30/3/2006 - hayvan hakları hakkında kanun
Kategori: kanunlar
5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu
Hayvan hakları uzmanı Avukat Ahmet Kemal Şenpolat anlatıyor :
Köpek veya kedi geldikten sonra apartman yönetmeliğine eklenen BESLENEMEZ maddesi GEÇERSİZDİR.
Apartmanda hayvan beslemeden önce ne yapmak gerekiyor ?
- Her apartmanın bir yönetmeliği var, önce buna bakmak işleri kolaylaştırır. Bazı sözleşmelerde, çiftlik hayvanlarının evde beslenmesi yasaktır gibi bir madde yer alıyor. Çiftlik hayvanlarının içine kedi ve köpek de dahil! Bu madde varsa onun kaldırılması için çoğunluğu sağlamanın büyük faydası var. Çünkü bu maddeler değiştirilebilir. Bazen apartmanlarda bir daireye köpek alındıktan sonra komşular bu maddeyi ekleyebiliyor. Sonradan eklenmiş bir maddenin hiçbir geçerliliği yok
Ev hayvanlarının ne gibi hakları var ?
- 5199 numaralı Hayvanları Koruma Kanunu’nun beşinci fıkrasında bakıma muhtaç olan hayvanların evden atılamayacağına dair bir uyarı var. Yani, ev hayatına alışmış, yaşlı veya sağlık sorunları olan hayvanları sokağa atmak suç. Ama bırakın hayvan besletenleri, hal bu yasadan haberdar olmayan hukukçular bile var! Hayvanın tahliyesine karar verebiliyorlar ama bir yanda da böyle bir yasa var. Evde baktığı hayvanı sokağa bırakan birine karşı şahitler bulur ve fotoğraf ya a kamera görüntüsü alabilirseniz bu kişi ile ilgili suç duyusunda bulunabilirsiniz.
Türkiye’de apartmanda hayvan besleyenlere karşı açılan davalar en çok hangi şikayetleri dayanıyor ?
- Gürültü ve tüy sorunu görünürde en sık rastlanan sebep. Fakat davalar araştırıldığında aslında komşuluk ilişkilerindeki terslikler ve bambaşka sebeplerden kaynaklanan problemler ortaya çıkıyor. Mesela, bir adam bir sitenin 10.katında köpek besliyor. Ne yandan ne alttan hiçbir daireden şikayet yok. Fakat bloğun zemin katında oturan komşusu köpeğin gürültüsü sebebiyle dava açıyor. Bu gibi davalara çok rastlanıyor ve altından mesela apartmanla ilgili bambaşka bir sorun olduğu ortaya çıkıyor. Birbirlerine karşı kafayı takmış komşulardan biri hayvan besliyorsa, diğeri bu durumu hemen aleyhine kullanmaya kalkabiliyor. Bazıları köpeklerin yürürken çıkardığı tırnak sesinden bile şikayetçi olabiliyor.
Hayvan sahibinin şikayetler karşı zor durumda kalmaması için alabileceği önlemler var mı ?
- Kedi veya köpek ile ilgili bir şikayet söz konusu olduğu zaman şikayetçi olan komşu genellikle önce belediyeye telefon açar. Hayvan sahibi olan komşu bilinçsizce, zabıtaların gelip hayvana el koyacağı endişesi yaşar. Zabıtanın böyle bir hakkı yok. Hijyen kurallarını ihlal ediyorsanız zabıtanın sizi uyarma hakkı var. Aparman dairesine 10’un üzerinde hayvan besleyenlerin elinden bile hayvanlar öyle el kol sallayarak alınamaz. Normal hayvan besleyenler içinse zabıtanın eve girip hayvan dışarıya çıkarması gibi bir şey söz konusu olamaz. Bu konut ihlaline girer ve cezası var. Zabıta uyarısı alanların yapması gereken tek şey, hayvan ya da hayvanlarının aşı karnelerini, varsa eğitim sertifikalarını alıp size ait olduklarını göstermek, hepsi bu kadar. Bu yüzden hayvan sahiplerinin ihmal etmemesi gereken en önemli şey aşı karnesine sahip olmak.
Peki iş mahkeme boyutuna geldiğinde hayvan sahibinin aşama aşama ne yapması gerekiyor ?
- Apartmanın diğer sakinlerinin hayvandan rahatsız olup olmadığına bakmalı. Sorun gürültüden kaynaklanıyorsa, gürültü tespiti için bilirkişi gelir. Burada köpek sahibinin dikkat etmesi gereken önemli ayrıntılar var. Gürültü tespiti, şikayetçi olanın dairesinden yapılır. Hayvanın havlaması sürekli olmadığı sürece, hayvan sahibi seyrek havlamalara itiraz etme hakkına sahip. Şikayetin geçerli olması için gürültünün sürekli olması ve belirli bir desibelin üzerinde olması gerekiyor. Mahkemenin temyiz aşması da bitip, karar hayvanın tahkiyesi doğrultusunda çıktığında hayvanın tahliyesi için bir icra kararı çıkıyor ve tabii hayvanla birlikte yıllarca ona bağlanmış olan sahibi de yeni ev bakmaya başlıyor.
Komşusunun beslediği hayvanı öldüren ya da kendi köpeğini başkasının kedi veya köpeğine saldırtan var. Bu şekilde mağdur olan kişinin hakları nedir ?
- Bazı köpek sahipleri köpeklerini bilinçli olarak diğer köpek ve kedilerin üzerine sürebiliyor, bunların hayvan beslememesi gerekir. Ya da hayvan sevmeyen bazıları, komşusunun hayvanını zehirliyor ya da vuruyor. Hayvanı öldürülen biri suç duyurusunda bulunup, öldüren kişinin 4 aydan 3 yıla kadar hapis cezası almasını sağlayabilir. Bu yasada sahipli hayvanların öldürmekle ilgili ciddi yaptırımlar söz konusu. Hayvan sahipleri, öldürülen hayvanları için maddi ve manevi tazminat davası açma hakkına da sahiptir. Unutulmaması gereke yeterli delile sahip olmak ve davayı söz konusu hayvana değil, sahibine açtığınızı göz ardı etmemek. Ne olursa olsun, suçlu olan saldırgan köpek değil, onun sahibidir. Saldırıya uğrayan ya da saldırıyı gerçekleştiren köpeğin aşı, eğitim durumu, olay esnasında tasmasız olup olmadığı gibi noktalar da oldukça önemlidir.
Bir genelleme yaparsak, hayvanlar aleyhine açılan davaların ne kadarını hayvan sahibi kazanıyor ?
- Bundan 20 yıl öncesine kadar hayvan haklarına lüks gözüyle bakılıyordu. Türkiye’de son 20 yılda kazanılan hayvan hakları oldu. O dönemde genelde tahliye kararları çıkardı, ancak şimdiki eğitim hayvanların tahliye edilmemesi yönünde. Hayvan sahibinin mahkemeye bilinçli çıkması çok önemli. 5199 numaralı kanundan birçok hakimin ve savcının haberi yok. Bu yüzden hayvan sahibinin bu yasayı mutlaka bilmesi lazım.