Bu tür için genel nitelikler:
1. Yüksek uçuş ( yasalarla tayin edilmiş)
2. Uzun uçuş (en az 4 saat)
3. Dairesel uçuş ( daire çapı 50-200 m)
4. Grup uçuşu ( sürü 5-14 uçucu içerir)
Yüksek uçucuların uçuşu için bizim iklimimizin uygun koşulları 18-30 derece sıcaklık ve kuzey-batı rüzgarıdır (saniyede 1 metreye kadar hız). Yarışmacı sürü uçuşa çok canlı, dairelerle başlar (daireler 50-200 m çapındadır). Bu uçuş aralıksız yükselme eğilimdedir. Yarış sürüsü en az 5 uçucu içermelidir. 30 dakika uçuştan sonra, güvercinler tayin edilen yükseklikte olmalıdır, eğer bu yüksekliğe iki saatte ulaşamazlarsa hemen diskalifiye olurlar. Tayin edilen yükseklik, güvercinlerin kanat çırpışlarının yerden görülmediği, sadece ufak benekler halinde görüldükleri yüksekliktir. Bu yükseklikte sürü en az 4 saat kalmalıdır, ortalama uçuş 5 ila 7 saat devam edebilir. Bununla birlikte, hava koşulları iyi olduğunda Sırp yüksek uçucularının seviyesi 800-1500 metre arasında olabilir. Bu yükseklikte, güvercinler bulutlar arasında veya arkasında kaybolur ve hatta açık gökyüzünde bile görülemeyebilir. Görülemez uzaklıkta olan bu uçuş 2,5-5 saat sürebilir. Bundan sonra, yarış sürüsü küçük gruplara ayrılır veya sürünün tamamı aşağılara doğru uçar. Aşağı iniş keskince, kademe kademe veya geri getirme (restorable) pozisyonunda olabilir. İniş genellikle 15 dakika ile 2 arasında zaman alır. Geri getirme inişi, inişten önce güvercinlerin birkaç kez yükseklik azalttığı uçuştur. Genç Sırp yüksek uçucuları iyi bir eğitimle, ilk uçuş sezonunda 3-6 saat uçabilir. En iyi sonuç 3-4 yaşlarında beklenir (15 saat durmaksızın uçuş). Yugoslavya’da, Sırp yüksek uçucusu meraklılarının çeşitli kulüpleri yıllık olarak, tayin edilen yükseklikte harcadıkları saatlere göre birincil kalitede olarak değerlendirilen eğitimli sürülerle bir çok yarışma düzenlerler. Sırp yüksek uçucuları için ilk kulüp Belgrad’da 1910 yılında kurulmuştur. Sırp yüksek uçucuları aynı zamanda iki kategoride gösteri sergilerler: Spor ve standart. Spor kategorisinde değerlendirme daha çok güvercinin uçuş rekorlarına bağlıdır (en fazla 80 puan) ve sadece küçük bir kısım güvercinin dış görünüşüne bağlıdır (en fazla 20 puan) Standart kategoride değerlendirme sadece güvercinin dış görünüşüne bağlıdır.TARİH
Sırp hızlı uçucularının en yakın kökeni konusundaki araştırmalar yeterli değildir. Çoğu kişi bu güvercinlerin kökenini Türk güvercinlerine bağlamaktadır. Sırp hızlı uçucularını araştıran İngiliz Jovan Martinovic sansasyonel bir buluş yaptı: Sırp hızlı uçucularının ataları “Illyrian güvercinler”dir. (Columba Illyrica) (Gimpel-Cinperi) Babil İmparatorluğu’nun çöküşünden sonra, bir grup kabile Küçük Asya ve Trakya’dan Balkan bölgesine gelmiştir. Yunan ve Romalılardan sonra bu insanlar Illyrianlar (İllyrliler) ismini kabul ettiler. İllyrian eyaleti oldukça genişti, batıda Adriatik kıyısından kuzeyde bugünkü Slovenya, Hırvatistan’ın kuzey sınırlarına, doğuda Danube nehrine ve batı Moldovya’ya ve güneyde Kosova’ya kadar uzanıyordu. Arnavutluk İllyrianları Eski Babil güvercin türünü taşındıkları yeni bölgeye de getirdiler. Onlara kutsal güvercinler olarak baktılar, çünkü bu güvercinlerden bazıları gökyüzünde çok yükseklere uçtular ve papazlar güvercinlerin Tanrı ile irtibat halinde olduklarını ve mesajcı olarak kullanılabileceklerini düşündüler.
6. yy.’da güney Slavları bu bölgeye göç ettiler ve burada parlak tüylü kutsal güvercinleri buldular ve bu türden etkilendiler. Slavlar bu türe “Başmelek” Güvercini adını verdiler. 13. ve 14. yy.’da Sırp manastırlarında Illyrian güvercinleri Başmelek güvercini olarak beslendi. Sırp kralı Uros’un eşi, kraliçe Helen (Anjous’un) bu güvercinlerin büyük hayranı ve üreticisiydi. Bu güvercinleri yetiştiren kiliselere hediyeler verdi ve itibarlı misafirler olarak değerlendirdi. Ibar nehrindeki manastıra yaptığı bağışlarla manastır bu güzel güvercinlerin şekilleriyle boyandı. Dusan imparatoru zamanında, bu güvercinler avluda ve Pec Patrikhanesinde üretilmiştir. Diğer detaylar göstermiştir ki, Illyrian güvercinleri Sırbistan’da Tanrının başmeleği olarak üretilmiştir. Başmelek ismi özgün bir inancı ve inananların hayatında bu güvercinlerin yerini gösterir. 1389 yılında Osmanlı askerlerinin akınları Sırp ordusunda büyük kayıplara yol açtı ve Sırpların çoğunu kuzeye sürdü. Despot Stefan Lazareviç Türklerden kaçarken Bu güzel güvercinleri Belgrad’a getirdi. Ölümünden sonra, kilise rütbelisi ve Sırp aristokratlarınca takip edilen karısı Dubrovnik, Turklere karşı batıdan yardım istemek üzere gitti . Konvoyda başka şeylerin arasında görkemli Sırp güvercinlerinin de olduğu tarihte yazılmıştır. Sırplar sığınağa giderken güvercinlerini de getirdiler çünkü “eğer güvercinleri yok edersen evin de yok olur” şeklinde bir inançları vardı. Illyrian güvercinleri veya başmelekler Türk otoritesi altında Sırbistan’da yüzyıllarca hayatta kalmalarını güzelliklerine borçludurlar. İşgal döneminde Türkler daha çok kendi güvercinleri olan hacıyatmazları (tepesiz güvercinler) kendi yurtlarından Sırbistan’a getirmişlerdir. Türk güvercinleriyle Illyrian güvercinlerinin çaprazlanmasında sonra Sırp yüksek uçucularının üretilmesi başladı. Bugünün Illyrian güvercinleri ile veya İngilizlerin adlandırmayı tercih ettikleri gibi Başmeleklerle Sırp yüksek uçucularını karşılaştırırsak bu iki tip güvercinin benzer olduğunu, benzer vücut yapısına sahip olduklarını tepeli olduklarını ve koyu bronz renkte olduklarını görürüz. 18yy.’da Güvercin çaprazlama varlıklı Türklerin bir sporu haline geldi. O zamanlarda, Sırp yüksek uçucuları daha çok Belgrad, Nis, Smedevero, Krusevac gibi kasabalarda üretiliyordu. Türkler de bu güvercinlere bakmışlar ve tepeli anlamına gelen “faslije” (feslice) veya “tafesi” adını koymuşlardır. Joca Naumoviç ve detaylı güvercin tanımlaması içeren geniş belgeleri sayesinde Sırp yüksek uçucularının bütün özelliklerini, 19 yy. ortasından bu yana takip edebiliyoruz. Onun belgelerine göre üç renkli güvercinlere o zamanlar alışılmıştı. Bunlar beyaz kanat uçları, siyah omuzları ve diğer kombinasyonları olan kırmızı kül çizgili güvercinlerdi. İngiliz arkeolog A. J. Evans, 1884’de Kosova’da Pec şehrini ziyaret etti. Pec’in eski sulama sisteminin Babil civarında bulunanlarda kesin benzerlikler doğurmuş olabileceğini söyler. Kosova’da Illyrian koyunu, bufalo, eşek, ve küçük atlar da bulunur. Evans, Belgrad’da bir güvercin meraklısı olan Djoka Djordjevic’e “Siz güvercinlerinizin atalarını arıyorsunuz (Sırp yüksek uçucularının) atalar saf Illyrian eski kutsal güvercinlerdir ve onları hala Pec şehrinde bulabilirsiniz”. demiştir.
STANDART ÇALIŞMALARI
Üretim süreci boyunca, Sırp yüksek uçucularının üreticileri, dairesel, yüksek ve uzun uçacak güvercin yapmaya çalıştılar. Uçuşması gereken süre dolmadan inen bütün güvercinleri yok ettiler. Dış görünümü renk ve biçim bir çok Sırp türünde olduğu gibi ikinci sırada gelir. Çünkü Sırp yüksek uçucuları her renk ve desende yetişir. Aynı zamanda bu güvercinlerin az varyasyonu ve modeli vardır. Bütün bu durumlar uzun zamandır Sırp yüksek uçucularının standardını yazmayı imkansız kılmıştır. Sırp yüksek uçucularının ilk topluluğu 1910 yılında Belgrad’da kuruldu. 1. Dünya Savaşı Sırp yüksek uçucularını büyük oranda azalttı fakat bu güvercinlerin çoğunu Krynjevoda kurtaran Milan Stanisavljevic sayesinde Belgrad’ın güvercin üretimi hızla geri döndü. 1922’de 1. Dünya Savaşından sonra Sırp yüksek uçucuları Sırp Topluluğu yeniden kuruldu. Sırp yüksek uçucularının ilk standardı 1972 de basıldı. 1973 Ocak’ta Sombor’da uluslar arası güvercin ve kümes hayvanları şovuna her renkte ve desende 200 Sırp yüksek uçucusundan oluşan bir koleksiyon sunuldu.
Not:
Tarihle ilgili bilgiler Uçan Güvercinler, Josip Pekanovic, kitabından alınmıştır. Sırp yüksek uçucuları eğitimi ve uçuşu hakkında daha fazla bilgiyi GOLUBOVİ LETACI (Uçan güvercinler), Josip Pekanovic, kitabından bulabilirsiniz. Sombor’dan, Josip Pekanoviç’in bu kitabı 1995 de basılmıştır.
SIRP YÜKSEK UÇUCUSUNUN STANDART TANIMLANMASI
Bu standart, bu birinci sınıf uçucuyu Yugoslavya sınırlarının ötesine hediye etme dileğiyle, taleplere yeterli cevapları içeren bütünüyle doyurucu bir Sırp yüksek uçucusu standardını kuracaktır.
Güvercinin adı: Sırp Yüksek uçucusu
Köken, anavatan ve evrim
Köken: Kölelik zamanında ve Türkler tarafından serbest bırakılmadan sonra (Türk işgali sonrası) geliştirilen güvercinlerin atasıdır.
Anavatanı: İç Sırbistan
Evrim: Türk otoritesi tarafından serbest bırakılmadan sonra, Sırp meraklılar bu yüksek uçucunun daha ileri gelişimi ve mükemmelleştirilmesi üzerine, yeni bir çevrede, yükseklik, uzunluk, dairesel uçuş gibi yeni nitelikler üzerine çalıştılar. Bu tarz bir çalışma iyi örneklerin sistematik ve uzmanca seçimine dayanıyordu ve birkaç on yıl sonra yeni güvercini tamamlayacaktı. Aynı zamanda 1910 yılında Belgrad’da kurulan ilk Sırp güvercin topluluğundan da bahsediyoruz. O günden sonra bir çok yarışma düzenlenmiş ve bugün kulüpler arasında yarışmalar yapmaktayız. Bütün bunlar ve çok iyi bir seçilim, nitelikleri tanınmış ve yasalarla kanıtlanmış mükemmel Sırp Yüksek uçucusu yaratmaya yardımcı olmuştur ve bu Sırp Yüksek uçucusu üreticilerine en iyi hediyedir.
Türün nitelikleri
Bu tür güvercinin en önemli nitelikleri:
a) Yüksek uçuş (yasa ile tayin edilmiş)
b) Uzun uçuş (en az dört saat)
c) Grup uçuş
d) Dairesel uçuş
Tanımlama
Baş: Vücutla uyumlu orta büyüklükte bir baş, gelişmiş alın
Gaga: Güçlü ve aşağıya doğru açılı ve hafif kavisli, orta büyüklükte, siyah, beyaz ve ten rengi. Tüylerin rengi ile uyumlu olmak zorunda değil. Burun delikleri orta gelişmiş ve beyaz.
Tepe: Geniş uçlu ve kare
Gözler: Pırlanta rengi ve siyah. Göz kapakları soluk sarı, gri veya çoğunlukla tüylerin rengi ile uyumlu
Boyun: Orta uzunluk ve güçte
Göğüs: Geniş ve güçlü
Kanatlar: Uzun, güçlü, vücuda yapışık konumda ve kuyruk üzerinde taşınır.
Bacaklar: Orta uzunlukta, tüysüz, güçlü pembe renkli
Renk: Tüm renklerde özellikle tek renk mavi, kırmızı ve siyah
Tüyler: vücuda yapışık, parlak ve düz
Kuvvetli kusurlar
Yüksek uçuş (yasa ile tayin edilmiş) yokluğu
En az 4 saat uçuşu başaramama
Kırmızı göz kapakları
Kuyruğun altında taşınan kanatlar
Kuyrukta 14’den fazla tüy
Tüylü bacaklar
Yüzeysel ve derine yerleşmiş tepe
Kaynak:Anadolu Güvercin Kültürü Derneği
Anasayfa 
