BUZAĞILARIN BAKIMI VE BESLENMESİ

BUZAĞILARIN BAKIMI VE BESLENMESİ

Gelecekte kendisinden verim beklediğimiz buzağıları iyi bakıp, beslememiz gerekir.
Buzağı döneminde iyi bakılan hayvanlar sağlam yapılı olurlar. Çabuk
hastalanmazlar. Et ve süt verimleri fazla olur. Damızlık için
kullanılacakların verimi yüksek olur.
Doğumdan başla***** bilgili bir bakım ve besleme gereklidir. Bu bölümde iyi bir buzağı yetiştirmeye ait bilgileri bulacaksınız.

YENİ DOĞAN BUZAĞI

Yeni doğan buzağı ilgi ve bakım ister. Yapılacak işleri daha önceki
bölümlerde anlatmıştık. Burada ağız sütü konusunu bir daha ele alalım.
Ağız sütü doğumdan sonra ineğin memesinden gelecek sütün adıdır. Buna
kolostrum da denir. Ağız sütü, protein, vitamin, mineral gibi besin
maddeleri bakımından çok zengindir. Buzağıya, hastalıklara karşı direnç
kazandıran maddeleri de taşır. Doğumdan sonraki ilk 1-2 saat içinde
buzağıya mutlaka ağız sütü içirilmelidir. Annesini herhangi bir sebeple
ememeyen buzağılara yardımcı olunarak ağız sütü içmeleri sağlanmalıdır.
3-4 gün boyunca ağız sütü içirmeye devam edilmelidir. Buzağı günde 1-2
öğün süt ile beslenmelidir.
Kolostrumun; insan gıdası olarak tüketilmekten daha fazla yavru için kullanılması gerektiğini unutmayalım!
BUZAĞININ SÜTLE BESLENMESİ

Buzağılar annelerini emmemeye alıştırılmalıdır. Yetiştiricilerimiz iki şekilde buzağı besliyor: Elden emzirme ve tabii emzirme

ELDEN EMZİRME NASIL YAPILIR ?

Buzağılara süt, annesini doğrudan emerek değil de, emzik takılmış kova
ya da normal kovadan içirmelidir. Buna elden emzirme denir.
Buzağı annesini hiç emmeyecek mi?
Emecek ... İlk 24 saat buzağı annesini emebilir, sonra ayrılmalıdır.
Bazı yetiştiriciler bu süreyi 4 güne kadar uzatıyor, bu da olabilir.
Annesinden ayrılan buzağı tabanına bol yataklık serilmiş özel bir bölmeye (tek olarak) alınır.

Doğumdan hemen sonra en az 3 kg civarında kolostrum verilmelidir. İkinci öğün ise 12 saat sonra verilmelidir.
Ağız sütü ve su verilmelidir.
Süt
ya da süt ikame yemi, buzağı başlangıç yemi, su verilir. Kurumaddesi %
11-12,5 olan süt ya da süt ikame yeminden doğum ağırlığının % 10'u
kadar, soğuk havalarda (-10 ile –15 derecenin altındaki sıcaklıklarda)
% 25-50 ek kuru madde verilmelidir.
Sağlıklı
bir buzağıya günde 700-900 gram buzağı başlangıç yemi verilmelidir. Su
daima hazır bulundurulmalıdır. İleriki aşamalarda buzağı başlangıç yemi
tüketime bağlı olarak süt ya da süt ikame yemi % 25-50 azaltılmalıdır.
Su hazır bulundurulmalıdır.
Günlük
buzağı başlangıç yemi tüketimi arzulanan düzeye gelince süt ya da süt
ikame yemi kesilmelidir. Su devamlı buzağının önünde hazır
bulundurulmalıdır.


ILIK VE TEMİZ SÜT ŞARTTIR
Buzağılara süt verilen kaplar temiz olmalıdır. Süt soğuk olmamalı,
vücut sıcaklığına yakın 36-37 derece sıcaklıkta olmalıdır. 30 derecenin
altında süt içirilmemelidir.

TABİİ EMZİRME NASIL YAPILIR ?
Bazı yetiştiriciler böyle emzirmeyi tercih ediyorlar. Sağılan ineğin
bir veya iki memesini buzağıya bırakıp, emmesini sağlıyorlar. Buzağı
sütten çıkıncaya kadar annesini emmeye devam ediyor. İnek de ancak
buzağısını görünce sütünü indirmeye alıştığı için, her sağımda mutlaka
buzağısının yanında olmasını istiyor.

HANGİSİ İYİ?

Tabii emzirmeyi mi tercih edelim, suni emzirmeyi mi?
Elbette suni emzirmeyi tercih edelim. Tabii emzirmede ineğin ne kadar
süt verdiği anlaşılmadığı gibi, buzağının da ne kadar süt emdiği
anlaşılmaz. Anlaşılmasa ne olur? Buzağı fazla süt içerse ishal olur,
hastalanır. Az süt içerse zayıflar, hastalanır. Bu ölümcül bir hal
alabilir. Sonradan düzelse de bu hayvanın gelişimi zayıf olur.

SÜTTEN KESME


Sütten kesim yaşı
Buzağı 4. haftadan önce sütten kesilmemeli, en uygunu 4-6 haftalık yaşta sütten kesilmelidir.
Sütle besleme
En az 4 hafta kaliteli süt ya da süt ikame yemi verilmeli ve uzun süre süt içirmenin faydalı olduğu düşünülmelidir.
Sütten kesme metodu
Sütten kesme ani yapılmalı, stresi azaltmak için buzağılar ayrı
barınaklarda tutulmalı, buzağı başlangıç yemi ve su kesilmemelidir.
Buzağı başlangıç yemi
4. günden itibaren buzağı başlangıç yemi verilmeli, yemleme sık sık
fakat az miktarda yem verilerek sürdürülmelidir. Arka arkaya 2 gün
700-900 gram başlangıç yemi tüketiminden sonra buzağı sütten
kesilebilir.
Sağlık
Sütten kesilecek buzağılar mutlaka sağlıklı olmalıdır.
Kaba yem
Buzağıya yeterli miktarda buzağı başlangıç yemi tüketinceye kadar kaba
yem verilmemelidir. Gerekirse 8-10 haftalık yaşa kadar beklenir.



İşte size süt içme döneminde verilen buzağı başlangıç yemi için reçete örneği:

Arpa
Buğday
Yulaf
Mısır
Soya fasulyesi küspesi
Mineral karması + tuz
Vitamin karması


Buzağılar, günde 700-900 gram kesif yem tüketmeye başlayınca sütten kesilebilirler.

SÜTTEN KESİMDEN SONRA BAKIM VE BESLEME


Sütten kesilen buzağılar, buzağı büyütme padoklarına alınır. Altı aylık
oluncaya kadar burada bakılırlar. Buzağı başına yarım ile iki kilo
arasında kesif yem ve iyi kaliteli kuru ot verilir. Ayrıca önlerinde
devamlı temiz su bulundurulur.
Altı aylık oluncaya kadar buzağılara verilecek kesif yem için örnek bir buzağı büyütme yemi reçetesi aşağıda verilmiştir.

YEMLER
MİKTARLAR
Arpa
Buğday
Yulaf
Ayçiçeği tohum küspesi
Soya fasulyesi küspesi
Mineral karması + tuz
Vitamin karması


BUZAĞI HASTALANMAMALI

İyi bakılan ve bilgili beslenen buzağı hastalanmaz. Hastalanan buzağı sahibini üzer. Çünkü çabucak zayıflar, kuvvetten düşer.

AMAN, İSHAL OLMASIN

Gereğinden çok veya kirli meme başından süt içen buzağı ishal olur.
İshal olan buzağıya verilen süt miktarı azaltılır; hatta şiddetli
vakalarda süt hiç verilmez. İshalin kayboluşuna bağlı olarak 3-6 öğün
sadece su ile hazırlanmış elektrolit solüsyonlar günde buzağı canlı
ağırlığının % 10'undan az olmayacak şekilde verilir. Sadece
ılık şekerli ve tuzlu su ( 4 çay kaşığı tuz, 3 çay kaşığı karbonat, 1/2
fincan toz şeker , 4 litre su) bu karışım buzağılara 36-37 0C' ye kadar
ısıtıldıktan sonra içirilmelidir. İshal geçtikten sonra azar azar
süt verilmeli, daha sonra verilen süt miktarı artırılmalıdır. Bozuk ve
kirli yem yiyen buzağı da ishal olur. Annesinin memesinde hastalık
varsa, bu süt de içen buzağıda ishale yol açar. Anne bozuk ve kokuşmuş
gıda ile beslenirse onun sütünü içen yavruda yine ishal görülür.


İshal olan buzağıların dışkısı sulu ve lapa kıvamındadır. Genellikle
kötü kokuludur, rengi sarı yeşil veya açık sarıdır. Böyle durumlarda
yulaf lapası ile 60 gram tebeşir tozu veya 30 gram öğütülmüş odun
kömürü içirilebilir.
Buzağı ishali, ihmal edilmeyecek çok ciddi bir rahatsızlıktır. İshal
yüzünden birçok buzağı ölmekte, ve zararımız çok büyük olmaktadır.
Böyle hasta buzağılarımızı yukarıda saydığımız önlemleri aldıktan
sonra, bir veteriner hekime göstererek gerekli tedavisini vakit
geçirmeden yaptırmalıyız.
Hava cereyanı hasta eder.
Buzağılar akciğer iltihabına yakalanmamalıdır. Bunun için hayvan sıcak, nemli ve idrar-dışkı kokusu olmayan bir ahırda ve hava cereyanından uzak olmalıdır. Hastalanan buzağı (burun akıntısı olan ve hafif öksürmeye başlayan) ılık ve esintisiz bir yere alınmalıdır.
Güneş ışınlarının buzağının kemik ve vücut gelişimini olumlu yönde
etkilediği unutulmamalıdır. Barınaklar mutlaka yeterince güneş ışığı
alabilecek şekilde planlanmalıdır. Böyle bir olanak yoksa buzağılar,
uygun mevsimde (ilkbahar ve yaz) her gün dışarıya çıkarılarak güneş
ışığından faydalanması sağlanmalıdır. Ayrıca, ileride anlatılacak olan
açıkta seyyar buzağı kulübelerinde de buzağı büyütülebilir.