Balıklarda Renk Oluşumu

Konu: Balıklarda Renk Oluşumu Çarş. Ara. 30, 2009 2:52 pm

Chiclid Türü Balıklarda Renk Oluşumu (Kontrolü ve Artırılması) Jeson SELONG- Çeviri
Renk
oluşumu endokrin ve sinir sistemi tarafından kontrol edilir fakat
pigment oluşumuna neden olan maddeleri içeren diyet balıkların renk
oluşumunda önemli bir role sahiptir. Endokrin ve sinir sistemi
balıkların renk oluşumunda beraber çalışırlar. Hipofiz bezi balığın
yaşamı boyunca ama özellikle erişkinliğe ulaşıncaya kadar renk
pigmentlerinin üretimini ve depolanmasını kontrol eder. Pigment üretimi
ve depolanması sıklıkla olgunluğa geçişte artar. Çoğu türler eş bulmak
ve kamufle olmak için renklerini kullanır. Chiclid ailesinin balıkları
özellikler mature (olgun) erkeklerin renkleriyle tanınırlar. Otonom
sinir sistemi tankda bulunan agresif diğer balıklar veya doğada diğer
yırtıcılar gibi uyaranlara cevap olarak hızlı renk değişimlerini
yönetir. Ancak hiç kimse bu tür bir renk oluşumunu gözlememiştir.
(Tehlikelere karşı aniden renk değişimi)

Ksantofil pigmentleri popüler chiclid’lerin (Labidochromis caeruleus) sarı renk oluşumundan sorumludur.

Kramatofor
olarak isimlendirilen özelleşmiş pigment hücreleri pulların altında
bulunurlar. Bu hücreler pigment granüllerinin tüm yüzey boyunca
dağılmasına izin verecek şekilde dallanırlar. Ayrıca bu hücreler balık
renk oluşumunda bazı hızlı değişiklikler ve varyasyonların da
sebebidir. İlave olarak iridofores olarak isimlendirilen
kramatoforlarda, renksiz purin kristalleri mevcuttur. Bu kristaller
iridofores içinde hareket edecek büyüklüktedirler fakat balıkların
yapısal veya temel renk oluşumu ve renklerin yüzeye yansıtılmasını
sağlamak için birikmiş durumdadırlar. İridoforesler özellikle küçük
pelagic balıkların da parlak gümüş renk oluşumundan sorumludurlar. Bu
hücreler ışığı yansıtabilirler ve balığın alttan bakıldığında parlak
üstten bakıldığında koyu görünen yerlerinde ters gölge etkisi
oluşturmaktan sorumludurlar. Bu mekanizma yırtıcılardan korunmada
yardımcı olmaktadır.
Pigmentler kendi
renkleriyle karakterizedirler. Karatonoid pigmentleri kırmızı ve
turuncudur. Ksantofiller sarı. Melanin pigmentleri siyah veya
kahverengidir. Phycocyanin mavi-yeşil alg kaynaklı mavi bir pigmenttir.
Mavi pigment içeren hücrelerin üzerindeki sarı renk pigmentleri yeşil
rengin oluşumuna sebep olurlar. Balıklar bazı pigmentleri üretebilir
fakat diğerleri (pigmentler) diyetle alınmalıdır. Siyah ve kahverengi
pigmentleri melanosit denilen hücrelerde üretilirler. Balıklar
ksantofil ve karotonoid pigmentlerini üretemezler. Bu yüzden bu
pigmentlerin diyetle alınması gereklidir.

“Spirulina” algi mavi renk veren pigmentlerin kaynağıdır.

Pigmentleri
doğal kaynakları çoğu balık diyetlerinde mevcuttur. Renk artıran
diyetler süs balıklarında renk artırılmasında ilave doğal pigmentleri
içerir. Karotonoid pigmenti çoğu tatlı ve tuzlu su omurgalısında
bulunur(astaxanthin). Bu pigment somon rengine benzer karakteristik bir
renk verir ve akvaryum balıklarının diyetlerinde protein kaynağı olarak
kullanılan somon, karides ve krill etlerinde mevcuttur. Doğal
astaxanthin veya sentetik olanı (cantaxanthin) kırmızı ve turuncu renk
oluşumunu sağlamak için diyetlere katılabilir. Bu karotonoidler çiftlik
balıklarında arzu edilen şerit şeklinde kırmızı renk oluşması için sık
sık diyetlerine eklenir. Ksantofiller mısır gluteni ve kurutulmuş
yumurtada bulunurla sarı rengin artırılması için bu maddeler diyete
eklenmelidir. Kadife çiçeğinin taç yaprakları da ksantofil kaynağı
olarak kullanılabilir. Mavi-yeşil alg sipurulina zengin bir phycocyanin
kaynağıdır ve mavi rengin artırılması için diyete eklenmelidir. Bu
maddelerin pahalı olması sebebiyle tropikal balık yemlerinde miktarları
sınırlıdır. Pigmentlerin bu doğal kaynakları süs balıklarında renk
artırmada rutin olarak kullanılan çeşitli metotlarla tezat oluşturur.

Karotonoid pigmentinden zengin diyet “Labeotropheus trewavasae”nin parlak kırmızı turuncu renginin sürdürmesine yardımcı olacaktır

Süs
balıklarında renk artırmada süren tartışma hormon içeren yemler ve
balık boyalarından söz etmeden tamamlanmayacaktır. Aslında renksiz
balıkları boyama uygulaması oldukça yaygın hale geldi. Neon renkli
boyalar toksik değildir fakat boyama esnasında tutma ve boya uygulama
balığı strese sokar ve çeşitli hastalıklara davetiye çıkarır. Bu
hastalıklar daha çok contract ich ve mantar enfeksiyonlarıdır. Boya
zamanla dökülür ve balık eski renksiz haline döner ki bazı kişiler
boylı balıklar için ekstra para vermiş olduklarından endişelenirler.
Renksiz balıkların boyanması son günlerde oldukça popüler hale
gelmiştir. Balıkların boya içeren tanklara daldırılması ve elle
tutulması biraz önce bahsedilen hastalıkların oluşmasına yol açar.
Balıklarda renklerdime amaçlı kullanılan hormonlar onların erken
olgunlaşmasına neden olur. Diyete testosteron takviyesi kramotofor
pigmentlerin salınımına ve vaktinden önce depolanmasına sebep olur.
Balıklar önce donuk genç renkleri gösterir sonra tam erişkin rengini
gösterebilirler. Hormonla tedavi edilen (renklendirilen) balıkların
tümü erkek olur ve sterildir (kısırdır) ve renklerinin devam
ettirilmesi için devamlı dietlerine hormon takviyesi yapılmalıdır. Genç
balıkların cinsiyeti genellikle değişebilir ve hormon diyeti ,
testosteron diyetinin sürdürülmesi tüm balıkları erkek yapar.
Kontrolsüz olarak verilen testostreon sonucu balıklar kısırlaşır.
Balıklara hormon tedavisi kesildiğinde hormonların endojen (vücut
içinde üretilen) üretimi durur ve sonuçta renk oluşumu sürdürülemez.
Hormon içeren balık yemlerinin kullanılması Tilapi türleri için ticari
anlamda yasaldır. Tilapia yetiştiricileri bu türlerin satış boyuna
ulaşması için sıklıkla olgunlaşmasına engel olurlar. Balık üreticisi
eğer balıkların üremesi ve olgunlaşmasına izin verirse (normal
gelişimlerini beklerse)üretme havuzlarında balıkların farklı boylarda
ve bodur kalmalarına sebep olur. Diyetler hem de balık kaslarının
yerine üreme hücrelerini etkilemektedir. Hormon içeren besinler tilapia
büyütme havuzlarındaki tüm balıkları erkek yapmak için kullanılır. Bu
diyetler erkeklerin daha hızlı büyümesine sebep olduğu için testosteron
içerir. Bu besin takviyesi büyütme havuzlarından önce genç balıklara
verilmektedir ve şu an FDA tarafından gerekli izin beklenmektedir.
Güncel durum bu yemlerin süs balığı yetiştiricileri ve hobicilerde bu
yemlerin yaygın olmadığıdır ama cichlidlerin dışında göze çarpan çoğu
süs balığını kapsayan bir durum bu balıklarda bu maddelerin çok küçük
oranda kullanıldığıdır. Satın aldığınız balığın canlılığı, diriliği
dışında hormon takviyesi olan yemlerle beslenip beslenmediğini
söyletecek spesifik bir durum yoktur.
Süs
balıklarında su kalitesi renk oluşumunda oldukça önemli bir rol oynar.
Su kalitesinin bozulması balıklarda baskı ve stresi artırır ve
renklerinin köreltebilir. Yüksek kaliteli biyolojik filtre ve rutin (en
az haftada iki kez) su değişimi balıkların en parlak renklerini
sergileyecekleri bir çevre sunar.
Hobiciler
kendilerinin hazırlamış olduğu renk artırıcı diyetleri de denemek
isterler. Yayınlamış oldukları jelatin bazlı gıdalar için çeşitli
reçeteler vardır (Moe, 1982 ve Konings 1993). Bu diyetlerin protein
kısımlarını içeren kısmının somon balık ürünleriyle oluşturulmasını
tavsiye edebilirim. Som balığı kırmızı rengi veren karotonoidlerin iyi
bir kaynağıdır. İlave olarak som balığı kullanılarak oluşturulan
diyette tüm aminoasitler olacak ve som balığındaki yüksek lipit içeriği
proteinlerin yararlanımında faydalı olacaktır. Yüksek kaliteli saf
spirulina tozunun ilavesi mavi renk oluşumuna katkıda bulunacaktır. Bu
madde su kültürü yapan satıcılardan temin edilebilir. Herhangi bir
jelatin tabanlı diyet tazeliğini sürdürebilmesi için buzlukta
saklanmalıdır ve birkaç hafta içinde tüketilmelidir. İyi su kalitesi
ile birlikte pigmentlerden zengin farklı diyetlerle besleme, balıklarda
canlı renklerin oluşmasına katkı sağlayacaktır.

Orjinal Metin: http://www.bigskycichlids.com/coloration_article.htm
Çeviren Mehmet ÖZ, Veteriner Hekim
Faydalı olması dileğiyle...

» Balıklarda Üreme
» Alglerin oluşumu ve önlenmesi
» RENK MAMALARI
» Renk Kanarya
» güvercin renk degişimi