Yazan: Onur Can Bakır Pygocentrus NattereriÖnemli not: Konu
anlatımı boyunca P.Nattereri yerine piranha kelimesini kullanacağım. Bu
konu içinde her piranha kelimesi nattereriyi ifade etmektedir. Diğer
piranha türleri için bir konuşma yoktur... eğerki bu uyarı dikkate
alınmaz ise bütün piranhaların üreme yöntemi aynı anlamı çıkacaktır.
Piranhalar(buradaki piranha genel olarak kullanıldı), characinlerin etçil beslenen kısmını oluşturur. Characin balıkları
omnivorolup hem et hem ot yiyen balıklardır. Fakat piranhalar böyle değildir
sadece et ile beslenirler. Bu sebeplede karakterleri çok farklıdır ve
bu üreme tarzlarına da etki eder. Genel olarak bakınca aynı şekilde
ürerler fakat hiç bir characins yavrular çıkana kadar cichlidler gibi
yumurtasına bakmaz iken piranhalar yavruların güvenle yumurtadan
çıkması için bakar ve yumurtaları havalandırır.
Buradan sonra piranha=nattereri Piranhalar
üreme zamanı zift gibi simsiyah bir renk alırlar. Ancak diişi balık
erkeğe nazaran daha kahverengiye çalar...Doğada üreme zamanı sürüden
ayrılan bir çift piranha sakin ve az akıntılı bir yer bulurlar. burada
erkek balık yuva hazırlar. (dikkat bunu başka hiçbir characin yapmaz)
Yeri geldiğinde çukurluğu sağlayamayan erkek balık yuvaya çalı çirpı
bile taşır. Ağzıyla ve kuyru yardımıyla dal parçaları ile çalılardan
oluşturduğu yuvayı çukurlaştırır. Daha sonra dişiyi bu bölegeye çekmek
için kurlarına başlar...
Erkek dişiye yuvayı gösterir gibi resmen amuda kalkar ve çenesiyle yere vurur.
Bu
hareketin ardından dişi erkeğe yanaşır ve erkeğin çekilmesi ile aynı
hareketi yaparak dişide yuvaya bakar. Bu dişinin yuvayı beğenmesi
anlamına gelir.
Ardından dişi ile erkek birbirlerine dayanıp sağlı sollu birbirlerine sürtünmeye başlarlar ve yuvanın üstünde dönüp dururlar...
Bir süre sonra yumurtalama işlemi başlar
Yumurtlama
işlemi başladıktan hemen sonra artık sürtünme işi çarpışmaya döner çok
sert bir şekilde erkek dişinin karnına vurarak yumurtaları döker...
Yumurtalar
tamamen döküldükten sonra erkek balık yuvanın başında kalır ve yavrular
çıkana kadar orayı gözler ve korur... Yavrular çıkmaya başladıktan
sonra erkek yüzmeye başlayana kadar onlara bakar ve daha sonra orayı
terkeder...
Piranhalar yukarıda bahsettiğim gibi davranışlar sergileyerek ürerler.
Piranhaların
üreme için eş tutması gerekir. Fakat bu eş tutma işlemi hep yanlış
anlaşılır. Tek eşli değillerdir. Bir defa yavru veren çift bir daha
yavru verecek diye bir kailde yoktur... Dişi hazır olduğunda erkekler
birbiri ile yarışırlar ve kazanan dişiye sahip olur. Akvaryumda yavru
veren çiftlerin yanına bir daha başka erkek koyulmazsa büyük ihtimalle
onlar sürekli yavru vermeye devam ederler ancak bu zorunluluktan ileri
gelir. Doğada eş tutup cichlidler gibi sürekli aynı balıklar birbirleri
ile çiftleşiop yavru vermezler... Erkeklerin kavgalarının sonuçlarına
bağlıdır dişinin kiminle üremeye gideceği....
Dişi ve
erkeklerinizi ayırt edip bir başka akvaryuma ayırarak kavgasız
gürültüsüz zorunlu olarak onların üremesini sağlayabilirsiniz ama eğer
dişi daha baskın ise erkeği kabul etmeyip öldürebilir. Dişiler biraz
nazlı ve genelde erkeklerden daha kaslıdır. Erkeklerin dominandlık
kavgalarını izlemeden bir erkek balığı kabul etmeyebilir. (özellikle
agresif balıklarda bu olur)
Bu nedenle sürü içinde oluşan
kavgalara engel olamamak gerekir... Kavgalar her zaman ölümcül
değildir. Eğer bir dişi için kavga ediliyor ise sadece güç
gösterisidir. Üreme zamanı zaten çok iştahlı olmaz ve birbirlerini
parçalamazlar...
Üretim için ana
tankuygun değildir. Eğer ana tankta yumurtlama işlemi gerçekleşirse o
yumurtaları oradan toplamak en doğrusu olacaktır. Eş tuttuğunu
anladığınız çifti baştan ayırmak en mantıklısı olacaktır.
Ayıracağınız
tanken az 200 litre ve küp şeklinde olabilirse onlar için daha rahat olur.
Ve akvaryum dekorsuz ve kumsuz olması daha iyi olacaktır.
Akvaryum
dekor edilecek ise iri çakıllar tabana yerleştirilmelidir. (İnce kumu
zor kazarlar) İri çakıllar en fazla 2-3 cm boyutlarda olmalı ki bunları
kaldırıp atabilsinler yada ittirebilsinler... Aslında benim tavsiyem
akvaryumun tabanı boş bırakılıp sadece bir tarafa
kum koymaktır. Bu kısım arka taraflarda olursa daha iyi olur, çünkü kesin oraya gidip yumurta bırakırlar...
Eğer
bulunabilirse ince cam yaprakları vb dallar akvaryum tabanına
serpiştirilmelidir. Bunları toparlayıp yumurta alanına götürürler.
Çünkü yumurtaların yapışması gerekir ve onlarda bunları bu amaçla
kullanırlar...
gal_register('gal_142_5596', '1', '1', '0', '0', '0');
Üreme başlarken yukarıdaki üreme öncesi bahsettiğim davranışlara benzer davranışlar sergilerler.
Erkek dişi yanına gelerek karnını dişinin karnına sürter ve çenesi ile dişiyi hazırladığı yuvaya ittirir...
Bu
işlemler sonucu dişinin karnına vurulan darbeler donucu dişi ilk
yumurtalarını bırakır. Ve erkek bunu görünce dişinin yanına resmen
yapışır ve yaklaşık yarım saat sürecek olan yumurtlama işlemi başlar.
Dişi bir seferde 100-200 yumurta saçar ve bu işlemi 8-10 defa
tekrarlarlar...
Bu
işlem toplamda 1,5 yada 2 saati bulur. Bütün bu yumurtlama işlemleri
sona erdiğinde dişi oradan uzaklaşır ve bir kenara çekilip dinlenir.
Erkek ise yumurtaların başında kalıp onları kollar ve gözetir...
Kanat(yani solungaç arkası
yüzgeçleri) ile yumurtalar üzerine sürekli taze su gönderir ve üzerlerine toplanan şeyleri temizler..
Piranhaların saçtıkları yumurtalar...
,
Ve erkek saçılan yumurtaların başında beklerken...
Erkek
balık her ne kadar yumurtaları kollasa onlara baksa bile onu ayırmak ve
ana tanka almak daha uygun olacaktır... Çünkü yumurtalara akvaryum
ortamında bakarken yaşadığı bir stres sonucu onları yiyebilir...
Evet
yanlış duymadınız yiyebilir... Erkek piranhalar bu dönemde çok agresif
ve stresli olurlar. Eğerki sizi başa çıkılmayacak bir rakip olarak
görür ise yumurtaları size kaptıracağına onları yemeyi tercih
edecektir...
Bu nedenle onu oradan almak daha uygun olacaktır. Aslında onu alıp ana tanka koymaktansa ona uygun bir dinlenme
tankı oluşturup üreme sonrası kendini toparlayana kadar oraya nakledilmesi daha uygun olacaktır...
Peki bu durumda yumurtaların mantarlaşmaması için ne yapmalıyız???Yumurtalar mantar olamaması için yakınlarında bir yere bir hava taşı yada
hava motoruile çalışan sünger filtre koyamlıyız. Hava taşı yumurtaları yerinden
kıpırtarak yada havanın onlara teması sonucu onların bozulmasına neden
olabilir. Bu nedenle sünger filtreyi tavsiye ederim. Güçlü bir
hava motoru ile su iyice dalgalandırıldığı taktirde ve sık su değişimleri ile yumurtaları bozulmadan koruyabiliriz...
Bir süre sonra yavrular oluşmaya başlayacaktır. Ve kuyruklarını kıpırdatan küçük kılcıklar halinde belireceklerdir...
Yavrular 2-3 gün içinde tamamiyle oluşup yüzme girişiminde bulunacaklardır...
Bu andan itibaren(yüzmeye başladıktan sonra) onlara
artemia ve
su piresi gibi yemler verilmelidir.
Zaten kısa sürede irileşmeye başlarlar ve değişik boyutlarda yemler yiyecek boyutlara gelirler.
1 haftalık piranha yavrusu...
Yaklaşık 1 aylık piranha yavruları...
Bu tablodan da gelişimlerini ayrıca görebilirsiniz...
Su koşulları;pH: 6.5 olmalıdır... ancak 6.0 ila 7.0 arasında ki bir değerde de üretim yapılabilir...
Gh: 5-10 arası yumuşak su olmalıdır...
Nitrit, nitrat ve amonyak değerleri sıfıra yakın hatta sıfır olmalıdır...
Üretim zamanı suya
yem atılmamalıdır. Verilecekse bile çok az verilmelidir. Artık et parçaları, yağlar, balıkların dışkıları su değerlerini bozarlar...
Isı:Normalde piranha besi ısısı 26-28ºc 'dir. Ancak bu ısı üretim
akvaryumunda ilk başta 26ºc daha sonra 28-30ºc 'ye yavaş yavaş
çıkartılmalıdır. Daha sonra tekrar 26ºc 'ye indirilmelidir. Bu süre bir
veya bir buçuk hafta gibi uzun bir süre olabilir. Suyun yavaş yavaş
ısınması sırasında bir hortum yardımı ile her gün akvaryumdan 3 parmak
suyu boşaltmak daha sonrada ısının eski haline gelmesi sırasında
boşaltmış olduğunuz suyu yavaş yavaş yine bir hortum yardımı ile 2 veya
3 günde akvaryuma eklemek balığı üremeye teşvik eder. Bunun sebebi
doğal ortamlarında kuraklık zamanı ve yağmurların başlamasıyla
alakalıdır. Kuraklık zamanı bittiğinde yağmurların başlaması nehir
yatağının taşmasına ve piranhaların her yere yayılmasına sebep olur. Su
altında kalmış ağaçlar ve tarlalar üzerinde gezinen piranhalar
buralarda yumurta dökerler. Akvaryumda kandırma yöntemi dediğim bu
yöntem ile piranhaları üretebilirsiniz. Ancak bu yöntem osmos cihazı
kullananlar için geçerli değildir. Osmos kullananlar için
akvaryumlarında ısıyı 26-28ºc de tutmaları yeterlidir.
Piranha
üretmek için en azından neon üretebilmek bile önemlidir. Neon ile
piranha aynı şekilde yumurta dökerler. Fakat piranha mizacı ve
boyutları sebebi ile biraz daha özen daha büyük bir yer ister. Aslında
neon balığının boyutlarına göre hesap yaparsak akvaryum istekleri pekte
farklı değildir. 40 cm bir akvaryum içinde 4cm bir neon düşünün birde
150 cm bir akvaryumda 15 cm piranhayı göz önüne getirin. Aslında bir
fark yok ikisi de boyuna göre kendinden en az 10 ila 15 kat uzun bir
akvaryum istiyor...
Yavruların büyütüleceği akvaryumda önemli su koşulları:pH: 6,5 - 7,5 arasında ama sabit olmalıdır. Eğerki değişken bir
pH değeri olur ise yavrularda şekil bozukluğu vs rastlanabilir.
Isı: 28ºc 'da sabit olmalıdır. Aksi taktirde değişikliklere karşı hassas olan yavrularınızda büyük kayıp verebilrisiniz...
Toplam Sertlik: 10º dan az olmalıdır...
Nitrat ve nitrite karşı oldukça hassas olan yavrular için bu değerler büyük önem taşır. Sık su değişimleri yaparak
nitrat patlamasının önüne geçmeye çalışılmalıdır. Yavru akvaryumunda da
nitrat patlaması olurmu demeyin. Özellikle ilk haftalarda verdiğiniz yemlerin kalıntıları ve o küçük balık ordusunun dışkıları
nitrat patlamasına neden olur. Tabi yavru akvaryumunuz yeterli büyüklükte ise çok korkulacak bir durum yoktur.
Araya unuttuğum su koşularını dahil ettikten sonra kaldığımız yerden devam edelim....1 aydan sonra yavruların beslenmesi...Bir
aydan sonra yavrular artık şekil sahibi olur ve dişleride gelişmeye
başlar. Bu andan intibaren verdiğiniz yemler hem karakterleri
açısından, hemde renkleri açısından çok önemlidir. Ayrıca dişleri
gelişme aşamasında olduğu için sağlam olması için kopartarak
yiyecekleri yemler verilmelidir.
Solucan, karides, balık, tavuk ve kırmızı et uygun yemlerdir...
Karidesin fazla verilmesi balığın
karın renklerinin çok güzel kızarmasına sebep olur. Ancak herşeyin fazlası gibi bununda fazlası
zararlıdır.
2 aylık oldukları zaman artık renklenmeye başlarlar ve burada vereceğiniz yemler çok önemlidir...
Yukarıdaki
resimde yanaklarındaki renklenme görülebilmektedir. Eğer kırmızı et
verilirse bu renk bu tonlarda kalacaktır. Koyu bir turuncu vucuda
yayılacaktır.
Verilmesi gereken yemler doğasına uygun olarak
tercih edilmelidir. Piranhalar sürekli kırmızı et yemezler. Su içinde
yaşayan bir canlı ne kadar sık olarak kırmızı et bulup yiyebilir.
Bunuda düşünmek gerekir. Bu nedenle kırmzıı etin fazla verilmesi hem
balığın geç büyümesine hemde renklerinin soluk olmasına neden
olacaktır...
Solucan, tavuk, hindi, kurbağa, balık gibi yemler
onların gerekli besinleri almasında yeterlidir. Arada sırada kırmızı et
verilmesi de bu yemlerden bulamadıkları proteini kırmızı etten
sağlamaları için iyi olacaktır...
Resimde
benim kendi balığım görülmektedir. Bu renkler tamamiyle gerçektir ne
hormon nede karides verilmemiştir. Bu güne kadar karidesin daha 2 yada
3 defa tadını aldılar o kadar...
Verdiğim yemler;Solucan, balık, sosis, tavuk...
Sosis vitamin, kuru
yem,
kabızlık durumunda ıspanak vs yedirmek için çok etkili bir yemdir.
Sosis içine sokulan ıspanak ister istemez balıklar tarafından mideye
indiriliyor... Bazen sosisin içine kuru
yem (pond) yerleştiriyorum ve öyle veriyorum. Aslında sanki daha çok hoşlarına gidiyor