarak parlak
renkli boyun kesesini şişirir. Aynı zamanda kuyruğunu aşşağı yukarı
sallar. Diğeri de aynı şeyi yapar. Anoller birkaç dakika bu pozda
kaldıktan sonra tekrar dolaşmaya başlarlar. Bazen bu şekilde pek çok
gösteri yapılır ve sonunda tarafların birbileri karşı duydukları ilgi
söner. Uzaklaşıp giderler, mücadele kesin bir sonuca bağlanmamış olur.
Anoller ender olarak dövüş ederler. Birbirlerini çeneleriyle
yakalayarak tepinip dururlar. Sonunda biri kurtularak hızla kaçar.
Böyle gösteriler ve boğuşmalar, gerçek kavgadan çok, bir korkutma ve
kuvvet denemesidir. Erkek,
boyun kesesini dişiyi çekmek için de kullanır. Eğer dişi razıysa, nazlı
nazlı başını yan çevirir. Erkek ona arkadan yaklaşır. Çeneleriyle
dişiyi ensesinden yakalar, sonra bacağını tutmak için art ayağını
eşinin gövdesinin üstüne koyar. Kuyruğunu dişininkinin altına uzatır ve
çiftleşme olur. Hayvanlar aleminde bir erkeğin tehdit olarak algıladığı
ve saldırganca karşılık vediği bir hareketi, bir dişinin kur olarak
algıladığı ve uysalca rıza gösterdiği sık görülür. Dişi
kertenkele yumurtalarını hemen hemen her zaman toprağa bırakır. Bunun
için ağaçtan inerek burnuyla yerde bir çukur kazar. Yumurtaları bu
çukura bırakır. Yumurtalar yan kaçarsa hayvan bunları çukura iter.
Sonra da deliği doldurur. Mağara anollerinin değişik bir yöntemleri
vardır. Dişiler yumurtalarını mağara duvarlarının çatlaklarına ya da
sarkıtların aralarına iki-yedi yumurtadan oluşan kümeler halinde
bırakır. Anol her seferinde sadece bir ya da iki yumurta yapar. Onun
için bu yığınların birkaç dişinin yumurtalrından oluştuğu
anlaşılmaktadır. Dişi
anol yumurtaların başında beklemez. Bunlar 6-10 hafta sonra
çatlarlar.Çatlama döneminde yer anol yavrularıyla kaynar gibidir.  
BİRÇOK DÜŞMAN
Şahinler,
kediler, firavun fareleri ve diğer birçok yırtıcı hayvan anolleri
öldürürler. Bir deney sırasında 200 anol işaretlenmiş ve sonra bu
sürüngenler salıverilmişlerdir. Bir yıl sonra bu sürüden sadece
dördünün sağ olduğu görülmüş, onlar da sonraki 6 ay içerisinde
ölmüşlerdir. Fazla çoğalan hayvanların çoğunda olduğu gibi, yavrulama
ve ölüm oranı fazladır. Anollerden pek azı tam ergin çağa
erişebilirler. Oysa bir anolün bir terraryumda 6 yıldan biraz daha uzun
bir süre yaşayabildiği görülmüştür.
AYNAYA SALDIRI
Diğer
hayvanlarda olduğu gibi erkek kertenkelerde de kendisine ait yer
duygusu çok güçlüdür. Anol zamanının önemli bir kısmını, bölgesine
giren diğer erkelere karşı tehdit dolu gösteriler yapmaya ayırır.
Bardabosda
bir eve bir anol yerleşmişti. Ev sahipleri kertenkelenin kendi
görüntüsüne nasıl bir tepki göstereceğini anlamak için, bir duvara ayna
dayayarak bir deneye giriştiler. Hayvanı üç gün sonra aynanın
karşısında kendi görüntüsüne karşı gösteri yaparken buldular. Hayvan,
bunu bir saat çeyrek dakika sürdürdü. Ondan sonra hayali rakibine
haddini bildirmek için hergün aynanın önüne gitti. Kertenkele, bu
gösteriler arasında telaşla aynanın önünde gidip geliyor, ya da
aynadaki görüntüsünü ısırmaya çalışıyordu. Bir kaç defa da sanki
düşmanını arıyormuş gibi aynanın arkasına baktığı görüldü. Bazen
bu durum hemen hemen üç saat sürüyor, sonunda hayvan iyice
bitkinleşiyordu. Aynada sihirli bir kuvvet vardı sanki. Bir defa önüne
geçince bir daha ayrılamıyor, kendi görüntüsünün etkisinde kalıyor,
sanki büyülenmiş gibi oluyordu. Ancak biri odaya girip kendisini
rahatsız ettiği zaman bu durum sona eriyordu. Sürüngen o zaman arka
kapıdan çıkarak basamaklarda dinleniyor, arada sırada da yakındaki
ağaçta ya da avlunun dibindeki duvarda dolaşan kertenkelelere boyun
kesesini şişiriyordu. Genellikle bir saat içerisinde tekrar aynanın
önüne dönüyordu. Ama bazen de saldırganca bir çıkış yaptıktan sonra
gidiyor ve bütün gün dönmüyordu.
Altı
haftanın sonunda, anol, hala kendi görüntüsünün etkisinde gibiydi.
Artık ayna önünde faal gösteriler yapmaktan vaz geçmişti ama, yine de
bir aşşağı bir yukarı dolaşıyor, zaman zaman da kendi görüntüsünü
ısırmaya çalışıyordu. Binde bir de bıyun kesesini şişiriyor fakat başka
gösteri yapmıyordu.
Bu, kertenkele için sunibir durumdu. Normal
durumda ne bu kadar uzun süre gösteri yapar, ne de öylesine çabalardı.
Çünkü ya o rakibini uzaklaştıracaktı ya da diğer onu. Bu denemenin
önemi şuradadır: Anol için aynadaki görüntüsü arazisine girmiş başka
bir erkekti. Anolün bu "diğer erkeği" hatırladığı, hayali rakibini pek
unutamadığı anlaşılıyordu. Anolün evin bir başka tarafında, ya da arka
kapının önündeki basamaklarda karnını doyururken ya da dinlenirken
birdenbire yaptığı her şeyi yarıda bırakıp aynanın durduğu odaya
koştuğu da olurdu. O zaman gövde gösterileri yeniden başlardı. Bu durum
pencereler çarpan kuşların bir yönünün yorumlanması bakımından da
önemlidir. Yani kertenkelenin aynada görüntüsünü gördüğü zaman onu
rakip bir erkek saymasıyla da ilgili değildir. Anol kaç defa öbür odada
ilgilenmesi gereken bir rakibi olduğunu hatırlamış gibi davranmışdır.
BAKIMI
Terraryum:
100*60*80
cm (boy*en*yükseklik) bir terraryum anolünüzün rahat bir şekilde
gelişmesini ve strese girmemesini sağlayacaktır. Terraryumun karşılıklı
iki tarafının ve üstünün bir kısımlarının sineklik, kafes vb. olması
gerekir. İçeride oluşması gereken temiz hava sirkülasyonunu
sağlayacaktır bu durum. Terraryumun bol bitkili olması anol için daha
doğal bir ortam sağlayacaktır. Vaktinin çoğunu ağaçlarda geçiren
anoller için, terraryumda tırmanabileceği yüksek alanlar yaratmak
önemlidir. Taban malzemesi olarak sürüngen toprağı kullanılabilir. Her
hayvanın bakımın da olduğu gibi anollerin bakımında da hijyen çok
önemlidir. Dışkılar ve besin artıkları kısa zamanda terraryumdan
uzaklaştırılmalıdır. Periyodik temizliğin yanı sıra 3 ayda bir komple
bir temizliğe gidilmeli, taban malzemesi yenisiyle değiştirlimelidir.
Dekorasyon için kullanılan malzemeler alalade, dışarıdan getirdiğimiz
taş, kaya, kütük ve dallar olmamalıdır. Koyduğumuz herhangi bir
aksesuarı dezenfekte edip, parazit, bakteri riskini ortadan
kaldırmalıyız.  
Sıcaklık, Nem ve Aydınlatma:
Terraryumun
sıcaklığı 27-30 C derece arası olmalıdır. Kullanılacak taban ısıtıcı ve
spot lambayla bu sıcaklıklar elde edilebilir. Spot lambayla
oluşturalacak güneşlenme alanında sıcaklık 35 C dereceyi bulmalıdır.
Ayrıca sürüngenimizin gerektğinde vücut ısısını düşürebileceği kısmen
serin bölgeler olmalıdır.
Nem için terraryumda bir su kabı
bulundurmalıyız. İstediğinde içine girebilecek büyüklükteki su kabımız
çok derin olmamalı, rahatça girip çıkabileceği bir şekilde olamalıdır.
Su hergün tazelenmeli, suya dışkılanılması halinde su hemen
değiştirilmeli, kap dezenfekte edilmelidir. Nemin istenilen düzeyde
olması için günde birkaç kez terraryuma su püskürtülebilir.
Uva
ve uvb ışınları yayan, sürüngenler için kullanılan florasan ya da
ampuller , anolün metabolizması için gerekli uv ışınlarını temin etmesi
için gereklidir. 10-12 saatlik bir fotoperiyot anolün bu ihtiyacını
karşılayacaktır.
Beslenme:
Anoller
canlı yemle beslenen, etçil sürüngenlerdir. Un kurtları, çekirgeler,
cırcır böcekleri, yavru fareler yem olarak kullanılabilir. Ayrıca bazı
meyve çeşitlerini de severek yerler.
Haftada bir kalsiyum ve vitamin takviyesi uygulanmalıdır. | |
|
