TÜRKLER’DE GÜVERCİN YETİŞTİRİCİLİĞİ
Eski Asya kökenli Türk
toplulukları arasında güvercine ilişkin yaygın bir kültür olduğu
görülmektedir. Sınırlı ve belli alanlardaki kelimeleri içine alan
Göktürk yazıtlarında güvercin kelimesi bulunmamaktadır. Ancak Orta Asya
Türk topluluklarından Uygurlara ait en eski yazılı metinlerde güvercin
anlamında ‘kökürçkün’ ve ‘köğürçün’ gibi kelimelerin kullanıldığını
görüyoruz. Birbirinden uzak değişik Türk toplulukları lehçelerinde bile
bu kelimelerin ortak bir sözcük olarak varolması güvercin kültürünün o
dönemde yaygın olduğunu ortaya koymaktadır. Aynı zamanda bazı yazılı
metinlerden güvercinlerin toplumsal olarak değer verilen ve oldukça
kıymetli bir varlık olduğu anlaşılmaktadır. Asya’daki Türk kavimleri o
dönemde yarı göçebe bir tarza sahip olmakla birlikte belli bir güvercin
kültürü geliştirmişlerdir. Ancak bazı kuzey Türk topluluklarında bu
kültüre ilişkin hiçbir iz bulunmaması daha çok iklimsel koşullarla
açıklanmaktadır.
O dönemde Çin’de güvercin yetiştiriciliğinin yaygın
olduğu bilinmektedir. Özellikle haberleşme sistemini M.Ö 300?lü
yıllarda bütün ülkede güvercinlerle sağlamayı başaran bir ülkede
güvercin yetiştiriciliğinin çok eskilere dayandığını tahmin etmek zor
değildir. Bugün bile Doğu Türkistan’da konuş(Edit By_Mevzuforum :yasak
kelime belirlendi Lütfen Kuralları Okuyunuz) bazı Türk lehçelerinde
Pekin güvercini anlamına gelen ‘bedzin kepte’ teriminin olması ve Pekin
güvercinlerinin Türkler tarafından da yetiştirildiğinin bilinmesi,
Türklerin Çinliler ile bir güvercin alış verişinde bulunduklarını
göstermektedir. Geçmiş dönemlerde Asya’da yetiştirilen güvercin
ırklarının neler olduğu konusunda sınırlı bir bilgiye sahibiz. Ancak
taklacı güvercin ırkının Orta Asya Türkistan kökenli olduğu etimolojik
incelemelerden anlaşılmaktadır. Bugün Çin sınırları içinde yer alan
Taklamakan Çölü, çölleşmeden önce Türklerin yaşadığı bir bölge idi.
Taklamakan adı eski Uygur Türkçe’sinde taklanın makamı yani onun gerçek
yeri, doğum yeri anlamına gelmektedir. Bu kavramdan taklacı güvercin
ırkının ilk kez Türk toplulukları tarafından yetiştirildiği sonucu
çıkmaktadır.
Bölgeye ilişkin bazı eski kaynaklardan, Doğu
Türkistan’da ‘Guma güvercinleri’ adı verilen ve evlerin çatılarına
koyulan kafeslerden uçurulan güvercinlerin olduğu ve bunların arasında
Alacalı güvercin ve Pekin güvercin ırkının bazı çeşitleri bulunduğu
bilinmektedir. Günümüzde Şanlıurfa’da damlarda toplanan ve uçurulan
evcil güvercin topluluklarına da ‘köme güvercinleri’ adı verilmesi
aradaki bağlantıyı göstermesi açısından ilginçtir.
Anasayfa 
